ناگفته های پزشکان از بیماران

: اینجا سیستان و بلوچستان است. استانی که ۱۱ درصد خاک کشور را به خود اختصاص داده و حدود ۳ میلیون جمعیت دارد اما مرز ۳۰۰ کیلومتری این استان با پاکستان و افغانستان و همجواری جنوب استان با دریای عمان سیستان را به یک منطقه استراتژیک تبدیل کرده است. بر اساس این گزارش سیستان و بلوچستان به دلیل داشتن مرز مشترک با دو کشور پاکستان و افغانستان همیشه محلی برای فعالیت قاچاقچیان مواد مخدر، ورود غیرمجاز اتباع خارجی به ایران و تحرکات اشرار مسلح بوده که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هرچند باندهای بزرگی در این منطقه مرزی متلاشی شد اما باز هم نیروی انتظامی و مرزبانی همچنان در مرزهای این استان مستقر هستند. جدا از وضعیت استراتژیک سیستان وضعیت زندگی روستائیان همیشه مورد توجه رسانه ها بوده است به نحوی که در سال گذشته (۱۳۹۲) اعلام شد که حدود ۴ هزار روستا با مشکل آب آشامیدنی روبرو هستند. همچنین مرگ ۲۲۶ نفر در نیمه نخست سال جاری در جاده های سیستان، کشف ۱۲۸ تن مواد مخدر در سال ۹۲ و شهادت ۲۸ مامورمرزبانی، انجام سالانه ۶۵۰ عملیات مرزی، ثبت ۷ شهر سیستان در میان ۲۰ شهر اول بیکار کشور و همچنین وضعیت نا به سامان سلامت و بهداشت هم بخشی از مشکلات این استان به شمار می رود به نحوی که حلیمه عالی نماینده استان سیستان بلوچستان در مجلس شورای اسلامی می گوید: گردشگری سلامت در استان وجود دارد اما بیشتر توسط قاچاقچیان و از مسیر غیر قانونی اداره می شود. به نحوی که افرادی قصد دارند برای انجام امورات پزشکی به استان ما بیایند غیر قانونی و توسط قاچاقچیان وارد کشور می شوند و باید حدود یک تا دو میلیون تومان برای ورود به استان خرج کنند. هرچند که دکتر هاشمی وزیر بهداشت قول داده که بهبود و ارتقای سلامت سیستان و بلوچستان به سرعت پیش رود اما در حال حاضر حضور تیمهای پزشکی در مناطق محروم و شهرهای استان در اولویت است. سازمان داوطلبان هلال احمر از ابتدای سال جاری طرحی را به نام طرح سفرنامه سلامت و امید تعریف کرد که بر اساس آن تیمهای پزشکی اعم از (پزشک عمومی، دندانپزشک، جراح عمومی، متخصص اعصاب و روان، پوست ومو و زیبایی، ارولوژی، گوش و حلق و بینی و زنان و زایمان) در قالب یک تیم منسجم قرارگرفته و وارد مناطق محروم می شوند و شهروندان با حضور در خیمه های پزشکان معاینه شده و مشاوره و داروهای مورد نیاز تجویز می شود. این طرح که از مهرماه سال ۱۳۹۳ از استان گلستان آغاز شد حالا به سیستان و بلوچستان رسیده و تیمهای پزشکی در شهرهای کنارک، هامون، زهک، ایرانشهر و چابهار مستقر شدند.

پس از ۱۵۰ دقیقه رانندگی از زاهدان قبل از رسیدن به شهر زابل به منطقه هامون می رسیم. شهری که امروز به نام محمدشهر نامگذاری شده است. میدان اصلی شهر توسط خودروهای آتش نشانی مسدود شده و جمعیت زیادی از دور به چشم می خورد. برپایی حدود ۲۰ چادر هلال احمر که سردر هر چادر نام پزشک و نوع تخصص آنها را نوشته نشان می دهد یک تیم بزرگ پزشکی قصد دارد تمام شهروندان بیمار شهر را معاینه کنند. این استقبال در شهر زهک هم رخ داد که برای مسئولان شهر هم تعجب آور بود.

نکته قابل تامل استقبال گسترده شهروندان از طرح سفرنامه سلامت سازمان داوطلبان هلال احمر است. با اینکه تبلیغات رسانه ای برای فراخوان شهروندان انجام نشده بود اما تمام اهالی شهر که به نوعی بیمار بوده یا احساس بیماری داشتند خود را برای معاینه رایگان به میدان اصلی شهر می رساندند. بعد از ویزیت پزشک نسخه ها و دفترچه های بیمه تحویل داروخانه سیار هلال احمر می شد تا به نوبت داروی بیماران داده شود.

استقبال از چادر متخصص پوست و مو و زیبایی/ فرهنگ استفاده از کلاه در آفتاب سیستان نهادینه نشده است

شاید کمی غیرقابل تصور باشد اما صف بیماران در جلوی چادر متخصص پوست، مو و زیبایی تقریبا ۳ برابر سایر خیمه های دیگر بود. وقتی وارد این چادر شدیم از نوع بیان مشکلات مراجعه کنندگان و تشخیص پزشک و تجویز نسخه علت افزایش مراجعات مشخص شد. دکتر محمد ابراهیمی متخصص پوست و مو و زیبایی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بر اساس معایناتی که داشتم علت اصلی مراجعات ریزش مو، لکه های صورت، اثرات پیری و آفتاب سوختگی است. برخی افراد بافت هایی از پوست خود را از دست داده اند که علت آن تابش مستقیم آفتاب به صورت است و همین موجب بروز لکه در صورت شده است. در حالی که به سادگی می توان با گذاشتن کلاه این مشکل را برطرف کرد اما این فرهنگ در این منطقه تعریف نشده است. باید از کرم های ضدآفتاب استفاده کرد که نیاز به فرهنگ سازی دارد. ریزش موها هم دلایل متعددی دارد اما استرس یکی از شایع ترین دلایل در این مراجعه کنندگان بود.

