سفر را قسطی بخرید

سرویس اجتماعی «فردا» - اواخر خردادماه سال جاری بود که خبر امضای تفاهمنامه همکاری به منظور ارائه خدمات بیمه‌ای و گردشگری بین شرکت سهامی بیمه ایران با سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری منتشر شد. با توجه به آنکه طرح بیمه اعتباری سفر برای ادامه روند همگانی کردن سفر و قرار گرفتن گردشگری در سبد خانوار مد نظر است عنوان می‌شود که درآینده نه چندان دور بحث سرمایه گذاری درپروژه های گردشگری دردستور کار قرار خواهد گرفت تا با توسعه تعاملات بین سازمان گردشگری و بیمه ایران خدمات گردشگری آسان تر دردسترس مردم قرار گیرد. در این راستا به منظور طرح مسئله و دریافت توضیحات بیشتر در خصوص بیمه نامه سفر به سراغ «سید حسن قدمگاهی» مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری بیمه ایران و ایده پرداز این طرح رفت تا درخصوص کم و کیف این مهم با او گفت و گو کند. بیمه کردن اعتبار مردم برای خرید اقساطی سفر به چه معناست؟ حدود 5 ماه پیش بود که معاون گردشگری و رییس هییت مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی بیمه ایران تفاهم نامه‌ای را امضا کردند تا کارهایی در حوزه سفر انجام شود. بدین صورت که شرکت بیمه اعتبار مردم در بازار سفر را بیمه کند. این مهم به آن معناست که هر شخصی تصمیم دارد بسته سفر خریداری کند از اعتبارش چنین خریدی را انجام دهد و هزینه آنرا قسطی پرداخت کند. با بیمه کردن اعتبار مردم، فروشندگان بازار سفر این اطمینان را پیدا می‌کنند تا بسته‌های خود را به صورت اقساط بفروشند و از بازپرداخت اقساط نترسند چراکه بیمه گذار ریسک این کار را به صفر رسانده‌است. آیا چنین بازاری در خصوص خرید و فروش سفر مرسوم است؟ بازار خرید و فروش قسطی سفر مرسوم است اما ریسک آن اجازه نمی‌داد که این کار انجام شود. با تحقق این امر گرانی سفر هم حذف می‌شود. به طور مثال هتلدار اگر اتاق خود را در روز نفروشد و آن روز بگذرد دیگر مجالی برای فروش برای او باقی نخواهد ماند از این روست که معمولان هتلداران اتاق‌های خود را به آژانسداران پیش فروش می‌کنند. این امر می‌تواند برای گردشگران نیز اتفاق بیافتد و با توجه به اعتباری که بیمه آنرا ضمانت می‌کند هتلدار می‌تواند با ریسک کمتری اقدام به فروش اتاق کند. آیا بیمه نامه‏های اعتباری همچون کارت‌های اعتباری بانکی هستند که در حوزه سفر صادر می‌شود؟ اگر اینگونه است چگونه سبب کاهش قیمت سفر می‌شود؟ درایران کارتهای اعتباری بانکی که وجود دارد با کارتهای بانکی که خارج از کشور شاهد هستیم تفاوت دارد چراکه این کارتها در ایران توسط بانک صادر می‌شود اما در خارج از کشور بانکها صادر کننده کارت‌ها نیستند بلکه موسسه‌های اعتبار دهنده صادر کننده کارت‌ها هستند و بانکها نیز با توجه به اعتباری که موسسات می‌دهند روی این کارت‌ها حساب می‌کنند. درست است که مدلهای دیگر مانند کارتهای اعتباری بانکی به مردم اعتبار می‌دهند اما باید توجه داشت که بانک برای تامین اعتبار این کارت‌ها منابعی را درنظر می‌گیرد. این منابع نرخ و هزینه دارد وقتی اینگونه می شود باتوجه به آنکه بانک نیز به دنبال سود