نظام آموزشی ۶-۳-۳ و ناامنی ذهنی معلمان

عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش معتقد است که تغییر ناگهانی نظام آموزشی به ۶-۳-۳ یک شوک بی مورد به آموزش و پرورش بوده است که موجب نگرانی خانواده ها و کمبود معلم در مقطع ابتدایی شده. در طول سالهای گذشته نظام آموزشی ایران فراز و نشیب های بسیاری داشته است و تغییرات بسیاری کرده اما هنوز هم آموزش و پرورش در حال انجام تغییرات به نظام ۶-۳-۳ است. در دو سال گذشته تغییرات در نظام آموزشی مخالفان و موافقانی داشته است. مخالفان معتقدند که این شیوه ناگهانی تغییر سبب افت تحصیلی می شود و موافقان آن را به نفع بهبود کیفیت نظام آموزشی می دانند. در همین زمینه گفت و گویی را با علیرضا شریفی یزدی عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش انجام داده ایم که می خوانید:

شما به عنوان کسی که هم جامعه شناسی خواندید و هم در زمینه آموزش و پرورش کار کردید، تغییرات در نظام آموزشی را چگونه ارزشیابی می کنید؟

اگر منظور شما از تغییر نظام آموزشی، تغییراتی است که در سالیان اخیر در آموزش و پرورش شاهد آن هستیم، در عالم واقع آنها تغییرنظام آموزشی نیست، به عبارتی در سالیان متوالی تغییر در نظام آموزشی نداشتیم. به لحاظ علمی در دنیا با تغییر علمی و تربیتی در نظام آموزشی این تغییرات انجام می شود.

یعنی شما تغییراتی که یک بار در سال 70 و یک بار در سال 89 انجام شد را تغییر اساسی در آموزش و پرورش نمی دانید؟

برای تغییر در آموزش و پرورش، باید به چند اصل اساسی توجه شود تا دست به دست هم بدهند و تغییر ایجاد شود؛ هر نظام آموزشی از چند خرده نظام و عناصری تشکیل شده است که مشخص هستند. تغییر جامع در محتوای کتاب درسی، روش تدریس، ارزیابی آموزشی، رشته های تحصیلی بر حسب نیاز و موقعیت جامعه ،تغییر ساختار در سنوات و مقطع، تغییر در شیوه مدیریت و اختیارات مدیران، خرده نظام هایی هستند که با تغییر مجموعه آنها،نظام آموزشی هم تغییر می کند. پس با این رویکرد، در دهه گذشته تغییری انجام نشده است. تنها در درون آموزش و پرورش تغییرات جزئی و ومقطعی انجام شده است. متاسفانه درحالی که محتوای کتب آموزشی ، اختیار مدیرمدرسه، روش تدریس و میزان سواد، ارزش یابی آموزشی مانند سابق است، به طور ناگهانی نظام آموزشی ۶-۳-۳ را اجرا کردند. این تغییر نیست یک شوک غلط در آموزش و پرورش است.

به نظر شما این تغییر ناگهانی چه شوکی به نظام آموزشی وارد می کند؟

باعث دل‌نگرانی خانواده ها و آشفتگی در مدارس و کمبود معلم در دوره ابتدایی شده است. الان به خاطر افزایش پایه تحصیلی و ناامنی ذهنی برای دبیران دوره راهنمایی که به اجبار به مقطه ابتدایی برده شدند، معلم ها و دانش آموزان دچار آسیبهایی شده اند.

این آسیب‌ها کدامند؟

آسیب اول این است که معلمان ما دوره ضمن خدمت ندیدندو به لحاظ روانی آماده نیستند. بعد تعدادی کتب درسی داریم که به صورت پایلوت تدریس نشدند و ایراداتی دارند. متاسفانه شورای عالی آموزش و پرورش یک روزه تصمیم گرفت این تغییرات را انجام دهد. الان در آموزش و پرورش حس ناامنی برای معلمان ایجاد شده و خانواده ها دچار آشفتگی شده اند، چون تکلیف خود را نمی دانند.

این تغییر در نظام آموزشی سایر کشورها چگونه است؟

در مورد کشور ژاپن این را می دانم که تغییر نظام آموزشی یک بار انجام شد، اما بعد از 10 سال مطالعه این کار انجام دادند آن هم به صورت پایلوت. پیشرفت امروز کشورشان هم به خاطر همین است. اما ما تغییرات جزئی و شوک آور در بدنه آموزش و پرورش داشتیم.

این تغییر ناگهانی می تواند باعث افت تحصیلی در میان دانش آموزان هم شود؟

وقتی به بدنه شوک وارد می کنند چون مطالعه عمیق در ابعاد طرح انجام نشده است پیامدهای مثبت و منفی دارد. متاسفانه کارشناسان روی این طرح مطالعه نکردند و به صورت پایلوت هم اجرا نشده است، همین باعث افت تحصیل می شود. در دهه های متوالی در روستاها پنج کلاس درسی بود اما یکباره با 6 کلاس شدن نه امکاناتی وجود دارد و نه معلم آموزش دیده اند.

شما به تغییر در کتب درسی اشاره کردید. اما الان این تغییرات انجام شده است؟

تغییراتی که در کتب درسی شده به خاطر تعجیل در آن مشکلاتی دارد. هنوز کارشناسان آموزشی ما نمی دانند که محتوای کتب درسی برای دانش آموز بندرعباس و تهران باید متفاوت باشد.

شما چه پیشنهادی برای اصلاح نظام آموزشی و تغییرات دارید؟

پیشنهاد من این است دوباره به جای اینکه ساختار و شوک دیگری به آموزش و پرورش ایجاد کنند با کمک مراکز پژوهشی در زمینه تعلیم و تربیت مانند پژوهشکده اولیا و مربیان و بخش های تعلیم و تربیت دانشگاه ها، زیر نظر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و از طریق وصل شدن به متخصصان پژوهش و آموزشی،سند و منشور آموزش و پرورش را با یک برنامه ریزی بلند مدت برای نظام آموزشی تهیه کنند. این سند باید بر اساس نیازهای 20 سال آینده کشور در عرصه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور باشد. در این نظام آموزشی بر اساس نیازها و خواسته ها تمام ابعاد آموزش و پرورش دیده شود. در آن محورهای نیروی انسانی در راس و متناسب با ساختار کشور باشد. همچنین رشته های تحصیلی آموزش و پرورش در دبیرستان متناسب با نیازهای آینده کشور باشد و ارزشیابی آموزشی از متمرکز، غیرمتمرکز شود. در محتوای کتاب‌های درسی به تفاوتهای قومی، زبان‌های قومی و محلی توجه شود. فضای آموزشی مناسب با آموزش و پرورش نوین دیده شود. بعد به صورت پایلوت چند سال در مدارس مشخص کشور این طرح اجرا شود و تعدادی از اساتید آن را بررسی و رصد کنند تا نقاط قوت و ضعف را بررسی کنند. در این صورت می توان آموزش و پرورش قوی داشت. البته در این طرح مدرسه باید محور باشد و به مدیران مدرسه اختیار داده شود.

منبع: خبرآنلاین