باغ پرندگان تهران؛ تكه‌ای از بهشت شهر من

روزنامه جام جم: هیجان‌انگیز است وقتی روی سنگفرش‌های باغ قدم می‌زنی، كبك‌ها و جوجه غازها هم با تو همگام شوند و تو در این میان نگران می‌شوی كه مبادا حواست نباشد و یكی از آنها را زیر پایت له كنی. باید مواظب باشی كه با صدای قدم‌هایت آرامش قوهای سفید، فلامینگوها، پلیكان‌هایی را كه در حاشیه بركه‌ها نشسته‌اند، بر هم نزنی و آنها را نیازاری، حتی باید هوای لك‌لك‌هایی را كه كمی آن‌طرف‌تر در بركه كناری بی‌حركت روی یك پا ایستاده و به خواب رفته‌اند هم داشته باشی. باید حواست باشد زیادی به قلمرو شترمرغ‌ها نزدیك نشوی، اینجا باید خیلی مواظب پرنده‌هایی كه ممكن است كمی بی‌حوصله باشند هم باشی، شاید با پلیكان‌ها شوخی داشته باشی، اما آنها آن‌قدر جدی هستند كه اگر احساس كنند می‌خواهی سر به سرشان بگذاری ممكن است به طرفت حمله كنند.

وقتی به باغ پرندگان می‌آیی باید چشمت بیشتر به زمین باشد كه از كجا راه می‌روی یا پایت را كجا روی زمین می‌گذاری، اگر كمی بی‌احتیاطی كنی ممكن است آشیانه پرنده‌ای را كه تخم‌هایش را آنجا گذاشته زیر پا له كنی. به گزار ش روزنامه جام جم، اینجا باغ پرندگان تهران، تكه‌ای از بهشت روی زمین است. با این ‌كه فقط یك روز از افتتاح رسمی تنها باغ پرندگان در تهران گذشته است، اما جمعیتی كه ظهر ‌یكی از روزهای فروردین را برای تماشای باغ پرندگان انتخاب كرده‌اند، كم نیستند. خانوادگی یا در جمع دوستان، دختر و پسر، پیر و جوان، كودك و سالمند، اینجا همه از تماشای باغ پرندگان در دل شهری كه مدت‌هاست آلودگی هوا و ترافیك در آن بیداد می‌كند، لذت می‌برند و آن را غنیمتی برای شهرشان می‌دانند. فضای بكر طبیعت باغ پرندگان، به همراه مصالحی از جنس سنگ و چوب و سقف آشیانه‌های پرندگان كه با ساقه‌های برنج پوشانده شده نمای زیبا و خاطره‌انگیزی را به‌وجود آورده كه رهگذران ترجیح می‌دهند هرازگاهی روی نیمكت‌های چوبی بیاسایند و عطر دشتی پر از گل‌های بهاری را با تمام وجود به ریه‌هایشان بكشند. بهشت پرندگان كجاست؟

بزرگ‌ترین مجموعه نگهداری پرندگان در شمال شرقی پایتخت و در دل جنگل‌های لویزان ساخته شده و باید بزرگراه شهید بابایی را به سمت شرق بروید و از خروجی كوهستان وارد پاركینگ باغ پرندگان شوید. برای رسیدن به باغ پرندگان می‌توانید از میدان رسالت و خیابان هنگام به سمت شمال بروید تا به بزرگراه شهید بابایی برسید و بعد از اولین خروجی وارد خیابان كوهستان شوید. این مجموعه در دل طبیعت پاك طراحی و ساخته شده است تا شرایط نگهداری بهتری به صورت طبیعی برای پرندگان مهیا باشد و هر روز از ساعت 8 تا 18 برای حضور شهروندان آماده است. پرنده‌ها رها از قفس باغ پرندگان تهران با وسعتی حدود 23 هكتار، فضای مناسبی را برای نگهداری انواع پرندگان ایجاد كرده است. هم‌اكنون بیش از 6500 پرنده از 55 گونه متفاوت در اینجا نگهداری می‌شوند، در بخش نخست این مجموعه تلاش شده پرندگانی به نمایش درآیند كه سازگاری بیشتری با محیط فعلی دارند. یكی از ویژگی‌های منحصر به فرد باغ پرندگان تهران، رها بودن پرندگان در محیط است، به این معنا كه حدود 90 درصد از پرنده‌های این مجموعه در فضای كاملا روباز و در محیط بدون قفس نگهداری می‌شوند، بسیاری از پرندگان در همان روزهای اول با محیط جدید زندگی‌شان اخت شده‌ و حتی ‌ تخم هم گذاشته‌اند. باغ با محل نگهداری انواع طوطی‌ها و كبوترها شروع می‌شود، در طول مسیر می‌توانید پرندگان شكاری، كوهی، صحرایی و آبزی را در نزدیكی هم در محیط طبیعی خودشان ببینید. فقط پرندگانی مانند طوطی‌سانان و شكاری‌ها باید در قفس نگهداری شوند، قفس این پرنده‌ها طوری طراحی شده كه آنها بتوانند در ارتفاع بالا پرواز كنند و همه‌جا را زیرنظر داشته باشند.

ایستگاه پایانی باغ پرندگان هم قلمرو شترمرغ‌های آفریقایی و ایرانی است و در‌كنار هر قفس یا محیط روباز كه به یك نوع پرنده خاص تعلق دارد تابلوهایی نصب شده كه نام پرنده به همراه نام علمی آن به زبان انگلیسی نوشته شده است. اگر احساس كردید به اطلاعات بیشتری از آنچه روی تابلوها نوشته شده نیاز دارید می‌توانید از خانم‌های كارشناس راهنمای پرندگان كمك بگیرید، آنها را می‌توانید در حال قدم زدن كنار قفس پرندگان پیدا كنید. چیزی شبیه یك رویا اگر شنای قوهای سفید زیبا، شكار ماهی‌های كوچك توسط پلیكان‌ها، ایستادن فلامینگوها روی یك پا آن هم برای دقایق طولانی، شنای غازها و اردك‌های رنگارنگ با جوجه‌هایشان را تا حالا فقط در فیلم‌های مستند تماشا كرده‌اید، حالا این شانس را دارید كه همه این صحنه‌ها را در باغ پرندگان از نزدیك تماشا كنید. به جرات می‌توان گفت بركه‌های زیبا با آن پل‌های چوبی كه رویشان زده شده پربازدیدترین قسمت‌های باغ پرندگان است. اگر در این بازدید كودكان و سالمندان نیز شما را همراهی می‌كنند از همین حالا به شما قول می‌دهیم كه می‌توانید با بردن آنها برای تماشای بركه‌های آبی با پرندگان زیبا و منحصر به فردش آنها را غافلگیر كنید. نشستن روی نیمكت‌های چوبی و تماشای بركه‌هایی كه قوها، فلامینگوها، غازها، اردك‌ها و پلیكان‌ها در آن زندگی مسالمت‌آمیزی را ‌كنار هم ‌ ‌دارند، چنان آرامشی به شما می‌دهد كه شاید زمان را فراموش كنید و ترجیح دهید برای دقایق طولانی همان‌جا بنشینید و از آرامش این فضا لذت ببرید.

مدیر پروژه باغ پرندگان تهران، امكانات این مجموعه را كم‌نظیر می‌داند و می‌گوید: پروژه باغ پرندگان تهران از ابتدای سال 91 كلید خورده است، هر چند مطالعات تحقیقاتی این طرح به قبل از این زمان برمی‌گردد كه پس از پایان آن عملیات اجرایی احداث این باغ آغاز شده است. لطیف پنداریان در گفت‌وگو با «جام‌جم»، توضیح می‌دهد: 85 هكتار از جنگل‌های لویزان واقع در منطقه 4 تهران به طرح جامع شهرداری تهران برای تبدیل به منطقه سیاحتی، تفریحی و گردشگری اختصاص دارد، 23 هكتار از این بخش متعلق به باغ پرندگان تهران است و این مجموعه دارای فازهای مختلفی است، اما این تازه اول راه است. چیزی كه هم‌اكنون از آن بهره‌برداری می‌شود حدود 17 هكتار است كه فاز اول را تشكیل می‌دهد، در طرح اولیه پرندگانی كه با آب و هوای اینجا در محیط روباز سازگاری دارند، نگهداری می‌شوند. این پرندگان 55 گونه كه تقریبا 6500 قطعه را شامل می‌شوند، همان‌هایی هستند كه با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاری دارند، اما در افق طرح قرار است پرندگان آب و هوای گرمسیری، استوایی و پرندگانی كه با این شرایط سازگار نیستند نیز نگهداری شوند. به طور مثال پرندگانی هستند كه در یك دمای خاص نگهداری می‌شوند.‌در فاز دوم باید شرایط دما، رطوبت، پوشش گیاهی، باران مصنوعی و حتی رعد و برق برای برخی پرندگان جنگلی ایجاد شود.

پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به دلیل پادرد و كمردرد و معلولان به دلیل مشكلات جسمی كه دارند، نگران نباشند چون آنها هم می‌توانند از باغ پرندگان بازدید كنند، آنها می‌توانند با هر وسیله‌ای خودشان را به باغ برسانند و از آنجا هم با خودروهای كوچك برقی كه در نظر گرفته شده تمام طول مسیر را طی كنند و در هر قسمتی كه دوست داشته باشند از راننده بخواهند كه پیاده‌شان كند و پس از بازدید منتظر بمانند تا خودروی برقی دوباره از راه برسد و آنها را سوار كرده و قسمت‌های دیگر مجموعه را ببینند . البته این تنها انتخاب نیست، اگر در مسیر باغ پیاده‌روی كنید، حتما در طول راه خانواده‌هایی را می‌بینید كه به دلیل همراه آوردن كودك یا سالمندی ترجیح می‌دهند برای بازدید از بخش‌های مختلف باغ، كالسكه‌سواری كنند. ون‌ها شما را به باغ می‌رسانند نمی‌دانیم با خودروی شخصی به باغ پرندگان آمده‌اید ‌ یا با اتوبوس و تاكسی ‌. اگر با خودروی شخصی آمده‌اید، پس برای برگشت هم مشكلی ندارید، اما اگر از راه دوم استفاده كرده‌اید، هنگام بازگشت ممكن است آنقدر سخت ماشین گیرتان بیاید كه برای لحظاتی هم كه شده از این‌كه بدون خودروی شخصی زحمت رسیدن به این مسیر پرت را به خودتان داده‌اید، پشیمان شوید.

این مشكل را مدیر پروژه باغ پرندگان تهران نیز قبول دارد و تاكید می‌كند این وضع در همان یكی دو روز اول افتتاح باغ پرندگان بوده و حالا با تمهیداتی كه برای رفاه شهروندان در نظر گرفته شده است، خودروهای ون از ابتدای خیابان هنگام مستقر شده‌اند تا بازدیدكنندگان را به باغ پرندگان بیاورند و از آنجا هم دوباره آنها را تا خیابان هنگام برگردانند. پنداریان تاكید می‌كند: شهروندانی كه با خودروی شخصی به باغ پرندگان می‌آیند، نباید نگران جای پارك باشند، چون اینجا به پاركینگ بزرگی مجهز است كه فضای پارك در آن به‌اندازه كافی برای همه خودروها وجود دارد.