یک و نیم سال پس از حادثه شین آباد

در سه هفته گذشته، والدین کودکان حادثه آتش سوزی مدرسه انقلاب اسلامی شین آباد مقابل ریاست جمهوری اعتراض کرده اند. اما آنها چرا هنوز معترضند؟

فقط کافی است مسوولان لحظه‌ای چشم‌های خود را ببندند و شرایط دشوار دانش‌آموزان شین‌آبادی را تصور کنند. 12 کودک مجروحی که سوختگی بالای 40درصد دارند، یک‌سال‌ونیم است که یک پا در شهر خود و یک پا در تهران دارند تا معالجه شوند. یکی از این کودکان توانایی مادر بودن خود را از دست داده است.

پدران دانش‌آموزان شین‌آبادی در مسیر رفت‌وآمد به تهران و پرستاری از کودکانشان شغل خود را از دست داده‌اند. خبری از مستمری دانش‌آموزان نیست. خانواده‌ها از وضعیت درمانی کودکان خود ناراضی‌اند. دیه پرداختی به آنها، یوم‌الادا نیست و در کنار همه این موارد ضرر و زیان معنوی حاصل از این اتفاق که در یک محیط دولتی صورت گرفت، زندگی آنها را مختل کرده است. همه این موارد شرایط زندگی برای دانش آموزان شین آبادی و خانواده های آنها را مختل کرده است.

حسین احمدی نیاز و عثمان مزین، وکلای دانش آموزان شین آبادی به همراه چهارتن از پدران این دانش آموزان به نمایندگی جلال مرادی، مهمان کافه خبر هستند. آنها به چهار مورد اعم از : عدم رعایت ارش در دیه کودکان،عدم رعایت یوم الادا بودن دیه، عدم رعایت ماه حرام، نصف شدن دیه کودکان و عدم محاسبه ضررو زیان ناشی از جرم که آثار معنوی این سوختگی را در بر می گیرد معترض هستند که دلایل آن در کافه خبر مورد بررسی قرار گرفت.

مشروح این گفتگو را می خوانید؛

در حال حاضر عمده اعتراضات دانش آموزان شین آبادی حول چه محوری است؟

احمدی نیاز: در روز اول ماه مهر به محض اینکه دانش آموزان وارد مدرسه می شوند بلافاصله تحت پوشش بیمه قرار می گیرند، هرگاه هر دانش آموزی در هرجای ایران دچار حادثه شود، بیمه مکلف به جبران خسارات وارده به اثن دانش آموزان است. اما متاسفانه در سال 91 این حادثه اتفاق افتاد که ناشی از قصور، کوتاهی و سهل انگاری وزارت آموزش وپرورش بود. خانواده های شین آبادی با اعتماد و اطمینان از اینکه کودکان خود را برای تحصیل به مدرسه فرستاده اند، آموزش و پرورش مکلف بوده شرایط امکانات و محیط امن برای تحصیل و فراگیری دانش این دانش آموزان ایجاد کند. حالا بخاری نفتی یا گازی بوده به هر نحو هیچ تقصیری متوجه دانش آموزان شین آباد نبوده و والدین هم کوچک ترین تاثیری در این اتفاق نداشته اند. وقتی این حادثه درمدرسه اتفاق افتادهف از باب قانون مسولیت مدنی مواد 1و 2 وهمچنین از باب اصول مختلف چه از منظر کیفری و چه قانونی، وزارت آموزش و پرورش دارای مسوولیت کامل در قبال این خسارات وارده است که یکی در مورد بحث درمان است. چون تمام دانش آموزان دختر هستند و سانحه آتش سوزی بوده وموجب تغییراتی در صورتشان و بدنشان بوده،این نیازمند پروسه طولانی درمان است. بحث دوم خود دانش اموزان و بحث بیمه آنها است هر نوع سانحه که در مدرسه برای دانش آموزان به وجود بیاید بیمه مکلف به جبران خسارات است. بیمه ای که در این زمینه وجود دارد شامل دو مورد است، اینکه حادثه در ماه حرام بوده که باعث می شود، بیمه مازاد آن را بپردازد و دوم اینکه این دیه دو بخش دارد، دیه ناشی از صدمه بدنی که به بدن آنها وارد شده و دوم ارشی است که در این زمینه برای بازسازی صورت و بدن آنها در نظر گرفته می شود.

