موشهای زنده خوار در پایتخت

مهر: دیدن اجتماع موش در خیابانهای پایتخت تصویر آشنایی است که دیگر عابران این شهر به آن عادت کرده اند اما آنچه این روزها دوباره این موجودات را بر سر زبانها انداخته نوع جدیدی از موشها است که پر خاشگرتر از موش های قدیمی هستند و امکان زنده خواری آنها نیز وجود دارد. در این میان ناکارآمدی برنامه های مبارزه با افزایش جمعیت موش های پایتخت سبب شده نه تنها از تعداد آنها کاسته نشود بلکه بر جمعیت آنها افزوده نیز شود. موش ها تهدیدی در هنگام زلزله مهرداد حلوایی دبیر کمیته دفع آفات شهری و صنعتی شهرداری تهران درباره تهدیدهایی که افزایش جمعیت موش دارد، می گوید: انفنجار موشها از زیرزمین به روی زمین با وقوع زلزله تهدیدی جدیدی برای شهر است. اگر زلزله ای جدی در تهران به وقوع بپیوندد موش ها در زیرزمین زیرآور ماندگان را تارسیدن نیروهای امدادی می خورند و به آنان آسیب جدی وارد می کنند. این متخصص فیزیولوژیک جانوری ادامه می دهد: موشها ناقل بیماری های خطرناکی همچون طاعون و انواع انگل و نیز دیگر بیماری های خطرناک هستند که باید وجود آنها کنترل شود. حلوایی با بیان این که تاکنون روشهای به کار گرفته شده برای نابودی و کنترل موش ها در تهران موثر نبوده است، می گوید: همه اقدامات انجام شده از سوی متولیان درزمینه کنترل موش ها تنها 10 درصد به وضعیت کنترل موش ها کمک می کند و 90 درصد مردم در کنترل آنها نقش دارند. این متخصص فیزیولوژیک اضافه می کند: کشتن و نابودی موشها امکانپذیر نیست و در چرخه اکوسیستم باید وجود داشته باشند اما باید کنترل شوند. موش ها بصورت دسته جمعی زندگی می کنند و در کولون های 15 - 20 تا 25 نفره به زیست خود ادامه می دهند. حلوایی معتقد است: موش ها تغییر رفتار داده اند و این تغییر رفتار سبب تهاجمی شدن بیشتر آنها در شهر شده است. او ادامه می دهد: موشهای خارجی از طریق واردات و همراه با دیگر کالاها به داخل کشور راه یافته اند و بر تعداد آنها روز به روز افزوده شده است. بی اثر بودن روشهای مبارزه با موش موضوعی است که عبدالرضا باقری فعال محیط زیست نیز بر آن تاکید دارد و می گوید: از دو سال پیش مبارزه با موش‌ها در شهر شدت یافت اما این این آمار تغییری نکرده است. زیرا روش‌های مبارزه مناسب نبوده است. در واقع شهرداری مبارزه‌ای با موش‌ها نکرده جز ریختن سم و گذاشتن تله در چند نقطه. این روش‌ها بی‌اثر است. سمهای جدید را موشهای پیش مرگ می خورند وی درباره اینکه چرا سم های استفاده شده برای نابودی موش ها بر آنها تاثیری ندارد می گوید: موش‌ها زندگی اجتماعی پیچیده‌ای دارند. وقتی با غذای جدیدی روبه‌رو می‌شوند اول پیشمرگ‌ها می‌خورند و اگر اتفاقی برای آنها نیفتاد بقیه موش‌ها هم اقدام به خوردن آن غذا می‌کنند. در باره سم هم همین اتفاق می‌افتد. اگر چند موش بمیرند دیگر این غذا مورد استفاده موش‌ها قرار نمی‌گیرد. باقری درخصوص برخی شایعات مبنی بر زنده خوار شدن موش ها وارداتی می گوید: موش‌های نروژی که جثه بسیار بزرگتری نسبت به موش‌ها خانگی دارند مهاجم هستند. آنها حتی موش‌های کوچک را هم می‌خورند و از جوجه پرندگان هم تغذیه می‌کنند. این موش‌ها در کشور ما وجود نداشت و با کشتی از کشور‌های دیگر به ایران راه یافتند. هم‌اکنون اولویت مبارزه با این گونه از موش‌ها است. گزارش شده که در شرایطی که منابع غذایی آنها از میان رفته جسد انسان را خورده‌اند. او مبارزه با موش توسط تفنگ بادی را که به تازگی در چند محله تهران به کار رفته بی فایده می داند و می گوید: مگر چند موش را می‌شود با این روش کشت. به محض اینکه متوجه