کاشی‌های کاخ گلستان در حراجی‌ها!

ایسنا: اسکندر مختاری درباره‌ی غارت خانه‌ی «پدر چای ایران» که کاشی‌ها و بخش‌های ارزشمند آن را کنده و در حراجی‌ها فروخته‌اند، توضیح داد که این بنای قاجاری شبیه کاخ «احمدشاهی» (واقع در مجموعه‌ی نیاوران) در اندازه‌ای بسیار کوچک‌تر ساخته شده است. خانه‌ی «محمد میرزا کاشف‌السلطنه» مشهور به «پدر چای ایران» و نخستین واردکننده‌ی چای به ایران، در غفلت سازمان میراث فرهنگی در حال غارت شدن است. کاشی‌کاری‌ها و ملحقات نفیس این خانه‌ در طول زمان به سرقت رفته‌اند. این کاشی‌ها در کاخ گلستان ساخته شده بودند. درباره‌ی اتفاقی که مدتی است در این خانه رخ داده، دبیر کمیته‌ی پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران - سجاد عسگری - گفت که اداره کل میراث فرهنگی تهران متأسفانه این بنا را در فهرست آثار ملی کشور ثبت نکرده است. به‌دلیل این سهل‌انگاری و بی‌اطلاعی یگان حفاظت میراث فرهنگی استان تهران، در وضعیت کنونی واکنشی نسبت به غارت این بنا نشان داده نمی‌شود. این در حالی است که براساس منابع محلی، کاشی‌ها و دیگر آثار ارزشمند این خانه اکنون در یکی از عتیقه‌فروشی‌های تهران در حال فروخته شدن است. همچنین مختاری - کارشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی - در این‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: هسته‌ی اولیه‌ی این بنا قاجاری و ارزشمند را شبیه کاخ «احمدشاهی» در نیاوران، اما در اندازه‌ای بسیار کوچک‌تر ساخته‌اند. در برخی بخش‌ها نیز از آجرهای منقوش پیش‌ساخته در کاخ گلستان استفاده کرده‌اند؛ اما بخش‌های مختلف این خانه‌ی باقی‌مانده از دوره‌ی قاجار را که از حدود دو سال پیش تخلیه شده و به حالت متروکه است، می‌برند و در عتیقه‌فروشی‌ها می‌فروشند. او با تأکید بر این‌که این بنای تاریخی به‌دلیل دسترسی نداشتن کارشناسان میراث فرهنگی به آن، تا کنون در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده است، ادامه داد: بهترین کار این است که پرونده‌ی ثبتی این بنا توسط افراد دلسوز مانند «کمیته‌ی پیگیری بناهای تاریخی تهران» تهیه شود و این خانه هرچه سریع‌تر در فهرست آثار ملی به ثبت برسد. این پژوهشگر حوزه‌ی میراث فرهنگی توضیح داد: منوچهر صانعی از سال 1352 که در دستگاه پهلوی مسوولیت گرفت، به مرور هنرمندان و مرمتگران کاخ گلستان را به این خانه می‌برد، تا تزیینات و کاشی‌کاری‌های بیشتری را روی این بنا کار کنند. در واقع، در اواخر دوره‌ی قاجار و با سبک تلفیقی از شیوه‌ی ایرانی و اروپایی، این خانه ساخته شده است. به گزارش ایسنا، این خانه تا قبل از انقلاب مصر، به‌صورت اجاره‌ای در اختیار دفتر حافظ منافع مصر در ایران بود؛ اما پس از انقلاب مصر، این بنا تخلیه و متروکه شد. براساس اطلاعات اهالی محل به‌تازگی نیز با همکاری سرایدار یا مالک قبلی این بنا و با همدستی عتیقه‌فروشان محدوده‌ی خیابان شریعتی و منطقه‌ی شمیران، کاشی‌ها، درها و پنجره‌های باارزش، آیینه‌کاری‌ها و هر شیء ارزشمند به‌کار رفته در این بنا به‌وسیله تیشه و پتک کنده شده‌اند و به‌نوعی این بنا در حال غارت شدن است. هسته‌ی اولیه‌ی این خانه به «کاشف‌السلطنه» مشهور به چای‌کار متعلق بود. او در عمر خود به کشورهای زیادی سفر کرد و در یکی از سفرهایش قبل از بازگشت به ایران، مقداری تخم چای را همراه چهارهزار گلدان چای، قهوه، تخم کنف، دارچین، فلفل، میخک، هل، انبه، گنه گنه، کافور، ریشه زردچوبه، زنجبیل و ... تهیه کرد و در سال 1385 هجری قمری با سختی‌های بسیار، آن‌ها را به ایران آورد. مخالفت و همکاری نکردن مردم گیلان، او را از این کار بازنداشت و موفقیت‌های نخستین، وی را به تلاش بیشتری واداشت و او کشت، چیدن و خشک کردن چای را به مردم آموزش داد. او در سال‌های دیگر عمرش، در شهرداری تهران اقدام به نامگذاری خیابان‌ها و کوچه‌های تهران، شماره‌گذاری خانه‌ها، ایجاد روشنایی برای خیابان‌ها با چراغ برق، رساندن آب آشامیدنی به خانه‌ها با گاری بشکه‌دار، راه‌اندازی سرویس درشکه‌ی اسبی کرایه برای استفاده‌ی عموم، ترتیب دادن برنامه‌ی رفتگری، نظافت معابر و آب‌پاشی خیابان‌ها کرد.