چالش‌های نظام سلامت

سرویس اجتماعی « فردا »:‌ گاهی عوامل متعددی خواسته و یا ناخواسته دست به دست هم می‌دهند تا با اجرایی نشدن کارهای بر زمین مانده، مسیر توسعه کشوری تغییر یافته و رتبه خوبی در شاخص‌های جهانی نداشته باشد.

یکی از این موضوعات که توجه و دقت نظر مسئولان مملکتی هر جامعه‌ای را معطوف خود می‌دارد، نظام سلامت است که طی سال‌های اخیر مسئولان با وجود اهتمامی که در این زمینه داشته‌اند نتوانسته‌اند کاری را به پیش ببرند که تا حدی نگرانی‌ها را از این بخش دور کند.

البته گاهی نیز عدم مدیریت صحیح،‌ عدم پی‌گیری و نظارت بر اجرای درست طرح‌ها، عدم تخصیص اعتبارات کافی، عدم همگانی کردن طرح‌هایی مانند بیمه سلامت، پزشک خانواده با کمبود منابع مالی که وجود دارد چالش‌هایی را در حوزه سلامت ایجاد کرده است که نظام سلامت کشور همچنان به دنبال راه چاره‌ای برای برون رفت از این برهه قرار دارد.

به عنوان مثال پیش از این نیز گفته شده که اجرایی کردن کامل طرح‌هایی مانند پزشک خانواده نیازمند بازده زمانی 15 ساله است، اما این طرح همچنان در انتظار تخصیص اعتبار است تا کار خود را به سرانجام برساند، گرچه در سال 92 ، 2000 میلیارد تومان به منظور اجرایی شدن آن در نظر گرفته شده بود اما از این میزان تنها 50 میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد، از طرفی گفته می‌شود برای سال 93 نیز همین میزان در نظر گرفته شده که هنوز مشخص نیست چه اندازه از آن تعلق گرفته و عملیاتی می‌شود...

عبدالرحمان رستمیان، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این زمینه گفت: دولت در لایحه بودجه سال 93 همانند سال 92، 2000 میلیارد تومان برای اجرای این طرح در نظر گرفته بود، اما با توجه به این که سهم مربوط به سال 92 کماکان تحقق پیدا نکرده انتظار می‌رود که امکان اجرایی شدن برای سال 93 وجود داشته باشد.

نماینده مردم دامغان در مجلس مجلس افزود: در حال حاضر شهرهایی با جمعیت کمتر از 20 هزار نفر و یا روستاهایی وجود دارند که نیازمند اجرای طرح پزشک خانواده هستند، اما مهم‌ترین مشکل؛ پوشش پزشکی این مناطق است که باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد تا بتواند پاسخگوی مطالبات مردم باشد.

طرح پزشک خانواده در اصل اجرایی نشد

سیامک مره‌صدق، عضوکمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز درباره اختصاص اعتبار مورد نیاز برای تحقق کامل طرح پزشک خانواده اظهار کرد: این طرح اصلا اجرایی نشد، آنچه به عنوان پزشک خانواده مطرح بود، نمایشی از پزشک خانواده بود، بلکه باید پزشک خانواده واقعی به نحوی باشد که اختیار بیمه‌ها در انتخاب از بین نرود و به ضرر بیماران بیمه‌ شده نباشد.

ایجاد سیستم بیمه‌های مکمل کاملا غیرقانونی و برخلاف برنامه است

وی در ادامه افزود: ایجاد دو سیستم درمانی موازی در کشور نباید از این طریق ایجاد شود تا افرادی که بیمه نیستند از سیستم کاملا دولتی استفاده کنند و افرادی که بیمه هستند از سیستم کاملا خصوصی، و از همه بدتر شاهد ایجاد سیستم بیمه‌های مکمل باشیم که کاملا غیرقانونی و برخلاف برنامه است، چرا که بیمه‌های مکمل فقط حق دارند در زمینه‌هایی فعالیت کنند که بیمه‌های پایه پوشش نمی‌دهند.

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با انتقاد از اینکه بیمه‌های مکمل باعث شده نرخ تیم پزشکی از دو نرخی به 10 نرخی برسد، گفت: به عنوان مثال برای یک عمل جراحی از 4 بیمارستان با بیمه‌های مختلف، 4 نرخ متفاوت از بیماران دریافت می‌شود و جالب‌تر اینکه در یک بیمارستان بیمه‌های مختلف برای یک عمل جراحی نرخ‌های متفاوتی پرداخت می‌کنند.

راه‌اندازی کلینیک مستقل درمانی توسط دستگاه‌ها، قانونا ممنوع است

مره‌صدق تصریح کرد: بنابراین تا زمانی که کل سیستم درمانی و بهداشتی در اختیار وزارت بهداشت قرار نگیرد این نابسامانی‌ها وجود خواهد داشت، البته اکنون تعداد قابل توجهی از وزارتخانه هستند که سیستم درمانی‌شان مستقل بوده و یا حتی کلینیک درمانی مستقل دارند که قانونا ممنوع است.