منظورتان از ارش چیست؟

احمدی نیاز: ارش خسارتی است که تعیین آن به عهده قاضی واگذار می شود. در ارش که بیشتر صدمه ای که به این کودکان وارد شده ناشی از ارش است که طبق ماده 561 قانون مجازات اسلامی نباید تقسیم شود. تصریح خود قانونگذار است که اعلام کرده د رباب دیه است. حالا در این زمینه بیمه کار خلاف قانون انجام داده و از ناآگاهی حقوقی والدین استفاده کرده و نصف ارش را به آنها داده واز آنها تعهد محضری گرفته شده که حق هیچکونه شکایت یا حق دعوی علیه بیمه نخواهند داشت. اما بیمه عالمانه برای منفعت خودش این کار را انجام داده.

اعتراضات فقط به همین جا محدود می شود؟

احمدی نیاز: خیر، در بحث دیه جدا از ارش، اینکه پزشکی قانونی هم درست عمل کرده باشد یک موضوع قابل بررسی است، چرا قانونی وجود دار که اگر در دیه، رقم کل مازاد بر ثلث شود، قانون گذار نصف آن را پرداخت می کند، که به گمان ما این مخالف اصول حقوقی است. چرا که اصل 20 و 21 قانون اساسی به طور کامل تصریح داره زن و مرد حقوق یکسان دارند و در جممهوری اسلامی هیچ عاملی نباید سبب برتری زن بر مرد یا مرد بر زن شود. براین اساس دولت هم مکلف است شرایط برابر را رعایت کند. در بحث بعدی در ماده 561 در قانون مجازات اسلامی اعلام کرده صندوقی که در این زمینه گذاشته می شود تا این ما به التفاوت را بپردازد. یعنی این دیه باید صد در صد پرداخت شود و با عنایت به اینکه تا به حال پرداخت نشده باید یوم الادا باشد بر اساس نرخ امروز در ماه حرام محاسبه و پرداخت شود.

بحثی که الان خانواده ها مطرح می کنند در رابطه با تشخیص درصد سوختگی از طرف پزشکی قانونی است. عنوان شده در این تشخیص ابهاماتی وجود دارد، حالا بررسی های شما به کجا رسیده و ابهام در چه مواردی است؟

مزین: اعتراض خانواده ها به تشخیص پزشکی قانونی جهت نوع محاسبه و میزان محاسبه وارد است. اما این مساله را ما یعنی وکلا نمی توانیم تشخیص دهیم، این را باید پزشکان بی طرف و متخصصان در این امر بررسی کنند. ما باید این موضوع را اعلام کنیم و این پزشکان دختران را معاینه بکنند و اعلام بکند این تشخیص درست بوده است یا نه . مثلا وقتی اعلام کرده اند، ارش ایشان 17 درصد دیه ایشان است، ما این را به پزشکان دیگر هم اعلام می کنیم تا بررسی کنند، چون به هر حال نظر پزشکی قانونی وحی منزل نیست قابل اعتراض است. دراینحا وقتی پزشکی قانونی معتقد است که میزان دیه این خانم ها این مقدار است، برای اینکه این موضوع به طور کامل محرز شود این موضوع به هیات سه نفره ای و هیات دیگری از پزشکی قانونی ارجاع می شود، تا هم خانواده ها اقناع شوند و هم اینکه میزان دیات و ارش به طور واقعی تعیین شود.

الان این اتفاق افتاده است یعنی اعتراضی انجام شده؟

مزین: متاسفانه چون پرونده ای قضایی مطرح نیست و طی توافق آموزش و پرورش با شرکت بیمه بوده و مبنا هم نظریه پزشکی قانونی بوده، خانواده ها اعتراضی نکرده اند اما راه اعتراض باز است.

چگونه این کار باید انجام شود؟

مزین: خانواده ها اعتراض بکنند، تا هیات 3نفره ای تشکیل بشه این میزان دیات و ارش ها را بررسی کند.

الان بررسی شده که این احتمال وجود داشته باشد که ارش را پایین تر گرفته باشند؟

احمدی نیاز: زمان حادثه مقرر شد که دادستان محل وقوع جرم به عنوان مدعی العموم از طرف کودکان اعلام جرم کند، باید پرونده تشکیل می داد و کل کودکان به پزشکی قانونی ارجاع می شدند و از طریق پزشکی قانونی دیه اینها مشخص می شد و نظریه پزشکی قانونی طبق قانون آیین دادرسی به شکات ابلاغ می شود.

این اتفاق آن زمان افتاد؟

احمدی نیاز: نه متاسفانه.بنا بر این این خلا الان وجود دارد باید نظریه پزشکی قانونی به وکلای آنها ابلاغ میشد و اگر آنها منطبق با واقعیت نمی دیدند ظرف یک هفته شکایت می کردند و به هیات 3 نفره ابلاغ می شود.

