واکسیناسیون‌دربرنامه‌سلامت

چندی قبل دکتر محمد‌رضا بلورساز عضو انجمن پزشکان کودکان ایران در مصاحبه با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «در ایران نوزادان و شیرخواران فقط علیه واکسن‌های سل، دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، سرخک، سرخجه، اوریون، هپاتیت B، آنفلوانزا و واکسن فلج واکسینه می‌شوند و این در حالی است که واکسن هپاتیت A، آبله مرغان، روتاویروس، مننکوک، پنوموکوک و هموفیلوس آنفلوانزا جزو واکسن‌های طرح ملی واکسیناسیون نوزادان و کودکان قرار ندارند و فقط برخی پزشکان مراکز خصوصی برای واکسینه کردن این قبیل واکسن‌ها برای مراجعان خود اقدام می‌کنند.» وی افزوده: «از آنجایی که تزریق این واکسن‌ها با هدف افزایش ایمنی بدن در برابر انواع بیماری‌های عفونی صورت می‌پذیرد تزریق نکردن این واکسن‌ها سبب ابتلا به بیماری‌های عفونی و تحمیل مخارج درمان به خانواده‌ها و دولت می‌شود، از این رو ضرورت گنجاندن این واکسن‌ها در طرح ملی واکسیناسیون بشدت احساس می‌شود.» این متخصص کودکان با بیان این مطلب که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام‌هایی در این زمینه انجام داده و مراحل ساخت واکسن هموفیلوس آنفلوانزا در کشور آغاز شده گفته است: «طبق گزارش‌های رسیده، قرار است از ابتدای امسال تزریق این واکسن به نوزادان و شیرخواران آغاز شود و انجمن کودکان ایران و انجمن عفونی کودکان با توجه به نیاز جامعه بطور جد تقاضا دارد، پیگیری‌های لازم از سوی وزارت بهداشت انجام شود تا هرچه زودتر این واکسن تهیه و در اختیار شیرخواران کشور قرار گیرد تا شاهد مرگ و میر هیچ کودک و شیرخواری در کشور نباشیم.» به گفته وی، مصون نبودن در برابر ویروس آبله مرغان توسط واکسن سبب ابتلا به این بیماری می‌شود که در سنین جوانی، نوجوانی و بزرگسالی گاه با عوارض بسیار شدیدی از قبیل التهاب بافت‌های مغزی (منگوآنسفالیت) همراه است که ضرورت تزریق این واکسن در کشور در قالب طرح واکسیناسیون احساس می‌شود. بلورساز با اشاره به این مطلب که تزریق نکردن دو واکسن مننکوک و پنوموکوک نیز سبب بروز عوارضی از قبیل مننژیت، التهاب گوش (اوتیت)، سینوزیت، گرفتگی و خشونت صدا (لارنژیت)، سینه‌پهلو (پنومونی)، عفونت‌های مفصلی و استخوانی می‌شود، افزوده: «خودداری از تزریق واکسن هپاتیت A در سنین زیر 5 سال بویژه در کودکان زیر 2 سال باعث ابتلا به هپاتیت A و زردی خطرناک و کشنده در کودکان می‌شود و همچنین نبود واکسن روتاویروس سبب اسهال‌های زمستانی در شیرخواران و کودکان می‌شود که گاه مرگ آنان را به همراه دارد.» دکتر اکبر کوشانفر متخصص اطفال می‌گوید: «در حال حاضر واکسن‌های اجباری در ایران عبارتند از: «واکسن سه گانه دیفتیری، کزاز، سیاه سرفه، فلج اطفال و واکسن ‌ام.‌ام. آر سرخک و اوریون» که برای تمام کودکان ایرانی تزریق می‌شود.» وی با بیان این‌که کودکان ایرانی در برابر این بیماری‌ها مصونیت دارند و تاکنون ابتلایی از شایع شدن این بیماری‌ها مشاهده نشده است می‌افزاید: «واقعیت این است که این تعداد از واکسن‌ها برای پیشگیری از بیماری‌ها کافی نیست و باید واکسن‌های جدیدی وارد کشور شود.» این متخصص کودکان خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر در کشور‌های پیشرفته و حتی کشور‌های همسایه مانند افغانستان، پاکستان، ترکیه و کشور‌های حاشیه خلیج فارس از این واکسن‌ها برای کودکان استفاده می‌کنند تا از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری و آمار مرگ و میر کودکان را کاهش دهند.»این استاد دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان می‌کند: «این واکسن‌های جدید که برای کودکان توصیه می‌شود عبارتند از: واکسن روتا ویروس که این بیماری ویروسی است و بیشتر در کودکان 2 تا 4 ساله باعث ایجاد اسهال‌های زمستانی و تابستانی می‌شود که در بعضی اوقات باعث کم آبی در نزد کودکان می‌شود و در اغلب موارد هم با مرگ و میر همراه است و بررسی‌های علمی نشان داده استفاده از این واکسن که به صورت قطره خوراکی است و معمولاً سه بار در ماه و بطور سالانه معرفی می‌شود، کودکان را در برابر بیماری روتا ویروس مصون نگاه می‌دارد تا کمتر مبتلا شوند واکسن دیگر پنوموکوک است که عامل این بیماری میکروبی است و در کودکان ایجاد پنومونی یا ذات الریه می‌کند. این بیماری درکودکان خطرناک