تا زمانی که سیستم درمان یک کاسه نشود، بی‌عدالتی از بین نخواهد رفت

وی خاطر نشان کرد: تاکنون نیز وزارت بهداشت با این امر برخورد جدی نکرده است مجلس حاضر است هرکاری که وزارت بهداشت بخواهد در قالب خلاء قانونی انجام دهد و تا وقتی که سیستم بهداشت و درمان یک کاسه نشود این بی‌عدالتی در بخش‌های درمانی از بین نخواهد رفت و می‌توانیم مشاهده کنیم که سرانه افراد مختلف از بودجه سلامت یکسان نیست.

بخش قابل توجهی از درآمد حاصل از هدفمندی به بهداشت اختصاص یابد

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در بخش دیگری از این ‌گفت‌وگو با تاکید بر این‌که رقم‌های موجود در بودجه اگر هم صرف پزشک خانواده شود کم است، اظهارکرد: هم منابع داخلی وزارت بهداشت باید به سمت مسائل پیش‌گیری و پزشک خانواده سوق داده شود و هم بخش قابل توجهی از درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها باید متوجه بخش بهداشت شود.

وی یادآور شد: آن یک درصدی هم که مجلس از ارزش افزوده مالیات در نظر گرفته با هزار و یک داستان قرار است به نحوی در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد که باید نوعا در مسائل پیش‌گیری هزینه شود،همچنین مالیات‌هایی که به آلوده‌کننده محیط تعلق می‌گیرد حتما باید در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد، از طرفی وزارت بهداشت هم باید این‌ها را صرف کارهای زیربنایی کند.

همگانی کردن طرح های مهمی مانند پزشک خانواده نیازمند تامین منابع مالی است

مره‌صدق با بیان این که برنامه پنجم توسعه در زمینه بهداشت یک برنامه کاملا پیشرفته و مترقی است که در چارچوب اقتصاد مقاومتی هم تعریف شده گفت: بنابراین همه‌گیر کردن طرح پزشک خانواده و سیستم ارجاع و تعریف متولی واحد برای سیستم بهداشت و سلامت در کشور و اجرای الزامی طرح تمام وقتی پزشکان و پرسنل گروه پزشکی از جمله اقدامات اولیه‌ای است که باید برای عادلانه‌تر شدن سلامت در کشور به زودی پیگیری و اجرایی شود که تمامی این موارد نیز نیازمند منابع مالی است.

رویکرد وزیر بهداشت در پزشک خانواده متفاوت از وزرای پیشین است

مراد هاشم‌زهی نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این زمینه به خبرنگار پارلمانی ایسنا، گفت: وزیر بهداشت و درمان فعلی رویکرد و استراتژی‌اش درخصوص وضعیت بودجه و اعتبارات در بخش پزشک خانواده متفاوت است.

وی تصریح کرد: در زمان تصدی لنکرانی، دستجردی و طریقت منفرد به گونه دیگری این طرح اولویت داشت حتی در زمان دستجردی قرار بود تکمیل شبکه‌های بهداشتی و درمانی جشن گرفته شود.

نایب رییس کمیسیون بهداشت افزود: دستجردی می‌خواست این مساله را به تمام شهرها سرایت دهد اما موفق نشد و اکنون نیز دکتر هاشمی و سایر مسئولان دلشان می‌خواهد که این سیستم تکمیل باشد و بیش‌تر به مردم کمک شود.

هاشم زهی با بیان این که اعتباراتی که هست وضعیت کشور را تعدیل می‌کند، گفت: استراتژی هاشمی - وزیر بهداشت و درمان- این است که کار بیش‌تری را انجام دهد و براساس وضعیت موجود کشور تصمیم گیری کند همچنین در برنامه پنجم توسعه نیز به گونه ای نوشته شده که بودجه این‌ها در شرایط بهتری باشد.

خط‌ مشی دولت اولویت‌ دادن به بهداشت و درمان است

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر خط مشی دولت اولویت دادن به بهداشت و درمان باشد مشکلات و وضعیت کنونی کاری به گونه ای است که دولت باید تلاش کند پزشک خانواده گسترش یابد و تکمیل شود این بستگی به وضعیت بودجه و نقطه نظرات وزیر بهداشت دارد.

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسنا، دستیابی به اهداف و اسناد بالادستی کشور از جمله تاکیدات در برنامه پنجم توسعه به ویژه در موضوعات مهمی مانند نظام سلامت، موضوعات مربوط به بیمه‌ها، طرح پزشک خانواده و ...که کماکان در انتظار اختصاص بودجه و تامین منابع مالی است تا سیستم بهداشت و درمان کشور را به سرانجامی رهنمون کند. البته تا زمانی که قوانین مصوب در این راستا به درستی اجرایی نشود و اعتبارات مورد نیاز تامین نگردد، نمی توان انتظار داشت تا این بخش راه درستی را در این شرایط طی کند و به یکپارچه کردن سیستم درمانی کشور کمک کند.

منبع: ایسنا