بچه‌هایمان باید شرایط سخت را هم درک کنند/به حرف‌های مایوس کننده گوش نکنیم/ شیوه حال‌گیری را نمی‌پسندم

سرویس فرهنگی «فردا»؛ حجت الاسلام و المسلمین شهاب مرادی میهمان برنامه آیینه خانه شبکه دو سیما بود. این برنامه به موضوع کرامت و بخشش اختصاص پیدا کرده بود و طی آن مرادی به تشریح خصوصیات افراد کریم پرداخت. حجت الاسلام شهاب مرادی گفت: آدم ها دو دسته اند، یا کریم‌ اند یا لئیم؛ پستی و لئامت می تواند کم باشد یا زیاد. برای تشریح این مسئله می شود اینطور مثال زد. انسان ها یا ورزشکارند یا نیستند. کسی که فقط روزی چند دراز و نشست می رود یا کسی که فقط صبح ها دقایقی در پارک می دود هم ورزشکار است. وی با اشاره به موفقیت های ورزشی اخیر کشور افزود: علی دایی و حمید سوریان و قهرمانان ورزشی هم ورزشکارند. همه والیبالیست ها و فوتبالیست ها و کشتی گیرها و از این طرف همه کسانی که در زمین های خاکی تمرین می کنند هم ورزشکارند اما کسی که هیچ ورزشی نمی کند، ورزشکار نیست. این هم به این معنی نیست که کسی که ورزش نمی کند را تحقیر کنیم که «تو هیچوقت نجات پیدا نمی کنی» باید بگوییم بسم الله... ورزش را شروع کن. از پیاده روی شروع کن و یک رشته ای را انتخاب کن و کار کن. حجت الاسلام مرادی با بیان اینکه یک نفر وسایل ورزشی می خرد که ورزش کند، اما فقط یک روز ورزش می کند، گفت: خرید کردن که راحت ترین کار است را انجام می دهند اما برای ورزش جا می زنند. کرامت داشتن هم همینطور است. طرف می خواهد بخشنده باشد اما موقع بخشش که می رسد، دنبال توجیه و بهانه است برای انجام ندادن. همانطور که تنبلی مانع ورزش می شود، یک سری از خلقیات ما انسان ها هم مانع کرامت می شود. وی در پاسخ به سوال مجری برنامه که آیا اگر کسی خودش را از دایره کریمان بیرون ببیند، سرخورده نمی شود؟ گفت: باید تلخی این مسئله به کام فرد برود که به خودش بگوید «من پستم، لئیمم» اگر به کسی بگویید «پَست» ناراحت می شود اما اگر خودش به خودش بگوید خیلی خوب است. طرف به خودش می گوید «من که بی شرف نیستم، پس نباید فلان کار را بکنم.» مثلا پنجره باز است و خانه همسایه مشخص شده. این واژه «بی شرف» یا مودبانه ترش «فاقد شرف» را اگر کسی به یک نفر دیگر بگوید فحش محسوب می شود و دعوا هم می شود. اما اگر یک نفر به خودش بگوید «من بی شرف نیستم، من با شرفم و خانه همسایه را نگاه نمی کنم» خیلی فرق می کند. به همین دلیل است که فردی که بخشنده نیست، خودش باید بپذیرد که لئیم است و به خودش بیاید. مرادی بر لزوم وجود معلم و مربی در آغاز راه کرامت تأکید کرد و گفت: یک نکته طلایی وجود دارد. بدون معلم شروع نکنید. بپرسید. از استاد مشورت بگیرید. مثل ورزش می ماند. باید ببینید اصلا این ورزش ضرر دارد یا نه؟ اگر زانو درد دارید، باید از پزشک بپرسید که این ورزش برایتان ضرر دارد یا نه؟ کوهنوردی خیلی خوب است اما برای کسی که زانو درد دارد، مفید نیست. در کرامت و بخشش، باید رابطه تربیتی با عالم و استاد داشته باشیم. اینطور نیست که فرد بخواهد راه بیفتد و خودش، خودش را اصلاح کند. حتما نیاز به مربی و معلم دارد. حجت الاسلام مرادی ضمن بیان ضرورت تحمل سختی در ابتدای این راه افزود: ولی در عین حال از یک کار ساده باید شروع کرد. اسلام این نیست که هر چه داریم، لباس و خانه و دارایی مان را ببخشیم و از صفر شروع کنیم که مثلاً به ما بگویند کریم! چیزهایی که لازم نداریم، لباس هایی که به هر دلیلی دوست نداریم و نمی پوشیم را ببخشیم. این شروع بخشش است. باید دور زمین چندین بار دوید تا توانایی فوتبال بازی کردن به وجود بیاید. همان ابتدا که نمی شود مدال طلای جهانی بدست آورد. وی با بیان اینکه کرامت از مهم ترین خصوصیات اهل بیت(ع) است، اضافه کرد: کریم بذل و بخشش دارد. یعنی خیلی زیاد می بخشد. غیرقابل محاسبه و خیلی بیشتر از آنچه فکر کنیم می بخشد. زندگی اهل بیت ما اینگونه بوده. بدون اینکه درخواستی باشد، می بخشیدند. بخشش، نشانه ای است از سالم بودن شخصیت انسان؛ انسان سالم راحت می بخشد. در ادامه مرادی دو نکته را در آغاز راه بخشش مهم دانست: اول اینکه به حرف هایی که یأس می آورد گوش نکنیم و نکته دوم اینکه به وسوسه های درونی بی توجه باشیم. وسوسه شیطان این است که «نبخش، ریا می شود!» در حالی که ریا یک اقدام هدفمند است. فرد کاری می کند که بگوید من آدم خوبی ام. حجت الاسلام مرادی ضمن بیان تفاوت های ریا و بخشش و لزوم مرزبندی بین این دو مقوله اظهار داشت: در بخشش فرد باید نیتش را مرور کند. به خودش بگوید که من این را می بخشم که این شخص ثالث ببیند که بفهمد من آدم خوبی هستم و به این آدم نزدیک بشوم یا دارم می بخشم که آدم بهتری بشوم و در مسیر کمال قرار بگیرم و خداوند از من راضی بشود؟ باید فرد یک مرور لحظه ای با خودش بکند. وی با بیان مثال هایی صحبت های خود را تکمیل کرد و افزود: اگر یک نفر آمد و مشکلش را واضح بیان کرد و مثلاً گفت دو روز است غذا نخوردم و فقط می خواهم غذایی بگیرید و به من بدهید. چرا به این آدم کمک نکنیم؟ کمک کنیم و همه بفهمند. حتی اگر ریا بشود. خدا که از سیر شدن این آدم خوشحال می شود. این نگاه عاشقانه به خدا مسئله ریا را بیرون می برد. وقتی ملاک این باشد که «خدا دوست دارد» این یک عاشقانه است، خیلی ارتفاعش بیشتر است. مثالش این می شود. خیابان آزادی دست انداز دارد، خیابان جمهوری هم دست انداز دارد. خیابان قزوین هم؛ اگر با موتور یا ماشین به سمت غرب بروید، این دست اندازها را احساس می کنید اما اگر با هواپیما از روی همین خیابان ها رد شوید، هیچ چیزی احساس نمی کنید. چون 200 متر بالاتر از سطح زمین قرار دارید و ارتفاع گرفته اید. عشقِ به خدا ارتفاعی دارد که از همه این دست اندازها رد می شوید. به این فکر کنیم که خدا دوست دارد به آدم در راه مانده کمک بشود. وسوسه های شیطانی باعث می شود فرد بخشش نکند. در ادامه رسالت بوذری مجری برنامه ضمن مخالفت با شعارهای نقد تکدی گری، گفت: در شعارها می نویسند که کمک نکنید و اینها شغلشان گدایی است. از دوره گردها خرید نکنید و از این دست شعارها؛ حالا بماند که ماموران سد معبر چطور با اینها برخورد می کنند. رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در واکنش به اشاره مجری نسبت به برخورد ماموران سد معبر هم گفت: خشونت از جانب هر کسی و با مسئولیت هر کسی منفی است. همه باید نسبت به این مسئله موضع بگیرند. در مورد آن خشونت خاص هم شهرداری مقصر نبوده. یک شرکتی بوده که این شرکت باید در لیست سیاه شهرداری قرار