راه برون رفت چیست؟

مزین: حتی اگر خانواده ها هم نا آگاه بودند طبق قانون حمایت از حقوق کودکان قانونگذار تصریح کرده اگر شرایط خطرآفرینی به وجود بیاید دادستان مکلف به ورود می شود مثلا معلمی طفلی را کتک می زند دادستان مکلف به ورود است. متاسفانه در آن زمان دادستان ورود نکرد و قطعا هم جرمی صورت گرفته هم تقصیر مدنی و هم تقصیر کیفری به وجود آمده و هم شرایط خطرآفرین هم وجود داشته اما دادستان کوتاهی کرده و هیچ پرونده ای تشکیل نشده و حتی مانع تشکیل پرونده توسط اولیای دم شدند. آقای حیدر توکلی مصاحبه کرده در حالی که محال است حادثه ای با این ابعاد وسیع رخ دهد و هیج مقصری نباشد حتما یا بخاری یا مدرسه یا خود دانش آموز یا ولی دانش آموزان یا هیات 3 نفره نظارت بر استانداردسازی مدارس قطعا و قطعا مقصر بودند و حتی اگر تقصیر کیفری وجود نداشته تقصیر حقوقی که بوده.

خب الان دادستان ورود نکرده و بحث ارش هم به خانواده ها تفهیم نشده الان راه برون رفت چیست؟ خانواده ها چطور می توانند نسبت به این ارش و درصد کم سوختگی اعلام اعتراض کنند؟

احمدی نیاز: پیشنهاد ما وکلای این دانش آموزان این است که خانواده ها دیگر به وعده و وعید ها دل خوش نکنند و خودشان شکایت کیفری طرح کنند، از عالی ترین مقام زارتخانه که وزیر وقت آموزش و پرورش و هیات 3نفره استاندارد سازی که نظارت بر استاندارد سازی استان ها دارد طرح شکایت کیفری کنند. به این دلیل معتقدم این هیات مقصر است که وقتی این هیات مجوز داده 35 یا 37 دانش آموز در یک مدرسه تحصیلشان را آغاز کنند استاندارد بودن آن را تایید کرده، الان که این حادثه ناگوار پیش آمده محرز شده که استاندارد نبوده است. دلیل استاندارد نبودن آن هم این است که 2ماه بعد از حادثه آمده اند مدرسه را استاندارد سازی کرده اند یعنی 2 ماه قبل از آن مدرسه استاندارد نبوده است این هیات مسوولیت کیفری دارد. وظیفه خودش را به نحو احسن انجام نداده است اطفال این سرزمین که برای تحصیل و فراگیری علم و دانش رفته اند در جایی اسکان داده شده اند که جان آنها و جسمشان در معرض خطر است

طرح دعوی الان چه کمکی می تواند به ارش و بحث دیه کند؟

مزین: هم اینکه بحث ارش را به صورت کامل و یوم الادا بودن آن را نیز مشخص می کند و هم اینکه مسوولان وزارت آموزش و پرورش هم مورد تکلیف قرار می گیرد.

در حال حاضر شرکت بیمه نه یوم الادا بودن را رعایت کرده و نه وقوع حادثه در ماه حرام، به نظر شما استدلال شرکت مجری بیمه کودکان چی بوده و چگونه می توان ای موضوع را حل کرد؟

احمدی نیاز: تبصره 2 ماده 4 قانون اجباری شخص ثالث تعیین می کند شرکت های بیمه بدون تعیین جنسیت و مذهب حادثه دیده نسبت به پرداخت دیه اقدام کند. در اینجا استدلالی که بیمه بیان کرده است متاسفانه منفعت خودش را در نظر می گیرد تا منفعت دانش آموزان بنابراین در این راستا نظر بیمه خلاف قانون اساسی است . همچنین این اقدام سازمان بیمه گر مخالف قوانین عادی از جمله مواد 560 و 561 قانون مجازات اسلامی چون ماده 560 تصریحا اعلام می کند، برای جبران این نصف باقیمانده را از صندوق بپردازید تا این دیه کامل شود. بنابراین بیمه صرفا می آید شکل قانون را در نظر می گیرد نه روح قانون را از سوی دیگر طبق رویه قضایی و اصول کلی حاکم بردعاوی بیمه، بیمه خسارت دیدگان باید یوم الادا باشد یعنی به تاریخ سال 1393و ماه حرام امسال 204 میلیون تومان بر این مبنا باید پرداخت شود.

بیمه الان دقیقا بر چه اساسی پرداخت کرده؟

مزین: بر اساس شاخص سال 1392.

