به خدمت دماوند رفتیم...
زیست انسانی در سرزمین ایران چنان پیوستگی‌ای با کوهستان‌ها داشته که در بیشتر اسطوره‌های ایرانی، سرآغاز آبادانی و تمدن، در پیوند با کوه‌ها، و روان شدن آب از آن‌ها است. برای نمونه، کوه در سپهر سروده‌های فردوسی که روایتگر تاریخ اسطوره‌ای و بخشی از تاریخ باستانی ایران است، جایگاهی فرازمند دارد.
فردوسی در شاهنامه، این گنجینه‌ی اسطوره و داستان و تاریخ، پس از ستایش خداوند و خرد، گفتاری را در آفرینش جهان و مردم می‌سراید. در این گفتار، او از یزدان می‌گوید که چهار آخشیج (عنصر) اصلی را از هیچ آفرید. سپس دریاها و کوه‌ها و و دشت‌های زمین به نور آفتاب روشن شد و از همه مهم‌تر، کوه‌ها سر برافراشتند و از آن‌ها آب جاری گشت که خود سبب رستن گیاه شد:
چو دریا و چون کوه و چون دشت و راغ زمین شد به کردار روشن چراغ
ببالید کوه، آب‌ها بردمید سر رُستنی سوی بالا برکشید
چقدر مضمون این بیت، به این گفته‌ی امروزین ماننده است که «کوه‌ها برج‌های آب زمین هستند»! تردیدی نیست که آغاز و پیوستگی تمدن در بسیاری از منطقه‌های جهان، به‌ویژه در حوزه‌ی فلات ایران، مدیون کوه‌ها بوده است. و چه کم‌خردانه که در چند دهه‌ی اخیر، کوهستان‌های کشور آماج طرح‌های بی‌ملاحظه‌ی معدن‌کاوی، راه‌سازی، سدسازی، و همچنین جایگاه ریخت و پاش زباله شده است! و همه‌ی این‌ها در کنار دامپروری مفرط که رمق چراگاه‌های کوهستانی را کشیده است.
دماوند، با نمای دل‌نشین مخروطی، و تاج برفی که در بیشتر روزهای سال بر سر دارد، و با جویبارها و رودهایی که از کنار و گوشه‌اش روان است، جلوه‌ی کم‌مانندی از کوه با تمام زیبایی‌های و ارزش‌های آن است. این کوه اسطوره‌ای و ارزشمند هم مانند دیگر کوه‌های کشور، از برداشت‌های معدنی، ساخت و ساز، چرای بیش از حد، و آلودگی در امان نمانده است. این آسیب‌ها، در دو سه دهه‌ی اخیر، شدت فزاینده‌ای یافته است.
ریخت و پاش زباله در مسیرهای کوه پیمایی، فقط یکی از نمودهای بی‌اعتنایی دو سه نسل اخیر به ارزش‌های کوهستان است؛ رشد نا متناسب جمعیت در کنار فقر آموزش محیط زیست، و به فراموشی سپردن وظیفه‌ی حفاظت از میراث طبیعی کشور از سوی مدیران جامعه در کشمکش‌ها و قدرت‌خواهی‌های سیاسی، وضع را به جایی رسانده که دیگر نه‌تنها کوه و آب در کشور ما محترم داشته نمی‌شود، بلکه در بسیار جاها به زباله‌گاه و جایگاه دفع پساب بدل شده‌اند.
در روز 22 مرداد به پلور در پای کوه دماوند رفتیم تا هم‌اندیشی‌ای داشته باشیم برای حفاظت دماوند، و تلاشی برای پاک سازی این کوه عزیز از زباله‌های رهاشده در آن. در بعد از ظهر این روز، در سالن "قرارگاه پلور" و در جمعی کوه‌نوردی ، به سخنان دکتر حسین آخانی استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران گوش فرا دادیم که از آسیب‌‌های وارد بر دماوند گفت، و همچنین گپ و گفتی داشتیم درباره‌ی کارهایی که می‌توان کرد تا وضع دماوند بهتر شود.
در روزهای 23 و 24 مرداد هم به جمع‌آوری زباله‌هایی که در طی چندین سال گذشته در مسیرهای اصلی صعود به قله (جنوبی، غربی، شمالی، شمال شرقی) به‌ویژه در مسیر پر رفت و آمد جنوبی رها شده، پرداختیم. در اطراف پناهگاه جنوبی، در حدود هفتاد گونی بزرگ زباله جمع‌آوری شد و در مسیرهای دیگر نیز بخش در خور توجهی از زباله‌ها جمع و به پایین آورده شد. در عین حال، با کوه‌پیمایان حاضر در منطقه صحبت داشتیم و بر این نکته تاکید کردیم که هر طبیعت‌گردی باید پسماندهای خودش را به شهر بازگرداند و چنان رفتار کند که ردی از خویش بر جا نگذارد.
این برنامه با مدیریت فدراسیون کوه‌نوردی، و با همکاری انجمن کوه‌نوردان ایران و مشارکت چند باشگاه کوه‌نوردی برگزار شد.
منبع: خبرآنلاین
دیدگاه تان را بنویسید