سرویس اجتماعی «فردا»؛ شبکههای اجتماعی و فضای مجازی زندگی بسیاری را دستخوش تغییر کرده است. بسیاری از افراد هستند که این روزها وقت زیادی برای رفتن به این شبکهها و ایجاد ارتباط با دیگر کاربران صرف میکنند. بعضیها نیز سعی میکنند که برخی از نکات جالب زندگی روزمره خود را در این شبکه ها انعکاس دهند. اما موضوع مهم اینجاست که این شبکهها
چه کاربردی برای کاربران ایرانی دارد. موسسه پژوهشی رسانه وابسته به «مرکز مطالعات ارتباطات جهانی» در دانشکده آننبرگ از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا در این زمینه نتایج نظرسنجی را به که طور آنلاین از کاربران فیسبوک در ایران دریافت کرده، منتشر کرده است که حاوی نکات جالبی است. این گزارش نشان میدهد این شبکه اجتماعی در ایران بیشتر ابزار معاشرت است. این گزارش تازه از کاربرد فیسبوک در ایران بر اساس نظرسنجی از ۱۸۸ نفر از کاربران این شبکه اجتماعی در میان دو ماه اکتبر و نوامبر سال ۲۰۱۲ نوشته شده است. در این باره در گزارش مربوطه آمده است: «گرچه ایرانیها برای فعالیت اجتماعی
و سیاسی هم از فیسبوک استفاده میکنند، کاربرد عمده این وبسایت [در ایران] معاشرت مجازی است.» نتایج حاصل از این نظرسنجی همچنین حاکی از این است که زنان ایرانی مشتری فیسبوک بیشتر از مردان مطالب مربوط به «مسائل فرهنگی، اخبار و رخدادهای داخلی، مسائل اجتماعی و مدنی، مسائل مربوط به جنسیت و محیط زیست» را به اشتراک میگذارند. در مقابل مردان ایرانی مشتری فیسبوک بیشتر به اشتراک مطالب اقتصادی و ورزشی و علمی تمایل دارند. با این حال نکتهای که بیش از همه در مقایسه مردان و زنان ایرانی کاربر فیسبوک جلب نظر میکند این است که زنان «کمتر از» مردان نگران عکس گذاشتن در فیسبوک هستند. در میان همین پاسخدهندگان به نظرسنجی، جوانترها بیشتر ترجیح میدهند در فیسبوک آرا و نظرات شخصی خود را به اشتراک بگذارند و نسبت به آنها که سن و سالی ازشان گذشته است کمتر به دنبال کردن و به اشتراک گذاشتن مطالب سیاسی علاقه دارند. در گزارش حاضر همچنین به «نگرانی عمده» کاربران ایرانی فیسبوک از مسئله حفظ امنیت و حریم خصوصی در این شبکه اجتماعی اشاره شده و آمده است که در محیط این وبسایت ایرانیها «به طور کلی زیاد به دیگران اعتماد ندارند». از این
پاسخدهندگان، نزدیک به ۶۰ درصد چند بار در روز به فیسبوک سر میزنند، ۲۷ درصد یک بار در روز، شش درصد سه تا پنج روز در هفته، چهار درصد یک تا دو روز در هفته، و دو درصد هر چند هفته یک بار به فیسبوک سر میزنند. با این اوصاف می توان با تجزیه و تحلیل این دادهها به نکات قابل تاملی دست یافت. این نظرسنجی نشان میدهد با اینکه ایرانیان از شبکههای اجتماعی استفاده می کنند اما این نگرانی و بی اعتمادی در آنها وجود دارد که حریم خصوصی و شخصیشان مورد تهدید واقع شود. بی پروایی خانم ها در انتشار عکسهایشان در این شبکههای اجتماعی نیز نشان دهنده نوع مخاطرات و آسیبهایی است که در این شبکههای اجتماعی موجود است. استفاده کاربران برای ایجاد ارتباط با یکدیگر نیز از جمله مواردی است که در این گزارش حائز اهمیت است. شبکهها اجتماعی با توجه به اینکه کارکرد گروهی دارند و حس ما را تقویت می کنند توانستهاند برای جوانان جذابیت ایجاد کنند. کارکرد ارتباطی که شبکه های اجتماعی دارند و حوزه نامحدودی را شامل میشوند این امکان را به کاربر میدهد که بتواند در یک دنیای بدون حدو حصر قدم بگذارد که همین موضوع گاه ساعتها از وقت آنها را می گیرد.
همین موضوع یک زندگی مجازی را برای افراد بوجود میآورد که افراد باید نحوه استفاده از آن را فرا بگیرند و بیشتر بر رفتار خود کنترل داشته باشند. چه اینکه همه حرکات این افراد در این فضا ثبت و ضبط میشود و در اختیار عموم قرار میگیرد و این موضوع در آینده میتواند زندگی خصوصی و شخصی آنان را با مخاطره روبرو سازد. به هر جهت شبکههای اجتماعی به هزارتویی میمانند که افراد مختلف در آن گام می گذارند اما نحوه برون رفت از این هزارتو با توجه به راههای بیشمار سخت و دشوار است. از سوی دیگر حس خودنمایی و جلب توجه دیگران در این روند تقویت میشود و این موضوع نیز آسیبهای خاص خود را دارد. آنومی و بی هنجاری که در این شبکههای اجتماعی وجود دارد نیز خود یکی از آسیب های این شبکههای اجتماعی است. متاسفانه عدم کنترل رفتار در برخی از کاربران به وضوح در این شبکههای اجتماعی دیده میشود و همه این موارد تا حدود زیادی آسیبزاست که باید به آن توجه ویژهای صورت گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید