آلودگی هوا و افزایش بیماری‌های قلبی

زیست نیوز: افزایش میزان ذرات معلق در هوا یکی از آلودگی‌هایی است که سلامت انسان و محیط زیست را به شدت به خطر می‌اندازد. با تداوم پیشرفت کشورها و روند صنعتی شدن جهان، شکل‌های مختلفی از آلودگی هوا نیز ایجاد شده که بی تردید تمامی آنها خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه دارند. یکی از نگرانی‌های عمده در این زمینه به میزان ذرات معلق در هوا (PM) باز می گردد. مقدار ذرات معلق بر اساس میکروگرم در هر متر مکعب از هوا اندازه گیری می شود. طی بزرگترین مطالعه‌ای که تاکنون درباره بررسی ارتباط بین ذرات معلق در هوا و زنده ماندن بیماران پس از بستری شدن در بیمارستان به دلیل سندرم کرونری حاد (ACS) صورت گرفته، مشخص شده است که میزان مرگ و میر بیماران با افزایش قرار گرفتن در معرض PM2.5 - ذرات ریزی که اندازه آنها برابر با 2.5 میکرومتر و یا کوچکتر است - روندی افزایشی را دنبال می کند. منابع اصلی انتشار PM2.5 نیز ترافیک جاده‌ای و صنایع از جمله فعالیت نیروگاه‌ها محسوب می شوند. بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آلودگی هوا عاملی به شدت خطرزا در بیماری‌های مختلف مانند عفونت‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی و سرطان ریه محسوب می شود. از جمله اثرات بهداشتی و سلامت ناشی از آلودگی هوا می توان به اختلال در تنفس، خس خس سینه، سرفه و تشدید شرایط بد تنفسی و قلبی اشاره کرد. این اثرات می توانند به افزایش استفاده از دارو، مراجعه به پزشک یا اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و مرگ زودرس منجر شوند. اگرچه شرایط بد و آلودگی هوا اثرات گوناگونی بر سلامت انسان دارد، اما سیستم تنفسی و قلبی عروقی در معرض بیشترین آسیب قرار دارند. واکنش هر فرد به آلودگی هوا به نوع آلاینده، میزان در معرض قرار گرفتن، شرایط سلامت فرد و ژنتیک بستگی دارد. به گفته دکتر کاترین تون، استاد اپیدمیولوژی زیست محیطی در دانشکده پزشکی بهداشت و گرمسیری لندن و یکی از نویسندگان مطالعه اخیر، نتایج کسب شده نشان داده‌اند افزایش هر 10 میلی گرم در هر متر مکعب PM2.5، روند افزایشی مرگ و میر بیماران تا پایان انجام این مطالعه را در پی داشته است. به عنوان مثال، آمار مرگ و میر بیمارانی که به واسطه ACS در بیمارستان بستری شده و در معرض 20 میلی گرم در هر متر مکعب PM2.5 بوده‌اند، 20 درصد بیشتر از افرادی بوده که در معرض سطح 10 میلی گرم در هر متر مکعب قرار داشته‌اند. طی این مطالعه، پژوهشگران نتایج خود را با در نظر گرفتن جنسیت بیماران، سن، سابقه پزشکی، سیگاری بودن یا نبودن، عوامل اجتماعی‌اقتصادی مانند درآمد، تحصیلات، اشتغال و مکان زندگی تنظیم کرده‌اند. شواهد روزافزون حاکی از آن هستند که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا با پیشرفت بیماری‌های قلبی در ارتباط است. با این وجود، تاکنون مطالعات اندکی درباره بررسی اثرات آن بر زنده ماندن بیماران پس از حملات قلبی انجام شده و و یافته‌های موجود نیز متناقض بوده‌اند. افزون بر این، مشخص شده است بیمارانی با سطح درآمدی پایین که در مناطقی محروم با سطح بالای آلودگی هوا زندگی می کنند، پس از تشخیص بیماری اقدام‌های درمانی کمتری نسبت به بیمارانی که از شرایط اجتماعی‌اقتصادی بهتری برخوردار هستند، انجام می دهند. اگرچه مطالعه اخیر ارتباط بین PM2.5 و میزان مرگ و میر بازماندگان ACS را تایید کرده اما نشان داده است قرار گرفتن در معرض PM2.5 با احتساب عواملی مانند سیگار کشیدن و دیابت موجب می شود تا اختلاف اندکی در آمار مرگ و میر بیمارانی که در نواحی مختلف از نظر وضعیت اجتماعی‌اقتصادی زندگی می کنند، وجود داشته باشد. بر همین اساس، می توان نتیجه گرفت در شرایطی که کاهش سطوح PM2.5 به افزایش طول عمر منجر می شود و یکی از مهم‌ترین اولویت‌های بهداشت عمومی است، اما عوامل مهمتری نسبت به قرار گرفتن در معرض PM2.5 برای تشریح نابرابری‌ها اجتماعی‌اقتصادی در پیش آگاهی و درمان بیماران وجود دارند که باید بررسی‌ها و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.