است و متأسفانه تعداد زیادی از کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند. این واکسن به صورت تزریقی معرفی می‌شود که معمولاً به فاصله دو بار در کودکان از سنین دو سالگی به بعد انجام می‌شود. یک واکسن سالانه هم است که در صورت تزریق دیگر کودکان به بیماری ذات‌الریه مبتلا نمی‌شوند که بررسی‌های انجام شده در امریکا هم نشان می‌دهد از زمانی که واکسن پنوموکوک به کودکان تزریق شده آمار مرگ و میر سینه پهلو بسیار نادر و کم شده است.» وی با بیان این مطلب که واکسن آنفلوانزا هم از واکسن‌های ضروری است می‌گوید: «هر ساله میکروب آنفلوانزا با توجه به نوع ویروس شایع شده توسط سازمان بهداشت جهانی تهیه می‌شود ومعمولاً تزریق آن اوایل پاییز توصیه می‌شود. معمولاً کودکان زیر 5 سال و افراد بالای 50 سال باید این واکسن را تزریق کنند زیرا آمار این بیماری در کشور بسیار زیاد است.این واکسن در حال حاضر در ایران به مقدار کم وارد می‌شود و اختیاری است و توصیه می‌شود این واکسن به مقدار کافی تهیه شود و در اختیار افرادی که در معرض خطر هستند قرار بگیرد.» کوشانفر در مورد واکسن آبله مرغان هم می‌افزاید: «اگر واکسن آبله مرغان دو بار به کودکان تزریق شود دیگر به این بیماری مبتلا نمی‌شوند ولی در ایران به علت نبود این واکسن، کودکانی که مبتلا می‌شوند علاوه بر عوارض پوستی دچار عوارض دیگری می‌شوند این در حالی است که کودکان مبتلا باید یک تا دو هفته در منزل بستری شوند و این مسأله باعث افت تحصیلی در کودکان می‌شود البته از دوسالگی به بعد هم این واکسن یکبار بعد از دو سالگی تزریق می‌شود البته واکسن‌های دیگری هم چه ویروسی، چه میکروبی و حتی واکسن ایدز و سایر بیماری‌های دیگر درحال بررسی و تهیه است.» وی در مورد بیماری مننکوک هم خاطرنشان می‌کند: «مننکوک بیماری است که در کودکان باعث ایجاد بیماری‌های تنفسی می‌شود و در بعضی مواقع باعث ایجاد مننژیت می‌شود این در حالی است که عوارض این بیماری بسیار خطرناک است و متأسفانه آمار این بیماری هم در کشور زیاد است و از علائم این بیماری می‌توان به وجود لکه‌های خون روی بدن اشاره کرد. این بیماری خطرناک است، واکسن آن در ایران موجود است وفقط مختص کسانی است که به حج می‌روند از این رو توصیه می‌شود این واکسن به کودکان تزریق شود.» این استاد دانشگاه شهید بهشتی در مورد هپاتیت A یاد‌آوری می‌کند: «در حال حاضر در کشور واکسن هپاتیت B وجود دارد و تزریق می‌شود ولی متأسفانه هپاتیت A جزو برنامه واکسیناسیون کشوری نیست و افراد زیادی در کشور مبتلا به هپاتیت A و C می‌شوند این در حالی است که امروزه در دنیا واکسن هپاتیت A هم ساخته شده از این رو توصیه می‌شود این واکسن‌ها برای کودکان تهیه شود زیرا بیماری هپاتیت دارای عوارض زیادی است.» وی در مورد واکسن‌های کمیاب که در مطب‌های خصوصی توسط پزشکان اطفال تزریق می‌شوند می‌افزاید: «این واکسن‌ها را باید از کمپانی مورد تأیید وزارت بهداشت تهیه کرد و باید در زنجیره سرد (یعنی واکسن از زمان تولید تا مصرف در یخ نگهداری شود) باشد و چون برای متخصصان کودکان امکان نگهداری زنجیره سرد وجود ندارد این واکسن بی‌اثر می‌شود. در بعضی موارد دیده شده با وجود تزریق واکسن کودک به بیماری مبتلا شده است از این رو این واکسن‌ها باید توسط دولت تهیه و در اختیار عموم قرار بگیرد.» کوشانفر در پاسخ به این پرسش که با توجه به این مسأله که فلج اطفال در افغانستان شایع شده است آیا کودکان ایرانی در معرض شیوع این بیماری هستند تأکید می‌کند: «در افغانستان گاهی اوقات فلج اطفال دیده شده چون واکسن را از کشور‌های دیگر وارد می‌کنند نتوانسته‌اند همه کودکان را تحت پوشش کامل واکسیناسیون قرار دهند از این رو مواردی از فلج اطفال در کودکان دیده شده است ولی شایع شدن فلج اطفال از افغانستان به ایران بعید به نظر می‌رسد بخاطر این‌که کودکان ایرانی بطور کامل تحت پوشش قرار گرفته‌اند.» وی می‌گوید: «اکنون که برنامه جامع سلامت افراد در کشور در حال تهیه است توصیه می‌شود سلامت کودکان را مورد توجه بیشتری قرار دهند که کودکان کمتر به این بیماری‌ها مبتلا شوند. باید این واکسن‌ها را برحسب امکانات تهیه کنند و در اختیار کودکان قرار دهند و مسئولان وزارت بهداشت باید با متخصصین صاحبنظر کودکان برنامه‌های خاصی برای واکسیناسیون کامل کودکان انجام دهند.» منبع:‌ روزنامه ایران