بگیرد تا شهرداری دیگر با این شرکت کار نکند. من این حرف ها را به عنوان یک طلبه خدمت شما عرض می کنم. ما نباید نسبت به ظلم به آدم ها محافظه کار بشویم. شهاب مرادی، همچنین در واکنش به صحبت های مجری گفت: از سال ها قبل این مسئله وجود داشته. تکدی گری ویژه شهر تهران نیست. تهران گرمخانه دارد که هر شب مخصوصاً در پاییز و زمستان 3000 نفر را شام می دهند و دکتر دارد و کار می کنند. اما کسی که در کف خیابان گدایی می کند، در شأن نظام جمهوری اسلامی نیست. رسانه ها، مطبوعات و تلویزیون نباید این مسئله را فراموش کنند. باید ببینیم چه کسی مقصر است؟ مرادی افزود: بالاخره این آدم هموطن ما هست یا نیست؟ اگر از اتباع بیگانه است، از هر کشوری که آمده، گذرنامه فرد را باطل کنند و از کشور اخراجش کنند. پاسپورتش را هم علامت بزنند که این فرد دیگر وارد ایران نشود. اگر هموطن ماست، ایرانی است، باید به هر شکلی که شده از بیت المال مشکلش را برطرف کنیم. کشور بی پولی نیستم، بودجه این همایش ها و مراسم ها را بدهیم اینها را سیر کنیم. وی با اشاره به این مسئله که آدم هایی که کار نمی کنند را باید بشناسیم و به عنوان یک معضل با این مسئله برخورد کنیم اضافه کرد: دوستی تعریف می کرد که در مهدکودکی در ژاپن، بچه ها روی سنگ در کلاس خوابیده بودند. از مسئولین شان پرسیدیم بچه ها مریض نمی شوند؟ گفتند باید به شرایط سخت هم عادت کنند، نمی شود که همیشه روی فرش و تخت خوابید. من پیشنهاد می کنم در مدارس ابتدایی، یک شب، مثلاً در بهار، بچه ها روی آسفالت حیاط مدرسه بخوابند. شرایط سخت را هم درک کنند. درست تربیت شان کنیم که بتوانند کار کنند. بچه ها باید یاد بگیرند که در خارج از منزل بتوانند با کمترین امکانات، زندگی کنند. حجت الاسلام مرادی ضمن اشاره به حضورش در برنامه این شب ها در ماه مبارک رمضان گفت: نکاتی آنجا مطرح شد که به نظرم اگر یک بار دیگر شنیده بشوند خوب است. ما در سیستم اجتماعی کشور استخوان لای زخم زیاد داریم. مثل بحث بنزین و پارازیت. یک بار برای همیشه این مسائل باید بحث بشود و تمام بشود. مرادی ضمن انتقاد از شیوه بیان اخبار در رسانه ملی افزود: دیشب مجله خبری شبکه یک را می دیدم، خیلی با جهتگیری دانشگاه آزاد را کوبید. البته من هیچ ارتباطی با دانشگاه آزاد ندارم. نه با رئیس فعلی و نه رئیس قبلی هیچ رابطه ای نداشتم. با سیستم موازی هم موافق نیستم، کشور باید یک دانشگاه داشته باشد و والسلام! اما من این شیوه خبر را نمی پسندم. فایده ای ندارد و مردم هم باور نمی کنند. مردم می گویند این یکی حال یکی دیگر را گرفت. ما از نمایندگان مجلس و شورای شهر انتظار داریم که نقد درست داشته باشند. این نقد باید به جایی برسد که تمام بشود. رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پایان در تشریح این جمله که «دستی که به سمت مان دراز می شود را رد نکنیم» گفت: رد نکردن به معنای پول دادن نیست. می شود با لبخند، با گفتن جمله الان امکانش نیست، دست طرف را رد نکرد. من خودم کفشی به بچه ای دادم و دیدم دوباره فردا بدون کفش است. هر چه بدهیم از اینها می گیرند، چون برهنه بودن این بچه ها، ابزارِ شغل دیگران است. شایسته نظام جمهوری اسلامی نیست که در چهارراهش گدا وجود داشته باشد.