اینترنت ملی اشتباه است

ایسنا: مهدی اخوان بهابادی را بسیاری به عنوان یكی از نخبگان كشور كه رتبه یك كنكور را از آن خود كرده بود می‌شناسند كه طی سال‌های اخیر پله‌های ترقی را یكی پس از دیگری طی كرده است. اخوان از آذرماه 1388 فعالیت‌های اجرایی خود را به عنوان معاون آموزش، پژوهش و امور بین‌الملل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز كرد و دی ماه همان سال به سرپرستی بزرگ‌ترین مركز تحقیقاتی كشور (مركز تحقیقات مخابرات ایران) و سپس در اردیبهشت‌ماه 89 به سمت قائم‌ مقامی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در فناوری و امور بین‌الملل منصوب شد. اما پیشرفت‌های او به همین جا محدود نشده و او سال گذشته در قالب حكمی كه از سوی مقام معظم رهبری به عنوان یكی از اعضای شورای عالی فضای مجازی شناخته شد. اكنون مدتی است اخوان به عنوان دبیر این شورا و رییس مركز ملی فضای مجازی مشغول فعالیت است. پس از انتصاب او به این سمت چندین بار برای مصاحبه با دبیرخانه شورا تماس گرفتیم و درنهایت قرار بر این شد كه در تاریخ 22 آذرماه بازدیدی از ایسنا داشته باشد. مشروح صحبت‌های او را در این گزارش می‌خوانید. خدمات باند پهن شاه‌كلید فعالیت شورای عالی مجازی - آقای بهابادی طی مدتی كه از عمر شورا می‌گذرد شاید دستاورد‌های این شورا برای مردم و حتی جامعه مطبوعاتی هنوز ملموس نباشد. از اولین نشست خبری تا افتتاحیه‌ی الكامپ كه خبر رونمایی از شبكه‌ی چند رسانه‌یی را اعلام كردید، شاید كمتر خبری از این شورا و فعالیت‌های آن منتشر شده باشد. فكر نمی‌كنید زمان آن رسیده كه كمی بیشتر درباره‌ی فعالیت‌های شورا توضیح داده و در كل بگویید در زمینه‌های مختلف و از جمله مبحث مهمی چون دفاع سایبری شورای عالی فضای مجازی چه اقداماتی در دست انجام دارد؟ * پیش از انجام هر عملی لازم بود شورای عالی فضای مجازی ابتدا حركتی در راستای ایجاد ساختار و سازو‌كار قانونی داشته باشد. به عبارت دیگر این شورا باید حتما مقدماتی آماده می‌كرد تا براساس آن‌ها بتواند حركت كند و در این مدت عمده وقت شورا صرف این موضوع شد و درنهایت خروجی كار به ایجاد ساختار مركز ملی فضای مجازی و سه كمیسیون عالی تنظیم مقررات، امنیت و تولید محتوای فضای مجازی منجر شد كه البته درباره این كمیسیون‌ها لازم بود مواردی مانند تركیب، شرح وظیفه و حد و حدود و آیین‌نامه‌هایی اداری، استخدامی، نحوه تعامل با مجلس، نیروهای مسلح و سایر قوا نیز تدوین و مشخص شود. در واقع شاید بتوان گفت این موارد اولین خروجی‌های ما بوده كه ما را در گذر از حالت بالقوه به بالفعل كمك می‌كند. اما پس از تدوین این ساختارها بحث شروع به كار خدمات باند پهن در داخل كشور به عنوان شاه‌كلید ما خواهد بود و این كه در داخل كشور خدمات حوزه‌ فن‌آوری اطلاعات را به صورت تصویری، صوتی، متنی در اختیار كاربران قرار دهیم، مقدمه هر تحولی در زمینه فناوری اطلاعات خواهد بود كه در این زمینه صدا‌وسیما، وزارتخانه‌های ارشاد، ارتباطات، دستگاه‌های امنیتی و ... هر یك نظراتی داشته‌اند و این مورد موضوعی بوده كه اگرچه طی چندین سال در كشور قفل بود اما شورای عالی فضای مجازی در دی‌ماه امسال اولین پروانه برای فعالیت رسمی در این بخش را واگذار خواهد كرد. - این‌بار قرار است از طریق مزایده این پروانه واگذار شود؟ **ان‌شاء‌الله. انحصار صوت و تصویر در دستان صداوسیما؟ - اما یكی از بحث‌های دیگری كه در عرصه فضای مجازی كشور مطرح است، بحث فناوری‌های نوین و برخی كمبودهای قانونی مرتبط با آنهاست. به عنوان مثال اكنون مراكز مختلف و به تازگی اپراتور سوم ارتباطات در زمینه انتشار صوت و تصویر به این بهانه كه انتشار این موارد در انحصار صدا و سیماست از این كار بازماند. شورا در این زمینه چه برنامه‌ای دارد؟ ** در ارتباط با اپراتور سوم در پروانه رایتل این موضوعات به‌طور دقیق مشخص شده است كه به عنوان مثال چه نوع تصاویر و چه نوع فیلم‌هایی از چه طریق و با چه مجوزی می توانند در این بخش پخش شوند. اما در كل در زمینه تصویر در حال حاضر تفكیكی كه صورت گرفته در دو سرویس خاص بوده است. در این میان یكی از این سرویس‌ها شبیه شبكه فیلم‌های خانگی فعلی اقدام می‌كند و نوعی بانك فیلم محسوب می‌شود كه كاربر می‌تواند انتخاب كند چه فیلمی را در قالب آن ببیند. بخش دیگر بخشی است كه اصطلاحا دارای كنداكتور است و به آن در اصطلاح شبكه رادیو تلویزیونی اطلاق می‌شود. به عنوان مثال شما می‌دانید ساعت 21 اخبار پخش می‌شود یا در یك ساعت خاص یك سریال پخش می‌شود و یك برنامه‌ی زمانی دارد و از بانك فیلم متفاوت است. متولی این دو بخش هم در كشور متفاوت است و در حالی كه مجوز فیلمهای شبكه نمایش خانگی را وزارت ارشاد صادر می‌كند، در زمینه پخش شبكه‌های رادیو تلویزیونی سازمان صدا‌وسیما است كه تصمیم می‌گیرد. در این میان گاه برداشت‌های اشتباهی در ارتباط با حیطه انحصار صدا‌وسیما و این كه این انحصار به چه شكل می‌تواند باشد ایجاد می‌شود و درنهایت نظر نهایی را شورای نگهبان اعلام خواهد كرد كه در این زمینه نظر خود را هم گفته است. - فعلا گویا صحبت بر این است كه انحصار در دست صدا‌و‌سیما باشد و لاغیر... **خیر. این‌گونه نیست و شخص رییس سازمان صدا‌وسیما تا جایی كه من در جریان هستم، چنین دیدگاهی ندارد و معتقد نیست هر نوع صوت و تصویری در انحصار صدا‌وسیماست، بلكه بر این باور هستند كه باید شبكه‌های رادیو و تلویزیونی در اختیار صدا‌وسیما باشد كه این هم حرف درستی است و ما هم قبول داریم اما فراتر از آن قابل تعریف است. كاهش سایت‌های فیلتر شده در كشور - اما یكی از بحث‌های مهم دیگری كه در این عرصه وجود دارد بحث فیلترینگ یا پالایش سایت‌هاست. از ابتدا اعلام كرده بودید كه شورا به‌طور مستقیم وارد بحث فیلترینگ نخواهد شد. در حال حاضر گاهی گفته می‌شود 95 درصد فیلترینگ به دلیل درخواست مردم است، اما از سوی دیگر كاربران گلایه‌های متعددی نسبت به حجم بالای سایت‌های فیلتر‌شده دارند و از سوی دیگر این مساله بازار خوبی برای انواع فیلتر‌شكن‌ها و از جمله vpn ایجاد كرده است. آیا شورا در این زمینه تصمیم جدیدی ندارد؟ * درباره‌ی بحث فیلترینگ از ابتدا هم گفته‌ایم كه یكی از تكالیف شورای عالی فضای مجازی با توجه به این‌كه قرار است در این حوزه قانون‌گذاری انجام دهد همین موضوع است، اما به هر حال در اجرا ورود نخواهیم كرد، چرا كه كمیته تعیین مصادیق جرائم رایانه‌یی وجود دارد و آن‌ها در حال فعالیت هستند، اما در زمینه‌ی سیاست‌گذاری در این بخش حتما شورای عالی ورود پیدا خواهد كرد و اخیرا نیز جلسه‌ای در این زمینه داشتیم. جلسات ما معمولا ساعت 6 برگزار می‌شود كه امروز هم جلسه‌ای برگزار شد و یكی از موضوعات مطرح شده در آن همان بحث فیلترینگ بود و كار گروهی برای این موضوع تشكیل شد. این كارگروه برای سیاست‌گذاری و تدوین سیاست‌هایی كه در ارتباط با پالایش سایت‌ها وجود دارد، قرار است وارد مرحله بررسی شود و طی هفته‌های آتی پیشنهادات خود را ارائه كند چرا كه در حال حاضر انتقاداتی در زمینه نحوه‌ی فیلترینگ وجود دارد كه قرار بر آن شده است كه این كارگروه به‌طور تخصصی بر روی این موضوع كار كند و پیشنهادات خود را ارائه كند. اكنون ما خیل عظیمی از كاربران فضای مجازی را داریم كه می‌خواهند استفاده عادی خود را داشته باشند، اما بعضا به دلیل اشتباهاتی كه در زمینه‌ی اجرای پالایش صورت گرفته با مشكلات متعدد مواجه می‌شوند. در این میان ما باید تدبیری بیندیشیم كه در عین این‌كه فضا برای استفاده كاربر سالم باشد. نقش مقامات بالا در موضوع اینترنت - آقای بهابادی می‌شود صراحتا درباره سرعت اینترنت سخن بگویید؟ گفته می‌شود در زمینه‌ پهنای باند همواره محدودیت‌هایی از سوی سطوح عالی كشور و یا به عبارتی "مقامات بالا" وجود دارد. آیا شورای عالی فضای مجازی كه با عالی‌ترین مقامات كشور جلسه دارد، در این رابطه صحبتی نكرده است؟ ** یك بار از قول من این موضوع را بنویسید تا موضوع تمام شود. خود من نیز چندی پیش در مصاحبه‌ای كه به نقل از یكی از مسوولان كشور منتشر شده بود، دیدم كه گفته شده بود ما متولی سرعت اینترنت نیستیم و فرد دیگری به ما گفته كه سرعت اینترنت را كاهش دهیم اما این موضوع كذب محض است. سرعت خدمات برروی شبكه تا این لحظه توسط وزارت ارتباطات تعیین می‌شده است البته پیش از این اعلام شده بود كه دسترسی به ترافیك بین‌المللی باید حد و مرز مشخصی داشته باشد كه این محدودیت هم در همه كشور‌ها بدون اعلام لحاظ می‌شود و دلیل آن هم ریشه در مسائل اقتصادی دارد چرا كه منطقی نیست كه ما تمام نیاز كاربرانمان را با ترافیك بین‌المللی جواب دهیم. به عنوان مثال اگر قرار است مطلبی كه توسط یك شركت كانادایی میزبانی می‌شود را صد هزار كاربر ببینند، اگر یك نفر آن را ببیند دلیلی ندارد سایر كاربران هم از ترافیك بین‌الملل استفاده كنند. یكبار این اطلاعات را می‌آورید داخل كشور و بقیه درخواست‌ها را با ترافیك داخلی پاسخ می‌دهید كه در اصطلاح علمی به چنین شبكه‌ای CDN گفته می‌شود و اكنون اصل اینترنت دنیا بر ‌روی CDN می چرخد و همه كشورها اطلاعات را گرفته و در مراكز داخلی نگهداری و باز پخش می‌كنند. اما باید توجه داشت كه داخل كشور هیچ محدودیتی در زمینه سرعت و پهنای باند اینترنت وجود نداشته و ندارد اما ممكن است دستگاه‌ها وظایف خود را انجام نداده و به جای تامین اطلاعات در داخل كشور ترجیح داده باشند، بدون این‌كه سرمایه‌گذاری خاصی صورت دهند از ترافیك بین‌الملل استفاده كنند كه این موضوع مشكلاتی در كشور ایجاد كرده است. به هر حال از دید ما محدودیتی برای عرضه‌ی پهنای باند داخلی وجود نداشته و پیش از این هم مسوولان وزارت ارتباطات می‌توانستند با بهره‌گیری از سرویس‌های داخلی فضا را توسعه دهند، اما متاسفانه این فضا توسعه‌ی كافی پیدا نكرد. - پس خود شما هم قبول دارید كه در این فضا توسعه كافی صورت نگرفته است؟ **بله، قطعا توسعه كافی صورت نگرفته و ما در فضای فن‌آوری اطلاعات به طور قطع وضعیت مناسبی نداریم. شاید برخی این گونه توجیه كنند كه از بالا گفته شده كه نگذاریم مردم با سرعت بالا به پهنای باند كافی دسترسی داشته باشند، اما آیا از بالا گفته شده كه مردم حتی از امكان مداوای الكترونیكی خود و امكانات بهداشتی الكترونیك و پزشك از راه دور بی‌بهره باشند؟ آیا از بالا گفته شده است از چنین سرویسی استفاده نشود؟ این سرویس ممكن است پهنای باند بالایی هم نیاز داشته باشد اما آیا كسی گفته این كار را نكنید؟... تغییر نام شبكه ملی اطلاعات - با این حساب طبق گفته‌ی شما می توان این طور استنباط كرد كه با راه‌اندازی شبكه ملی اطلاعات، بخش مهمی از مشكلات برطرف خواهد شد؟ ** به‌طور قطع ما اسم این شبكه را شبكه‌ی ملی اطلاعات نخواهیم گذاشت، چرا كه شبكه ملی اطلاعات تكلیفی است كه با تفاهم مجلس به برنامه آمده و بر دوش وزارت ارتباطات قرار گرفته است. حال اگر این موضوع به معنای آن باشد كه دولت می‌خواهد شبكه ملی ایجاد كند ما مخالف هستیم، اما اگر منظور این است كه همان بخش خصوصی توسعه پیدا كند و ظرفیت‌های خود را گسترش دهد، منظور ما هم همین است. - زمانی گفته بودید یك‌بار برای همیشه اعلام خواهیم كرد این شبكه چه زمانی افتتاح خواهد شد. این زمان مشخص چه تاریخی خواهد بود؟ ** این برداشت كه شبكه‌ی ملی اطلاعات كه شبكه‌ای به صورت یكپارچه است در یك روز خاص راه‌اندازی شده و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، اصلا وجود ندارد و اگر این‌گونه بود تا به حال بار‌ها و بارها این شبكه افتتاح شده بود، اما اگر منظور اجرایی شدن سرویس‌ها و خدمات با افزایش پهنای باند داخلی باشد، باید بگویم در بخش خدمات تصویری ما مجوزهای لازم را دی‌ماه صادر خواهیم كرد و شركتی هم كه این پروانه را بگیرد، ظرف مهلتی منطقی آن را اجرا خواهد كرد. - اما با وجود تمام این موارد به نظر می‌رسد با توجه به سرعتی كه در زمینه‌ی نرم‌افزار و سخت‌افزار ایجاد شده، سیاست‌گذاران و متولیان اینترنت از این تحولات جا مانده‌اند... ** به دلیل این موضوع ما نباید گله كنیم. به عنوان مثال اپراتور‌های مخابراتی مختلفی در حال حاضر در كشور در حال فعالیت هستند. نیازی نیست ما به آن‌ها اعلام كنیم باید برای ما یك شبكه ملی اطلاعات ایجاد كنید. آن‌ها خودشان اگر ببینند در سیستم كلان كشور صدور مجوز دسترسی به خدمات باند وسیع فراهم است، خودشان فكر می‌كنند و براساس منافع اقتصادی خود انواع و اقسام سرویس‌ها را جایگزین می‌كنند آن هم بدون این‌كه حاكمیت دخالتی داشته باشد. حاكمیت باید رابطه‌ای كه با فعالان بخش هماهنگ می‌كند، حداكثر در حد سیاست‌گذاری كلان و یا صدور مجوز‌ها باشد یا نظارت. - اما گاه این اعمال نظرهای حاكمیتی جلوی كار را می‌گیرد. به عنوان مثال در زمینه اپراتور سوم ارتباطی ... ** این‌گونه نیست. من این را به شما اطمینان می‌دهم. - یعنی آن‌ها خودشان برای خود مشكل تراشی كرده‌اند؟ ** توسعه رایتل در مهلت مقرر صورت نگرفت و به همین دلیل این اپراتور برای افزایش دوره‌ی انحصار درخواست‌های متعددی به سازمان تنظیم مقررات ارتباطات ارائه كرد و درنهایت هم این سازمان این درخواست‌ها را پذیرفت و مهلت آن را افزایش داد. به هرحال در مباحث اقتصادی شركت‌ها با یكدیگر رقیب هستند و قطعا این چند اپراتور نهایت سعی خود را خواهند كرد كه هر كدام برترین باشند چراكه وقتی شركتی در این عرصه پا می‌گذارد باید قدرت رقابت داشته باشد. ما در حال حاضر در كل پروژه‌هایی كه وجود دارند سعی داریم از فعالان این بخش‌ها عكس‌العمل‌ها را دریابیم كه احساس می‌كنند در چه مواردی حاكمیتی به عنوان مانع پیشبرد اهداف آن‌ها به شمار می‌رود. این موارد را بررسی كرده و تلاش می‌كنیم این موانع یكی پس از دیگری برطرف شوند و بر این باوریم با برداشتن این موانع آب رودخانه خود حركت خواهد كرد و نیازی نیست در آن آبی ریخته شود. البته براین باوریم كه باید مسیر این رودخانه را حاكمیت تعیین كند كه مسیر رودخانه به سمت بیابان نرود یا شهری را نابود نكند. در كل نیز هر حاكمیت دو نقش عمده دارد كه یكی از آن‌ها به تعیین مسیر كلی و ایجاد قوانین و صدور مجوز و دیگری به برداشتن موانع از پیش پای فعالان عرصه برمی‌گردد و اگر این دو مورد انجام شود، مابقی حركت را خودبخش خصوصی انجام خواهد داد. - چقدر امیدوار باشیم كه به این زودی‌ها به این نقطه برسیم... ** بسیار بسیار امیدوار باشید چرا كه نشانه‌هایی وجود دارد كه ازاین پس با صدور انواع و اقسام مجوز‌ها روند بهتری خواهیم داشت و ما در مركز ملی فضای مجازی صدور انواع مجوز‌ها را یكی از كارهای اصلی خود قرار داده‌ایم تا با ارائه‌ی آنها سد‌ها و موانع برداشته شود. ایمیل و موتور جستجوی بومی نه ملی - درباره زیرساخت‌های شبكه‌ای كه ممكن است ملی نامیده یا نامیده نشود هم برنامه‌ای دارید؟ به هرحال كار به كجا خواهد كشید و آیا شورا به پروژه‌هایی مانند فخر و فجر یا سایت‌های جست‌وجوگر یا ای‌میل‌های فارسی ‌كه سال‌هاست درباره‌ی آن‌ها صحبت می‌شود ورود خواهد كرد؟ ** به شخصه به راه‌اندازی ای‌میل‌ یا جست‌وجوگر ملی اعتقادی ندارم شما اگر در دنیا یك نمونه ای‌میل یا جست‌وجوگر ملی پیدا كردید به ما بگویید تا ما دومین آن‌ها باشیم. در زمینه‌ی اینترنت هم كه كلا خود واژه اینترنت ملی اشتباه است. ما حرف‌هایی مانند آنچه درباره اینترنت ملی مطرح می‌شود و حرف‌های غیركارشناسی و غیرتخصصی را خیلی جدی فرض نمی‌كنیم. كشور‌های غربی كه خودشان اینترنت را ابداع كرده‌اند، همانچه مدنظر ماست را سال‌ها قبل انجام داده‌اند و شبكه‌های داخلی خود را تقویت كرده‌اند و شما اگر بخواهید به اطلاعات داخل آن‌ها دسترسی پیدا كنید با سرعت بسیار‌بسیار بالا مواجه خواهید شد و اگر بخواهید همان اطلاعات را نسبت به كشور دیگری داشته باشید با سرعت كمتری مواجه خواهید شد كه البته این موضوع را كاربران به هیچ عنوان حس نمی‌كنند، چرا كه موضوع یك موضوع تكنیكی است و اصلا لازم هم نبوده این موضوع به سطح جامعه كشیده شود. این را ما اصلا افتخار بالایی نمی‌دانستیم كه گفته شود می‌خواهیم اینترنت ملی ایجاد كنیم چرا كه این حرف اشتباه است. اینترنت ملی نمی‌شود - پس شورا به اینترنت ملی اعتقاد ندارد؟ ** خیر و قرار هم نیست چنین شبكه‌ای ایجاد كنیم و من حداقل از جایگاه دبیر شورای عالی می‌گویم كه هیچ‌گونه تصمیمی برای ایجاد اینترنت ملی نداریم. آنچه ایجاد می‌شود همان اینترنت است اما تاكنون اینترنت در داخل كشور توسعه پیدا نكرده و كار زیرساختی قوی‌ روی آن صورت نگرفته كه ما می‌خواهیم این كار زیرساختی را انجام دهیم. شما زمانی كه یك خودرو را هم می‌خواهید به داخل كشور بیاورید، برای تعمیرگاه‌های آن نیاز به آموزش دارید. اینترنت هم همین‌طور است. تاكنون اینترنت مانند یك لوله آب وارد كشور شده و كل هنری كه به خرج دادیم این است كه گفته‌ایم همین لوله آبی كه می‌آید تبدیل به لوله‌های كوچك‌تر كنیم. در این میان هیچ كس نگفته با بخشی از این آب بریم یك استخر یا حوضچه ایجاد كنیم تا آب ذخیره شود یا بگوید مثلا اگر زمانی این آب قطع شد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این همان اینترنت است. گاهی وقتی با شركت‌های خارجی دیگر مذاكره می‌كردیم می‌گفتند این سرویس و خدماتی كه شما برروی آن كار می‌كنید، چیزی است كه شركت‌های ما چندین سال است آنها را ارائه می‌كنند. لذا من معتقد به خدمات ملی نیستم و بر این باورم كه خدمات باید بومی باشد، حتی به واژه بومی هم به این معنا كه حتما نفر ایرانی از صفر تا 100 آن برنامه را نوشته باشد، اعتقاد ندارم چرا كه در دنیا زمان چنین طرح‌هایی گذشته و قرار نیست ما چرخ را از اول اختراع كنیم. علم دنیا تا كنون تا جایی پیشرفت كرده و ما باید از آنجا به بعدش را ارتقاء دهیم، اشكال ندارد اگر مثلا در زمینه جست‌وجوگر شركت خارجی بیاید و داخل كشور بگوید با ضوابط شما می‌توانیم بیاییم و سرویس ارائه كنیم. اما روند كار نباید مانند حال باشد كه یك شركت فعال باشد و نه حاكمیت و نه مردم حتی یك ریال از درآمدهای آن نفع نبرند. طبق یكی از گزارش‌هایی كه به من ارائه شد، یكی از این شركت‌ها سال گذشته در داخل كشور 400 میلیارد تومان درآمد كسب كرده و هیچ مالیاتی هم پرداخت نكرده است. آن وقت یك بقال یا یك كارمند كه 500 یا یك میلیون تومان درآمد دارند، می‌گوییم باید مالیات و عوارض بدهند. این موارد باید ساماندهی شود. كشور‌های دیگر هم این كار را كرده‌اند و به راحتی هم در دنیا مقبول افتاده و مردم در دنیا چنین چیزی را می‌پذیرند. بالاخره وقتی یك شركت می‌خواهد فعالیت كند، باید به قوانین آن كشور و حاكمیت آن احترام بگذارد. مروری بر دلایل قطع جی میل - اما تاكیداتی كه طی این سال‌ها به طور دائم صورت گرفته و كاربران را به استفاده از خدماتی مانند ای‌میل‌های ایرانی دعوت كرده، نگرانی‌هایی به وجود آورد كه ممكن است افراد تحت كنترل قرار گیرند و یا دسترسی آن‌ها به خدمات خارجی محدود شود... **امیدواریم این روند اصلاح شود. شاید این موضوع به دلیل كج‌سلیقگی‌هایی باشد كه اتفاق افتاده، اما شما فكر می‌كنید اعضای شورای عالی فضای مجازی كه هستند؟ آنها هم بخشی از همین مردم هستند. ما در این شورا چند عضو استاد دانشگاه داریم و با این فضا به‌طور روزمره كار می‌كنیم. بنابراین این‌گونه نیست كه از مشكلات بی‌خبر باشیم. در این میان دغدغه‌ی مردم هم دغدغه‌ی ماست. نقش مسوولان بالا در قطع جی‌میل و فیلترینگ زمانی كه بدون اطلاع قبلی جی‌میل در داخل كشور قطع می‌شود به همان اندازه كه مردم عصبانی می‌شوند ما هم عصبانی می‌شویم و وقتی پیگیری می‌كنیم با همان جمله همیشگی مواجه می‌شویم و همین مسوولان می‌گویند از بالا گفته‌اند. میرویم با بالا صحبت می‌كنیم می‌گویند ما كی گفتیم؟ ما گفتیم فیلمی كه توهین به حضرت رسول (ص) كرده صحیح نیست بگذارید داخل كشور پخش شود. این چه ربطی به ای‌میل دارد؟ بعد می‌پرسیم چرا ای‌میل را قطع كردید توجیهاتی می‌آورند و مثلا می‌گویند ما از نظر فنی توانایی نداشتیم تفكیك كنیم همه را قطع كردیم و درنهایت به رده‌های پایین كه می‌رسیم می‌بینیم یك كارشناس است كه می‌نشیند و درباره‌ی موضوعات شخصا تصمیم‌گیری می‌كند و بعد هم كه از او می‌پرسیم می‌گوید بالا. در این میان بالا هم خوشبختانه معلوم نیست و هیچ وقت كسی بازخواست نمی‌شود كه بگوید آن بالایی كه به او گفته چه كسی بوده و كجا بوده است؟ اما حالا خوشبختانه با راه‌اندازی شورای عالی فضای مجازی دیگر به بالا هم دسترسی خواهیم داشت. - از فیلترینگ جی‌میل گفتید. خود شما در مواجهه با سایت‌های فیلتر شده چه می‌كنید؟ **(با خنده) همان كاری كه همه مردم می‌كنند. - در حال حاضر سایت پیوندها سومین سایت پربازدید كشور است كه گویای مراجعه فراوان به این سایت و بالا‌ بودن آمار سایت‌های فیلتر‌ شده است. **چهارمین رتبه را دارد اما این روند اصلاح خواهد شد و حجم سایت های پالایش شده كاهش خواهد یافت. - آیا می‌توان به‌طور حدسی گفت چند درصد از حجم فیلترینگ كاهش پیدا خواهد كرد؟ **نه، رقم كه نمی‌توان گفت اما اكنون محتواهای ناسالمی وجود دارد كه متاسفانه بعضا به آن‌ها دسترسی وجود دارد، محتواهایی كه از نظر عموم مردم سالم نیستند، از سوی دیگر محتواهای سالم متعددی هم وجود دارد كه دسترسی به آنها امكان ندارد. ما حتما به فیلترینگ در داخل كشور نیاز داریم وبه هیچ عنوان اینگونه نیست كه بخواهیم ادعا كنیم كلا فیلتر را بر خواهیم داشت، در تمام دنیا هم بحث فیلترینگ اعمال می‌شود، اما باید اصول آن به نحوی ترسیم شده باشد كه تنها محتواهایی كه به جامعه ضرر می‌زنند، محدود شوند. اما اكنون شما با بسیاری سایت‌ها مواجهید كه دهها یا صد‌ها صفحه مختلف دارند و مثلا در یكی از این صفحات یك محتوای نامناسب قرار گرفته و به دنبال آن همه صفحات و كل سایت فیلتر شده است. ساماندهی فیلترشكن‌ها - VPNچطور آیا بومی خواهد شد؟ **بله، VPN در حال حاضر در دستور كار است. - VPN بومی؟ **نخیر. VPN دو كاربرد مختلف دارد كه در یكی از این كاربردها یك كانال امن ارتباطاتی محسوب می‌شود كه بسیاری از فعالیت‌های روزانه ما از جمله فعالیت‌های بانكی، هواپیمایی و ... در بستر آن انجام می‌شود. اما اتفاقی كه اكنون داخل كشور می‌افتد این جنبه ماجرا نیست و VPN به عنوان فیلتر‌شكن استفاده می‌شود كه متاسفانه به طور عمومی این اتفاق صورت می‌گیرد و دلیل این اتفاق هم این است كه در حوزه‌ی پالایش یا فیلترینگ دقت لازم را نكرده‌ایم و به دست خودمان مردم را به سمت استفاده از VPN و انواع فیلترشكن سوق داده‌ایم، در حالی كه در دنیا این‌گونه نیست لذا معتقدیم باید نوعی بازنگری در سیاست‌های فیلترینگ صورت بگیرد و به دنبال كاهش سایت‌های فیلتر شده با كاهش میزان استفاده از فیلتر‌شكن‌ها مواجه شویم. علاوه بر این باید به صورت عمومی هم نوعی بازنگری و ساماندهی در كاربرد‌های عمومی VPN صورت بگیرد.