چتر امداد روی سر زائران ایرانی کربلا

بازهم گاه شمار هجری قمری به روز دهم محرم نزدیک می‌شود و مانند هر سال بسیاری از مشتاقان زیارت حرم امام حسین(ع) از سراسر جهان در این ایام کوله‌بار سفر می‌بندند اما وجود دو بیماری کرونا و ابولا که به همسایگی ایران هم رسیده است و نیز موضوع ناامنی کشور عراق، کم و بیش زائران و خانواده‌های ایشان را نگران می‌کند. براین اساس در آستانه روز عاشورا و اعزام زائران ایرانی با دکتر علی حیدری، معاون عتبات عالیات مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر ایران پیرامون تدابیر این مرکز برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران ایرانی به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که می‌خوانید. با توجه به استقبال شیعیان برای حضور در کربلای معلی در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی، مرکز پزشکی حج و زیارت چه تمهیداتی را برای امنیت بهداشتی زائران ایرانی و دیگر زائران اندیشیده است؟ عتبات در تاسوعا و عاشورا و در کل ماه محرم شرایط بسیار ویژه‌ای دارد. واقعیت این است که در روز عاشورا در کربلای معلی شور و شوقی برپاست که بسیار عجیب است. کسانی که در این ایام در این مکان مقدس حضور داشته‌اند، کاملاً درک می‌کنند. افراد بی‌قرارند و حال خاصی دارند. به طوری که حس می‌کنید زمین و آسمان می‌جوشد. مراسمی که در این دو روز در کربلا برپاست، قابل توصیف نیست. ما در مناسبت‌های نیمه شعبان، تاسوعا و عاشورا و اربعین تیمی مضاعف بر درمانگاه‌های مستقر در کربلا اعزام می‌کنیم و سخت‌ترین مناسبت به لحاظ حجم کاری برای تیم پزشکی ایام تاسوعا و عاشوراست به طوری که ارائه خدمات درمانی در این ایام کار بسیار سنگینی است. آیا تیم اعزامی به کربلا و نجف در تاسوعا و عاشورا فقط به زائران ایرانی خدمات ارائه می‌دهند یا زائران عراقی هم می‌توانند در صورت بروز مشکل به این چادرها مراجعه کنند؟ تیم اعزامی مرکز پزشکی حج و زیارت به عتبات عالیات برای ایام تاسوعا و عاشورا 60 نفر هستند. ما با دو مجموعه در عراق کار می‌کنیم. درست است که ما اعضای هلال احمر هستیم و براساس پروتکل‌های جمعیت هلال احمر و فدراسیون صلیب سرخ جهانی هلال احمر، کشور‌های مختلف با هم همکاری دارند. اما در عراق شرایط خاص است به طوری که ما هم با جمعیت هلال احمر کار می‌کنیم و هم با عتبه امام حسین(ع). جالب است بدانید آقای شیخ عبدالمهدی کربلایی، نماینده مرجع عالیقدر شیعیان آیت‌الله سیستانی و تولیت حرم امام حسین(ع) در جلسه‌ای که با حضور نوری مالکی، نخست‌وزیر پیشین عراق برگزار شد، از جمعیت هلال احمر ایران به عنوان بزرگ‌ترین همکار عتبه امام حسین(ع) نام برد و این موضوع برای جمعیت هلال احمر ایران افتخاری است. تیم اعزامی ما 7 محرم‌الحرام به کربلای معلی اعزام شدند و تا چهاردهم محرم در کربلا مستقر هستند. عمدتاً تیم پزشکی جراح هستند و در کنار جراحان، طب اورژانس، طب بیهوشی و پزشک عمومی آقا و خانم و تکنیسین دارویی حضور خواهند داشت. این پزشکان در قالب دو تیم ساماندهی می‌شوند یکی با جمعیت هلال احمر عراق و یک تیم با عتبه امام حسین(ع) همکاری می‌کنند. یک چادر در بین‌الحرمین و یک چادر در خیابان جمهوری مستقر می‌شود. سه روز قبل از عاشورا و سه روز بعد از عاشورا این تیم در این دو مکان مستقر هستند. این چادرهایی که در کربلا دائر می‌شود، مختص زائران ایرانی نیست و جمعیت هلال‌احمر طبق وظیفه ذاتی خود به همه زائران از هر تابعیت و ملیت در این چادرها خدمات بهداشتی و درمانی ارائه می‌کند. از طرفی با وجود اینکه ارائه خدمات به زائران ایرانی توسط درمانگاه‌های مستقر در کربلا انجام می‌شود، در صورت بروز مشکل زائران ایرانی می‌توانند از این چادرها نیز خدمت دریافت کنند. برای این ایام دارو و تجهیزات مورد نیاز زائران ارسال شده است؟ دارو و تجهیزات به اندازه کافی ارسال شده است به طوری که ذخیره خوبی از دارو و تجهیزات مورد نیاز در عراق وجود دارد. امیدواریم با این مجموعه بتوانیم خدمات خوبی را به زائران عتبات عالیات ارائه کنیم. زائرانی که طی سال به مراکز درمانی هلال احمر ایران مستقر در عراق مراجعه می‌کنند، چه تعداد هستند؟ درباره علت عمده مراجعه زائران توضیح دهید؟ در طی سال درمانگاه‌ها در کربلا و نجف پذیرای زائران امام حسین(ع) هستند. در سال 92 چیزی در حدود 500 هزار زائر ایرانی در 11 درمانگاه مستقر در عراق توسط تیم پزشکی پذیرش شدند اما از ابتدای امسال تعداد زائران کمتر شده است و هنوز تعداد دقیقی از مراجعه‌کنندگان در دست نیست. به طور کلی براساس گزارش های سالیان گذشته از هر 3 زائر حاضر در عراق یک زائر به طور متوسط به درمانگاه های ایران در عراق مراجعه می‌کنند. تردیدی نیست که شرایط آب و هوایی، نوع غذا و نوع آب آشامیدنی در عراق در بروز بیماری تأثیرگذار است. علاوه بر آن سنگین بودن این سفر است. در نجف حرم مطهر امام علی(ع)، مسجد کوفه و مسجد سهله و در کربلا حرمین امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل و سایر مقابر را زیارت می‌کنند. گرچه در حال حاضر زیارت حرمین شرفین در سامرا و کاظمین مقدور نیست با این حال سفر سنگین است و تعداد مراجعه کنندگان به درمانگاه‌ها زیاد است. براساس گزارش‌های به دست آمده، علت عمده مراجعه زائران ایرانی به درمانگاه‌های مرکز پزشکی مستقر در عراق بیماری‌های اسکلتی و دردهای دست و پاست. بیماری‌های تنفسی و گوارشی علت بعدی مراجعه زائران به درمانگاه‌هاست. درخصوص ضرورت وجود مرکز پزشکی حج و زیارت در عراق توضیح دهید، آیا با وجود اینکه تعداد زائران در طی سال کم و زیاد می‌شود، لازم است مراکز درمانی ایران در عراق همیشه فعال باشند؟ ما در ایران زندگی می‌کنیم و یک سرماخوردگی با چند روز استراحت بهبود می‌یابد. اما این سرماخوردگی ساده اگر در کربلا اتفاق بیفتد، نمی‌توانیم به زائر بگوییم سه روز در هتل استراحت کن. زائر هزینه کرده و سال‌ها در انتظار تشرف بوده حالا به دلیل یک سرماخوردگی باید از زیارت باز بماند. اینجاست که ارزش کار مرکز پزشکی حج و زیارت نمایان می‌شود. بنابراین کنترل سریع بیماری در ایام تشرف به کربلا و نجف بسیار اهمیت دارد که توسط کادر مرکز پزشکی امکانپذیر است. از سویی زائرانی که دچار بیماری‌های قلبی، دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی هستند، ممکن است در ایام سفر دچار مشکل شوند، اگر خودشان بخواهند به بیمارستان‌های عراق شخصاً مراجعه کنند، بی‌تردید مشکلات زیادی در این مسیر خواهند داشت. بنابراین حضور تیم پزشکی در عتبات نقش بسزایی در کنترل بیماری و راحتی زائران ایفا می‌کند. کادر پزشکی ایران مستقر در عراق از ابتدای بروز مشکل در کنار بیمار حضور دارند و در صورت نیاز، فرد را به بیمارستان یا به ایران منتقل می‌کنند. بنابراین تا زمانی که افراد نیازمند چنین خدماتی نباشند، ارزش این خدمات را درک نخواهند کرد. عراق کشوری است که در 30 سال حکومت بعث بسیاری از زیرساخت‌هایش را از جمله زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی را از دست داده است و حتماً شنیده‌اید که عراقی‌ها برای ساده‌ترین اعمال جراحی و درمان‌های پیش پا افتاده به ایران می‌آیند. این نشان دهنده این است که مشکل زیاد است. بنابراین زمانی که با یک کشوری روبه‌رو هستیم که خودشان در شبکه بهداشتی و درمانی با مشکل مواجه هستند، ضرورت دارد تمهیدات خاص برای زائران خود داشته باشیم. تعداد مریض و زائر برای ما مطرح نیست، برای ما ارائه خدمت حتی به یک زائر است. در مورد بیماری ابولا و کرونا صراحتاً از سوی مسئولان اعلام شده است که این بیماری‌ها به همسایگی ایران هم رسیده است و ایران باید برای کنترل بیماری دقت بیشتری داشته باشد. بنابراین با اعزام تعداد زیادی زائر ایرانی به عراق در ایام تاسوعا و عاشورا به طور قطع مرکز پزشکی باید تدابیر ویژه‌ای در این خصوص اندیشیده باشد در این باره توضیح دهید؟ در جلسات توجیهی که برای پزشکان و تیم 60 نفره اعزامی برگزار شد، توصیه مؤکد شد که هر شخص مشکوکی را که علائم ابولا از تهوع، تب و دردهای عضلانی شدید دارد، سریعاً گزارش کنند و آزمایش های لازم را انجام دهند اما خوشبختانه تاکنون هیچ مورد مشکوکی از ابولا در بین زائران ایرانی که به عراق سفر کرده‌اند، گزارش نشده است. آیا خود کشور عراق هم موردی از ابتلا به این دو بیماری نداشته است؟ در حال حاضر عراق شرایط امنیتی خاصی دارد و انتظار ما نمی‌تواند از این کشور این گونه باشد که آمار دقیق داشته باشند، اما ما مسئول زائران ایرانی هستیم. به قطعیت اعلام می‌کنم که تاکنون هیچ مورد مشکوکی نداشته‌ایم و آموزش‌های لازم در این زمینه ارائه شده است. البته صحبت‌هایی که از سوی مسئولان نظام شده است کاملاً درست است و لازم است ایران در این زمینه گوش به زنگ باشد. زائران ما هم باید هشیار و محتاط باشند. در عین حال باز هم مرکز پزشکی حج و زیارت از زائرانی که کهولت سن یا مشکلات قلبی، عروقی و تنفسی دارند، درخواست می‌کند که در مناسبت‌های شدید و سنگین به دلیل ازدحام زیاد جمعیتی مشرف نشوند. در صورت بروز مورد مشکوک به این بیماری‌ها چه تدابیری اندیشیده‌اید؟ تا حد امکان خدمات بهداشتی درمانی بلافاصله ارائه می‌شود و تحت کنترل قرار می‌گیرد و سریعاً مورد مشکوک به وزارت بهداشت ایران اطلاع داده می‌شود تا در صورت نیاز به ایران منتقل شود. در بحث درمان به جرأت می‌گویم زائری وجود نداشته که تحت تعرض این افراد قرار گرفته باشد و به درمانگاه‌های هلال احمر ایران منتقل شده باشد. البته مرکز آمادگی کامل دارد و همیشه نیروهایی که برایشان از قبل ویزا صادر شده است ذخیره داریم که در صورت بروز مشکل همان روز به عراق اعزام شوند. با توجه به اهمیت اربعین در کربلا و سیل تشرف مشتاقان به حرم امام حسین(ع)، برای اربعین امسال مرکز پزشکی چه تعداد پزشک و پرسنل درمانی اعزام خواهد کرد؟ امسال برای اربعین تمهیدات ویژه و بسیار وسیعی توسط هلال احمر ایران تدارک دیده شده است. علاوه بر اینکه تعدادی چادر امدادی در کربلا مستقر شده، سه چادر امدادی نیز در بین مسیر کربلا و نجف در مسیر موکب‌ها برپا شده است. تعداد این چادرها امسال به 5 چادر می‌رسد. علاوه بر این سال گذشته تعداد نیروی اعزامی ما در اربعین 80 نفر بود که امسال به 100 نفر افزایش خواهد یافت. برای ایام اربعین حسینی هماهنگی‌هایی صورت گرفته که با دستور رئیس جمعیت هلال احمر ایران استان‌های مرزی بتوانند با هماهنگی سازمان حج و زیارت چادرهای امدادی را در استان‌های مرزی برپا کنند و خدمات از داخل ایران آغاز شود. منبع: جام جم آنلاین