تعطیلات‌آینده‌هم‌درپیش‌است

تعطیلات اخیر بی‌سابقه نبود، ما پیش از این هم با تعطیلات چند روزه روبه‌رو شده بودیم، اما حجم جابه‌جایی مسافران کم سابقه بود. رشد 14 درصدی سفرها نسبت به نوروز، ثبت حدود 10 میلیون نفر شب اقامت و 62 میلیون تردد جاده‌ای در همین تعطیلات چند روزه، موجب شد تا رکوردی جالب توجه در گردشگری داخلی ثبت شود. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد گردشگران، استان‌های مازندران، گیلان، خراسان و اردبیل را به عنوان نخستین مقاصد سفر خود برای تعطیلات انتخاب کرده و بیش از 80 درصد هم ترجیح داده‌اند از طریق خودروهای شخصی راهی سفر شوند. آنطور که دلاور بزرگ‌نیا - مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران - گفته است؛ نزدیک به 4 میلیون نفر شب اقامت فقط در استان مازندران ثبت شده و گیلان به عنوان دومین استان شمالی در صدر تردد‌ها قرار گرفته است. البته به این آمارها باید تعداد اقامت‌های شبانه در چادرهای مسافرتی، خانه‌های استیجاری غیر مجاز و ویلاهای شخصی را هم اضافه کرد، رقمی که به‌طور حتم خیره‌کننده خواهد بود، چراکه از 90 درصد خانه‌های استیجاری فقط 30 درصد شناسایی شده و ما بقی با توجه به صلاحدید مالکانشان اداره می‌شوند. برای توصیف وضعیت استان‌های شمالی و حجم بالای سفر در تعطیلات اخیر، نیازی به ارائه آمار و ارقام نیست. آن‌ها که خود در مسیر ترافیک 14 ساعته جاده چالوس و هراز گرفتار شده‌اند، حتی اگر اسکندر مومنی، رئیس پلیس راهور هم نگوید، به خوبی درک کرده‌اند که این حجم بالای تردد با این جاده و این ورودی‌ها همخوان نیست و مسیرهای شمالی توان پذیرش چنین حجمی از مسافر را ندارد. چطور ممکن است جاده‌هایی که در شرایط طبیعی، توان تحمل یک تا 2 میلیون تردد را دارد، در چند روز پیاپی حدود 18 میلیون تردد را تاب بیاورد؟ آیا این منطقی است جاده‌ای مانند چالوس که 80 سال پیش برای تردد فقط 100 خودرو ساخته شده، حالا میزبان تردد همزمان 40 تا 50 هزار خودرو باشد؟ مردم در هر حال در این چند روز به خوبی متوجه شدند اگر در این شرایط سخت و پر ترافیک راهی شمال کشور شوند، با نبود امکانات مناسب مانند واحدهای اقامتی روبه‌رو می‌شوند و در مواردی حتی در پیدا کردن جایی برای چادر زدن هم درمی‌مانند. مسافران شهرهای شمالی حتی متوجه شدند برای تأمین مواد غذایی و آب معدنی هم باید از قبل پیش‌بینی لازم را می‌کردند، چراکه اگر بخواهند مواد غذایی معمولی را در این شرایط تهیه کنند یا باید هزینه چند برابری پرداخت کرده و یا ساعت‌ها برای پیدا کردن آن از این شهر به آن شهر بروند. مردم حتی فهمیده‌اند که باید به جای عابر بانک، پول نقد حمل کنند تا مبادا با مشکل خرابی و نبود اسکناس در عابر بانک‌ها مواجهه شوند. با وجود این شما ساعت‌هایتان را کوک کنید تا در تعطیلات چند روزه دیگر شاید عید قربان یا غدیر، باز هم همین حجم سفر با مشکلاتی مشابه رخ دهد. جاده‌های پرترافیک، معطلی‌های چند ساعته، گران فروشی و نبود امکانات مناسب فقط مختص تعطیلات اخیر نبوده، نیست و نخواهد بود، اما ما تا زمان توزیع متناسب سفر، همه مکانی شدن آن و حتی به رسمیت شناخته شدن تعطیلات پاییزی و زمستانی سال‌ها فاصله داریم و ممکن است این راهکارهای منطقی به این سرعت اتفاق نیفتد، از طرفی نمی‌توان مقاصد را بدون میل و رغبت مردم تغییر داد و برای مثال جاده چالوس را فقط برای شماری باز گذاشت و دیگران را از رفتن به جاده‌های رؤیایی شمال و ساحل دریا منع کرد. مردم برای انتخاب مسیر سفر خود اختیار لازم را دارند و نمی‌توان بدون فرهنگسازی؛ مقاصدی خاص را اجباری کرد. راه‌حل درست، تغییر الگوی سفر و معرفی جاذبه‌های جدید در سراسر کشور است که این هم بر عهده مسافران نیست. مردم نشان دادند که هر جا به آنان توصیه‌ای شده، پذیرفته‌اند. نمونه اخیر آن هم درخواست پلیس راهور از مسافران برای بازگشت از سفر بود. سردار اسکندر مؤمنی اذعان کرد که مردم بنا به توصیه پلیس، زمان برگشت خود را طی روزهای پنجشنبه، جمعه، شنبه و یکشنبه تقسیم کردند و به همین علت نیز بار ترافیکی در زمان بازگشت بسیار روان‌تر از زمان رفت بود. بنابراین مسأله اصلی ایجاد زیر ساخت‌های لازم و توسعه امکانات موجود است. همان‌طور که رئیس پلیس راهور ناجا بدرستی از دولت درخواست کرد تا برای کم کردن بار مشکلات مردم، نسبت به تعریض و تکمیل آزادراه تهران- شمال و تخصیص منابع لازم برای تکمیل جاده فیروزکوه و تعریض جاده هراز در کوتاه مدت اقدام کند. سردار اسکندر مومنی البته از مردم بابت ترافیک‌های بسیار سنگین در مسیر رفت هم عذرخواهی و به خاطر کاهش 20 درصدی تصادفات در همین چند روز از صبر و بردباری مردم قدردانی کرد. ستاد دائمی سفر پیش از شروع تعطیلات، اعلامیه‌های متعددی را درباره زمانبندی و رعایت نکات سفر برای مردم منتشر کرد. توصیه‌هایی که بنا به گفته مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری تا حدودی مؤثر واقع شد، اما در اصل کمکی به کاهش بارسفرها در این چند روز نکرد. شاید مهم‌ترین مسأله، سیاست سازمان میراث فرهنگی در متنوع‌سازی سفر باشد، مسأله‌ای که با پیشنهاد تعطیلات زمستانی به دولت شروع شده و البته معلوم نیست چه زمانی اجرا شود. منبع: روزنامه ایران