چقدر پرداخت کرده است جزییاتش را می فرمایید؟

احمدی نیاز: برای عده ای از خانواده ها متاسفانه دیه سال 92 را پرداخت کرده است که خلاف قانون است و من از همین جا به این موضوع اعتراض دارم و گرفتن هر نوع تعهدی از والدین رافع مسوولیت اینها در پرداخت دیه به اینها نمی شود. الان آقای کریمی برای دخترشان نسبت به ارش هم نصف حساب کرده اند. هم ماه حرام را لحاظ نکرده اند هم دیه را نصف و ارش را هم نصف کرده اند و سال ادارا هم رعایت نکرده اند.

این 4مورد مشکل حقوقی دارد؟

مزین: بله مشکل حقوقی دارد. الان آقای مرادی دریافت نکرده اند. در بحث تشخیص همکارم و بنده این اعتراض را به نحوه احتساب دیه این افراد اعلام می داریم. ببینید دو گوش کامل یک دیه کامل انسان دارد. حالا من دیروز وقتی پرونده دختر آقای مرادی را می دیدم آمده لاله گوش را لحاظ کرده ارش این را لحاظ کرده اما صورت این دختر را لحاظ نکرده است. بماند طبق قانون ما ضررو زیان ناشی از جرم هم داریم.

منظورتان از ضرر و زیان ناشی از جرم چیست؟

مزین: یعنی طبق قانون یک بحثی وجود دارد که می گن آیا دیه صرف دیه مشمول ضرر و زیان ناشی از جرم هم می شود یا خیر که از نظر اغلب فقها و حقوقدانان اگر مثلا دختر آقای مرادی 20 میلیون تومان دیه مشمولش می شود باید 20 میلیون تومان تحت عنوان ضررو زیان ناشی از جرم هم برایشان لحاض شود. شما در نظر بگیرید این دختران یک ونیم سال است که تحت عمل جراحی هستند شش، هفت سال دیگر هم باید تحت عمل جراحی قرار گیرند. آسیب روانی بر تن این کودکان وقتی که سوزن تیغ بر تن این کودکان وارد می شود این می شود ضررو زیان ناشی از جرم این خسارت معنوی است که بر این کودکان وارد می شود. اقای مرادی شما در این چند روز جلسات مختلفی با مسوولان آموزش و پرورش داشتید پاسخ مسوولان آموزش وپرورش به این

درخواست هایی که شما داشتید، چه بوده ؟

جلال مرادی نماینده پدران دانش آموزان شین آبادی: ما از ساعت 10 جلو در وزارت آموزش و پرورش بودیم دریغ از یک عکس العملی و ما را تاساعت 6 منتظر گذاشتند و حتی در نمازخانه هم جا نمی دادند که برویم استراحت کنیم با اینکه از پیرانشهر آمده بودیم و خسته بودیم جلسه ای که دیروز داشتیم مثل روزهای قبل و ماه های قبل همه وعده و وعید بود و هیچ نفعی برای ما در پی نداشت. ما یک بار زمانی که آقای فانی 3 ماه تازه بود وزیر شده بودند جلسه ای داشتیم از آن زمان جلسه ای نداشتیم تا دیروز.

در رابطه با دیه آقای مرادی الان به صورت مصداقی بگویید که مثلا دختر شما یکی از گوش هایش را از دست داده اما آن را لحاظ نکرده اند؟

مرادی: پزشکی قانونی متاسفانه زمان حضور ما اصلا برخورد مناسبی ندارند و انگار از جیب خودشان می خواهند پرداخت کنند گوش دختر من سر قضیه اینکه جدا شده سوراخ گوشش کوچک شده و حتی یک چوب کبریت هم وارد سوراخ نمی شود اما گفتند که این مشکلی ندارد. اگر دختر خودشان هم بود اینگونه برخورد می کردند؟ سوراخ گوشش به قدری کوچک شده که شنوایی گوشش بسیار پایین آمده است. اوایل 105 درصد ارش تعیین کرده بودند اعتراض که کردم 16 17 درصد به آن اضافه شد و شد 121 و وقتی به بیمه مراجعه کردم و گفتم که دو گوش دیه یک انسان است اما آنها گفتند که اینگونه حساب نمی شود و من باز اعتراض کردم.

روند درمان دانش آموزان چگونه است؟

مرادی : از نظر درمانی هنوز هم مشکل داریم هر بار که برای درمان می آییم یک پماد 10 درصدی به دخترم می دهند در عرض یک ماه حداقل 8 پماد لازم است و قیمتشان بالاست با هواپیما می آییم هواپیما ها کهنه هستند با این چاله های هوایی این طوفان ها این سرما. از پرداخت فاکتور مشکل داریم.

منبع: خبرآنلاین