بلایی که آفت چند شغلگی بر سر نظام اداری آورده است/ مدیران کدام سازمانها و نهادها تک شغله هستند؟

سرویس اجتماعی «فردا» - تا دو دهه پیش در بیشتر خانواده ها تنها یک نفر کار می کرد و بقیه اعضای خانواده از طریق درآمد وی، روزگار می گذراندند. مخارج زندگی تامین می شد، فرزندان به مدرسه و دانشگاه می رفتند، هزینه سفرهای زیارتی و سیاحتی خانواده ها تامین می شد و در مواردی مبالغی نیز برای سرمایه گذاری در نزد افراد باقی می ماند. تا دهه ۶۰ زندگی ها تجملاتی نبود و اینقدر مانند این روزها افراد به دنبال به روز کردن سبک زندگی های خود نبودند. معمولا افراد قانع تر بودند و با درآمد اندک نیز روزگار خوشی را سپری می کردند. آن روزها با وجود اینکه خانواده ها نیز پُرجمعیت تر از حالا بود، اما خیلی خبری از زندگی ماشینی و هیاهوهای امروزی نبود. حالا اما دستکم ۲۰ سالی می شود که سبک زندگی مردم تغییر کرده، همه می خواهند همیشه به روز باشند، از بهترین و آخرین لوازم و خدمات ارائه شده در بازارهای داخلی و خارجی استفاده کنند، برندها را به خانه هایشان ببرند، تجملاتی باشند، همه علاقمند زرق و برق شده اند و خلاصه اینکه مردم می خواهند در برابر آشنایان و اقوام خود اینگونه سربلند باشند. در این خصوص دکتر مجید ابهری آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با «فردا» با اشاره به عدم ناکارامدی در میان مدیران و کارمندان دو شغله و یا چند شغله گفت: از نظر مدیریت رفتار سازمانی هر شغل برای یک نفر موجب افزایش کارایی و تعالی سازمان و رضایت شغلی کارکنان است. اگر برای هر نفر بیش از یک شغل در نظر گرفته شود نه تنها این رفتار از نظر معیارهای سازمانی خطا است بلکه باعث سوء کارایی مدیران و کاهش بهروری سازمانی خواهد گردید. وی افزود: یکی از دلایل رشد اداری سازمان هایی که راندمان و کیفیت کاری بالایی داشته اند جلوگیری از چند شغله بودن در سطح مدیران است. متاسفانه در دولت گذشته مدیرانی حضور داشتند که بیش از 8 یا 9 مسئولیت به عهده داشتند. که این اشکال به این دولت نیز سرایت کرد. این کارشناس اجتماعی تاکید کرد: چند شغله بودن مدیران نه تنها از نظر تداخل تخصصی بلکه از بین رفتن شانس به کارگیری نیروهای کارامد نیز موثر است. متاسفانه شاهد هستیم که در دولت کنونی نیز همان روند گذشته و چند شغله بودن کارمندان و مدیران در حال تکرار است. وی در ادامه عنوان کرد: لازم است برای جلوگیری از این حرکت نادرست و به کار بردن نیروهای متخصص و همچنین ایجاد شانس برابر برای رشد و به کارگیری نیروهای تازه نفس این حرکت متوقف شود و برای خروج از این بحران در سطح بالای مدیریت تدبیری اندیشیده شود. ابهری همچنین اثرات سوء چند شغله بودن را این طور عنوان می کند: از اثرات چند شغله بودن می توان به این نکته اشاره کرد که در توزیع زمان بیداری و کارایی انسان در طول روز و صرف انرژی برای چند شغل، باعث ایجاد عوارض جسمانی و عصبی برای فرد و افت کارایی برای سازمان می شود. همچنین حضور با ساعات طولانی در محیط کار با هدف کسب درآمد بالاتر، اشغال دو تا چند موقعیت شغلی، قانع نبودن از میزان درآمد، از بین رفتن توازن بین درآمدها و هزینه های زندگی، ایجاد هزینه های جدید در زندگی ها و مسائلی از این دست باعث شده تا امروز میلیون ها نفر از جمعیت کشور دستکم دو شغل داشته باشند. این آسیب شناس اجتماعی معتقد است: بروز اینگونه مسائل خود به خود بر از بین رفتن تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار و فشار بیش از حد به بازار کار تاثیر مستقیم دارد. در کشور ما که متقاضی کار بسیار فراوان است شیوع دوشغلگی مانع از ورود نیروی تازه نفس و متخصص در پست های کلیدی خواهد شد. می توان با قاطعیت گفت که چند شغلگی در ایران باعث شده تا کشورمان در ردیف بیکارترین کشورهای منطقه قرار گیرد و در حال حاضر، صدها هزار جوان تحصیل کرده دانشگاهی منتظر ورود به بازار کار باشند. دکتر مجید ابهری در پایان خاطر نشان کرد: اگر نهادهای تصمیم گیر تلاش کنند که درآمد شغل افراد و تخصص با اشتغال تناسب داشته باشد می توان به حذف پدیده دو شغلی و یا چند شغلی کمک کرد، اما نقطه آغاز این کار شایسته سالاری است و در اینصورت می توان نرخ بیکاری را هم کاهش داد. طی بررسی هایی و آماری که از اردیبهشت سال گذشته تا امسال در یک پژوهش میدانی به عمل آمده قوه قضائیه، شهرداری و نیروی انتظامی و وزارت امور اقتصادی و دارایی تنها سازمان ها و وزارت خانه هایی هستند که دارای مدیران تک شغله می باشند و یکی از دلایل رشد و موفقیت آنها نیز همین موضوع است.