خود است سفر را گران می‌کند. اما زمانی که با دست اندرکاران صنعت گردشگری به طور مستقیم در ارتباط باشیم و باتوجه به آنکه هتلدار حاضر است پولش را دیر بگیرد و صبر می‌کند، از آنجایی که منابعی درگیر نشده گران نمی‌شود. در واقع بازار خرید و فروش خدمات گردشگری همانند بازارهایی مانند طلا، سکه و دلار نیست که بتوان از سود محصول مانده در انبار استفاده کرد. چراکه آنچه تولید می‌شود قابل انبار کردن نیست تا سود به آن تعلق گیرد. صندلی هواپیما اگر خالی پرواز کند دیگر قابل بازگشت نیست. از این رو تولید کننده خدمات گردشگری مجبور است به طرق مختلف محصول خودرا بفروشد هر چه را توانست نقدی بفروشد و هر چه را نتوانست اقساط بفروشد. بیمه چگونه اعتبار هر شخص را محاسبه می‌کند؟ بیمه یک پرونده اعتباری برای هر نفر درست می کند و بر پایه سنجش اعتبار، کارت اعتباری بیمه به فرد می‌دهد. در این اعتبار سنجی مشخص می‌شود این فرد نزد بیمه ایران چه اندازه اعتبار دارد. این اعتبار از رفتارهای مالی فرد در گذشته همانند وام‌هایی که دریافت کرده و بازپرداخت‌های آن، دارایی و درآمد ماهیانه، سپرده‌های بانکی و دارایی‌های فرد محاسبه می شود و ضریب حاصل در فرمولی می‌رود که میزان ریالی آن فرد را مشخص می‌‌کند. با این حساب، یک کارمند که درآمد ماهیانه حدود یک و نیم میلیون تومان دارد چه اعتباری دریافت می‌کند؟ اگر رفتارهای مالی گذشته آن کارمند پرخطر نباشد، بین دو و نیم تا سه برابر حقوق ماهیانه می‌تواند اعتبار دریافت کند. البته اگر سپرده مالی بانکی که سود از آن دریافت می‌کند نیز داشته باشد این رقم نیز در اعتبار نامه او محاسبه می‌شود و در واقع به آن محاسبه ریسک می‌گویند. در گذشته کارت‌هایی تحت عنوان سفر کارت در اختیار مردم قرار گرفت که می‌توانستند از طریق آن خدمات سفر را خریداری کنند. بیمه نامه اعتباری سفر چه تفاوتی با سفر کارت دارد؟ سفر کارتها، کارت‌های تخفیفاتی بودند که از مبلغی که در آن وجود داشت خرج می‌شد. مشکلی که درخصوص این کارت‌ها وجود دارد این است که اداره‌ای که درخواست کننده سفر کارت برای کارمندان خود بود تصور می‌کرد این پول باید توسط فرد در سفر کارت واریز شود و کارمندان نیز تصور می‌کردند اداره موظف به واریز مبلغ مورد نظر است. اما باید توجه داشت که درخصوص اعتبارنامه سفر، کسی پول در حساب کارت واریز نمی‌کند بلکه مخاطب از اعتباری که دارد خرج می‌کند سپس هزینه کرد خودرا به صورت اقساط پرداخت می کند. اقساط هزینه کرد از کارت اعتباری سفر چگونه محاسبه می‌شود؟ محاسبه اقساط آن با توجه به مبلغ هزینه شده متفاوت است. اما آنچه واضح است دریافت نکردن سود است. چنین طرحی چگونه قابل اجرا خواهد بود؟ در چنین طرحی افراد با پولی که وجود خارجی ندارد خرید می‌کنند و فروشندگان در ازای پولی که وجود ندارد اقدام به فروش خدمات می‌کنند. چندیست که دولت برنامه‌ و سیاستی را در نظر گرفته تا بازار از رکود خارج شود. در این طرح باید کاری کنیم که مردم از بازار خرید کنند بدون آنکه پولی به بازار تزریق شود. مردم با اتکا به درآمد آینده خود خرید می‌کنند و بازار با اطمینان به اقساط آینده فعال می‌شود. در واقع برای آنکه تورم تشدید نشود معاملات بدون پول طراحی می‌شود چراکه اگر این معاملات بخواهد تبدیل به نقدینگی شود و بانک مرکزی آنرا تبدیل به پول کند با افزایش حجم پول در بازار روبه رو می‌شویم که تاثیر تورمی دارد. عموم جامعه شرکت‌های بیمه را مراکزی می‌شناسند که به قول معروف از آب کره می‌گیرند و در واقع جایی نمی‌خوابند که آب زیرشان برود. بیمه گذار در این طرح اعتباری چه سودی خواهد برد؟ تفاوت بانک و بیمه در این نقطه است که در قوانین بانکی جایی برای ریسک درنظر گرفته نشده و بانک با وثیقه و سند کار می‌کند اما بیمه صنعتی است که از ریسکش درآمد حاصل می‌کند. در واقع مردم وسیله نقلیه خود را بیمه می‌کنند تا اگر تصادف کردند بیمه هزینه را پرداخت کند. بیمه گذار نیز بر روی اگر اتفاق بیافتد یا اگر اتفاق نیافتد ریسک می‌کند. در خصوص اعتبارنامه سفر نیز ریسک بر روی پرداختن یا نپرداختن اقساط است. در این صورت نیز بیمه گذار حساب بانکی و سپرده‌های مخاطب را به عنوان ضمانت در دست دارد. آیا بیمه گذار مبلغی به عنوان حق بیمه دریافت می‌کند؟ بله این حق بیمه 5در هزار است. یعنی بیمه برای اعتبار یک میلیون تومانی 5 هزار تومان حق بیمه دریافت می‌کن و مابقی مبلغ به صورت اقساط دریافت می‌شود. در این خصوص نیز کارمزد بیمه از حدود 80 برابر از کارمزد بانک‌ها کمتر است. حتا این مبلغ به اندازه‌ای کم است که ممکن است در آینده فروشنده خدمت برای آنکه بتواند مشتری را جلب کند حاضر به پرداخت حق بیمه شود چراکه تخفیف نیم درصدی در حوزه گردشگری بعید نیست. تاکنون چه تعداد از فروشندگان خدمات سفر با فروش اقساطی خدمات خود موافقت کرده‌اند؟ تقریبا سراغ هر کدام از فروشندگان خدمات سفر رفته‌ایم و چنین پیشنهادی به او داده‌ایم موافقت کرده‌است. البته به تناسب تعداد مشتریان، پذیرندگان را اضافه خواهیم کرد. کارت‌های اعتباری سفر از چه زمانی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت؟ با توجه به آنکه سعی ما برآن است تا بتوان از این کارت‌ها در همان پزهای قدیمی بانک‌ها استفاده کرد در صدد تعریف زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری برای آن هستیم. با توجه به پیشرفتی که در این خصوص داشتیم نخستین گروه از کارت‌های اعتباری سفر در دی ماه سال جاری در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت. اولین مشتریان این طرح، طیف گروهی و سازمانی خواهد بود که تا پایان سال 93 حدود صدهزار کارت برای آنها صادر خواهد شد. از فروردین 94 نیز به کارمندان ارگان‌ها و سازمان‌ها اعلام خواهیم کرد و از اواسط سال 94 نیز اعلام عمومی خواهیم داشت. کدام قشر از جامعه هدف این طرح است؟ هدفگذاری این طرح روی قشر متوسط جامعه است. چراکه قطعا دهک‌های بالا ترجیح می‌دهند نقدی خرید کنند و کارتهای اعتباری جذابیتی برایشان نخواهد داشت و البته دهک‌های پایین جامعه نیز اعتباری که بتوانند با آن خرید کنند را بدست نخواهند آورد. البته عموم جامعه که خواستار خرید بسته‌های سفر هستند می‌توانند پول خود را به بانک‌ها بسپارند و با اعتبار چنین سپرده‌ای به صورت اقساط سفر کنند. منبع: شبستان