کمبود کلسیم در شهروندان منطقه زهک

محمد بانصیری متخصص ارتوپد هم در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت مراجعه کنندگان می گفت: درد مفصل، کمر درد و پوکی استخوان علت اصلی مراجعات بود که دلیل آن کمبود کلسیم، عدم توجه به مصرف کلسیم و سایر مواد غذایی خانم ها بعد از یائسگی، کار زیاد و سخت آقایان بود. نشسن زیاد روی زمین سخت، عدم استفاده از مبل برای آنهایی که دردمفصل دارند و غیره هم بخشی از دلایل افزایش این بیماری هاست. که باید در این خصوص هم مسئولان استانی تبلیغات و فرهنگ سازی گسترده ای داشته باشند تا مصرف کلسیم و آهن در این منطقه نهادینه شود.

فقر آهن و کم کاری تیروئید علت مراجعه به چادر جراح عمومی

دکتر علیرضا علیخانی جراح عمومی هم که بیماران خاص خود را معاینه می کرد در گفتگو با مهر در مورد دلایل مراجعات گفت: گرفتاری های زندگی موجب شده تا شهروندان کمتر به بهداشت شخصی خود توجه کنند. کم خونی و کم کاری تیروئید یکی از مهمترین دلایل این مراجعات است که بیشتر همین درد اندام آنها را مجبور به آمدن پیش پزشک می کند.

نیاز به مشاوره های خانوادگی

نکته قابل تامل گستردگی مراجعه به چادر متخصص اعصاب و روان در سه منطقه هامون، زهک و مناطق محروم استان سیستان در طرح سفرنامه امید و سلامت بود. وقتی علت را از این پزشک داوطلب جویا شدیم گفت: افسردگی و سردرد در میان شهروندان این منطقه موج می زند. هر چند شاید بخشی به دلیل کم خونی باشد اما مشکلات زندگی هم نقش مهمی در این حالات ایفا می کند. این مردم در این منطقه نیاز فوری به مشاوره های خانوادگی و حتی زوج درمانی دارند که باید برای آن مسئولان استانی برنامه ریزی کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، متخصص ارولوژی درباره مراحعان خود گفت: سوزش و عفونت های ادراری در میان مراجعه کنندگان زیاد بود که شاید کیفیت آب آشامیدنی و آلودگی محیطی و بهداشت فردی می تواند بخشی از دلایل بیماری مراجعه کنندگان باشد.

متخصص دندانپزشکی هم که سرش شلوغ بود علت اصلی مراجعات را پوسیدگی دندان عنوان کرد که علت آن عدم زدن مسواک و کلسیم پایین بدن بود.

بر اساس این گزارش وقتی به میان شهروندان سیستانی رفتیم می گفتند: در شهر تنها یک درمانگاه است و باید برای یک متخصص ۲۰ هزار تومان پول بدهیم که با توجه به سطح درآمدی که داریم امکان پذیر نیست. حتی برخی تخصص ها هم در شهر نداریم مانند متخصص گوش وحلق و بینی و اگر هم نسخه ای نوشته شود باید به دنبال داروخانه باشیم.

البته تیم سفرنامه سلامت و امید تنها به برپایی چادر پزشکان متخصص خلاصه نشد بلکه زنان امدادگر هم با پرش از ساختمان های بلند شهر و انجام عملیات های امدادی مانور زیبایی را برای شهروندان نمایش می دادند. حضور مسئولان شهر، اجرای سرود، برپایی غرفه های صنایع دستی و گردشگری، برپایی چادر دوستار کودک و سخنرانی مسئولان، حضور بازیگران سینما و تلویزیون و برگزاری مسابقه و اهدای هدایا هم بخشی از این سفرنامه بود. رافع رئیس سازمان داوطلبان هلال احمر هم در تمامی شهرهایی که طرح در حال اجرا بود از نزدیک حضور داشت و نظارت می کرد. رئیس سازمان داوطلبان هلال احمر در گفتگو با مهر در مورد اجرای طرح سلامت و امید گفت: برپایی ایستگاه ها و چادرهای آموزش، تست سرطان سینه، آموزش نکات سلامت مرتبط با سالمندان، آموزش روش های خودمراقبتی، تغذیه سالم، ویزیت رایگان و سلامت روان و مشاوره های اجتماعی از جمله اقداماتی هستند که در قالب طرح سفرنامه سلامت و امید اجرایی خواهند شد.

وی با اشاره به اعزام بیش از ۶۰ کاروان سلامت همزمان با اجرای طرح سفرنامه به مناطق کم برخوردار اشاره کرد و گفت: پیش بینی می شود بیش از ۷۲۰ پزشک و پیراپزشک، ۱۲۰ واقف و خیر و شخصیت های سیاسی و غیره در این طرح شرکت داشته باشند.

هرچند استقبال شهروندان در برپایی این سفرنامه از سوی هلال احمر مطلوب بوده اما به گفته پزشکان متخصص طرح این حضور تنها یک مسکن و یا یک پایش سلامت فوری است و باید مسئولان استانی آستین ها را بالا زده و در تمامی تخصص ها شهر را بی نیاز کنند.

منبع: مهر