صنعت داروسازی ایران بعد از انقلاب

دکتر رسول دیناروند اظهارداشت: اگر بخواهيم صنعت دارويي كشور را سنجش كنيم، لازم است معيارهای بين المللي را مورد كاوش قرار دهيم.

قدمت ۸۰ ساله صنعت دارویی کشور

وی گفت: بر اساس تعاريف موجود در سازمان جهانی بهداشت، ايران با سابقه ۸۰ ساله در صنعت دارویی، كشوری توليد كننده محسوب می گردد. البته منظور از ۸۰ سال سابقه نطفه اولين كارخانه داروسازي است كه در ايران بسته شد. زیرا، اولين پروانه رسمی تاسيس و فعاليت يك كارخانه داروسازی با مجوز بهداشت مربوط به سال ۱۳۲۴ است و اولين پروانه داروسازي بر اساس قانون دارویی كشور مصوب سال ۱۳۳۴ حدود ۶۰ سال پيش صادر گرديده است.

معاون وزیر بهداشت با اعلام اینکه در سال ۵۷ ، ۱۵ درصد حجم بازار از نظر ريالی و حدود ۲۵ درصد توليد بازار دارویی ايران در اختيار صنايع داخلی و شركت های چند مليتی بود، افزود: پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامی، توسعه صنعت دارو سازی ايران طي چند مرحله اتفاق افتاد.

گام نخست داروسازی

دیناروند در ادامه به تشریح توسعه صنعت دارویی کشور در سال های پس از انقلاب پرداخت و گفت: گام نخست در زمان دفاع مقدس اتفاق افتاد. در آن دوران با واگذاري شركت های چند مليتی به سازمان صنايع ملی ايران تقريبا صنعت داروسازی كشور ملی شد و به دنبال آن ۵ تا ۶ كارخانه مهم دارو سازی كه برخی از آنها هم اكنون نيز از جمله بزرگترين توليد كنندگان كشور هستند، تاسيس گرديدند.

آغاز خصوصی سازی شرکت های دارویی

رئیس سازمان غذا و دارو به گام بعدی توسعه صنایع دارویی کشور كه به دوران سازندگی باز مي گردد، اشاره کرد و افزود: شركت های داروسازی دولتی با واگذاری به سازمان تامين اجتماعي و شركت های سرمايه گذاري بانك ها هرچند نه به مفهوم كامل ولي خصوصی سازی شدند و به تبع سياست های كلان آن دوره اشخاص حقيقي به خريد كارخانجات اقدام نموده و شركت های داروسازی خصوصی را تاسيس كردند به اين صورت براي اولين بار توليد مواد اوليه دارويي در داخل كشور توسعه يافته و آغاز شد.

ورود به عرصه داروهای بیوتکنولوژیک

دیناروند ادامه داد: گام سوم توسعه صنعت دارویی ایران كه بسيار مهم بود، ورود صنعت داروسازی به حوزه داروهای بيوتكنولوژيك بود.

وی افزود: با تاسيس شركت های توليدی فرآورده های نوتركيب، پروتئين و عموما فرآورده هاي دارای تكنولوژی بالا، اين مهم از ۱۰ سال پيش و عموما توسط شركت های دانش بنيان اتفاق افتاد كه فرآورده های بيوتكنولوژيك مورد نياز بيماران خاص را توليد می نمود.

افتتاح کارخانجات دارویی

به گفته دیناروند، گام بعدی كه با سرمايه اي عظيم و توسط شركت هاي خصوصی، نيمه خصوصي و دولتي صورت پذيرفت، افتتاح ده ها كارخانه كوچك و بزرگ و ورود آنها به جرگه توليد كنندگان دارو در كشور بود.

تولید داروهای خاص

معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: درست است كه توليد برخی از داروهای داخلی صرفا به دليل تامين داروی بازار كشور صورت می پذيرفت اما در اين بين دارو های مهمی نيز توليد شد كه سازندگان محدودی در كشور داشتند. مثل داروی "ريتوكسی سب" كه نوعي مونوكلونال آنتی بادي مختص بيماران سرطانی است و اوايل سال جاری وارد بازار شد و ۷۰ درصد آن را به خود اختصاص داد. يا نوع ژنريک داروی "هرسپتين" به نام "تراستوزماپ" كه قبل از پايان سال ۹۳ وارد بازار خواهد شد.

دیناروند در همین زمینه ادامه داد: جالب اينكه هر دوی اينها به جز همان برند اصلی رقيب ديگري ندارند.

وی افزود: داروی تراستوزماپ كه نام برديم از جمله داروهای پر مصرف است كه حدود ۷ تا ۸ ميليارد دلار در دنيا فروش داشته است.

رئیس سازمان غذا و دارو، به سایر داروهای تولید داخل اشاره کرد و گفت: داروهای فاكتور خونی ريكاميننت و قاكتور ۷ بيماران هموفيلي كه دو سه سالي است وارد بازار شده اند، صد در صد بازار داخلي را از آن خود نموده است. داروی فاكتور ۸ هم امسال توليد مي شود و همه اينها توانمندی صنعت داخلی را مي رساند.

دیناروند اظهارداشت: به جرات مي توان گفت هيچ گروه از داروها را نمي توان يافت كه در ايران توليد نداشته باشد در خصوص داروهاي نانو تكنولوژيكي نيز توليداتي در بازار وجود دارد و بزودی نسل جديد اين داروها كه توليد كنندگان محدودي در دنيا دارند، توسط شركت هاي دانش بنيان ايرانی توليد خواهد شد.

گام آخر در توسعه صنعت دارویی ایران

معاون وزیر بهداشت، به گام آخر توسعه صنعت دارویی کشور اشاره کرد و افزود: این مهم، که در صدر اولويت های سياست های سازمان غذا و دارو قرار دارد، فرا رفتن از بازارهای داخلی به سمت صادرات است كه بايد توسط صنايع داروسازی لحاظ گردد.

دیناروند گفت: برای كشوری كه واردات يك ميليارد دلاری دارو دارد، صادرات ۱۵۰ تا ۱۶۰ ميليون دلاری عدد مطلوبي نيست. لذا اميد داريم طی برنامه ای ۳ ساله بتوانيم اين عدد را از مرز ۵۰۰ ميليون دلار عبور دهيم كه خيلي هم دور نيست.

رئیس سازمان غذا و دارو در پایان تاکید کرد: رسيدن به تراز مثبت در صنعت داروسازي به اين معني كه ارز مورد نياز صنعت داروسازي از طريق صادرات دارو تامين شود، هدف غایی صنعت داروسازي است و اگر اين اتفاق رخ دهد آن هنگام است كه مي توان ارزيابی موفق و كامل از صنعت داروسازی کشور به دست آورد.