تهدیدی بشوند دیگر در آن منطقه خطر رفت و آمد نمی‌کنند. به گفته وی، مناطق جنوبی به دلیل وجود انبار‌ها، بارانداز‌ها و زباله‌های بیشتر و مرکز بازیافت زباله بیشترین تمرکز جمعیت موش را دارند. موشها را به روش شکار مهار باید کرد قاسم علی اکبر طراح شکار موش با تفنگ بادی هم درخصوص روشهای کار آمد مبارزه با موش می گوید: استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل موشها روش مناسبی نیست و با روش شکار باید آنها را مهار کرد. به اعتقاد او نیز زنده خواری موشها برای تهران و شهروندانش یک تهدید جدی است. روشهای کنترل جمعیت موش اما روش مناسب مبارزه با موش چیست؟ شهرام امیر شریفی رئیس انجمن دیده‌بان حقوق حیوانات با اشاره به روشهای مختلف برای از بین بردن موشها در سطح شهر می گوید: گام اول کنترل زباله هاست چرا که این موضوع اثبات شده و کم هزینه ترین روش است. به طوری که 80 درصد از جمعیت موشها را می توان با کنترل زباله ها حذف کرد، بنابراین باید به موشها شوک غذایی داد تا افزایش زاد و ولد نداشته باشند. شریفی افزایش آگاهی مردم توسط مسئولان را گام دوم کنترل موشها و جانوران تصریح می کند: نکته دوم آشنا کردن مردم است و کار فرهنگی هزینه عملیاتی ندارد و این توجیه شهرداری که موشها طاعون و وبا می آورند مدتهاست که دیگر اثربخش نیست. زیرا در سالهای اخیر اگر مشاهده کنیم می بینیم که کسی از گزش موش دچار بیماری طاعون نشده است. رئیس انجمن دیده بان حقوق حیوانات ادامه می دهد: سومین گام بزرگ عقیم سازی جانوران است که البته این موضوع برای موشها قابلیت اجرا ندارد چرا که جمعیت آنها تصاعدی بالا می رود. وی اضافه می کند: یکی از روشهایی که برای معدوم کردن موشها به کار گرفته می شود، استفاده از سیستم آزارنده صوتی است با تولید اصوات آزار دهنده، حضور آنها را می توان در سطح شهر کم کرد که در این روش، شهرداری می بایست با همکاری کاسبان محلات اطلاع رسانی کنند و اگر کاسبان بدون اغماض همکاری کنند برخوردشان با قانون است. شریفی یادآور می شود: یکی دیگر از جدیدترین روشهایی که برای معدوم کردن موش ها به تازگی به کار می رود، روش تیراندازی مستقیم است. این روش سالیان متمادی برای اتلاف سگ و گربه مورد استفاده بوده که به تازگی توسط تفنگ‌ های ساچمه ‌ای برای موش‌ها به کار می رود که این روش خطراتی از جمله آلودگی حاصل از متلاشی شدن موشها در محیط شهری در پی خواهد داشت. اما در حالی که مدیران شهری تمایلی به پاسخگویی رسانه ای در خصوص موش و روشهای کنترل آن ندارند، مهرداد بائوج لاهوتی عضو فراکسیون مدیریت شهری مجلس می گوید: کنترل و نابودی موشهای تهران مسئله پیچیده ای نیست و بزودی این مسئله در فراکسیونهای مدیریت شهری و محیط زیست مجلس مورد بررسی قرار می گیرد. او با اشاره به وضعیت رو به رشد موشها در پایتخت است، اضافه می کند: از آنجا که درباره این مسئله تاکنون به فراکسیون شهری و محیط زیست مجلس گزارشی ارائه نشده است، نمی توان آمار و ارقام داده شده و روشهای انهدام موشها را تائید کرد یا مورد انتقاد قرار داد. لاهوتی ادامه می دهد: اساسا کنترل و نابودی موشهای تهران مسئله پیچیده ای نیست و می توان با دارو آنها را از میان برد، قطعا بزودی این مسئله در فراکسیونهای مدیریت شهری و محیط زیست مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت و اگر هم تاکنون حساسیتی از سوی نمایندگان مجلس در این خصوص دیده نشده است، به دلیل این بود که هیچ گزارشی به مجلس ارائه نشده بود. در کاهش و کنترل جمعیت موش شهروندان ناراضی از وجود موش ها در سطح شهر هم نقش اساسی دارند. ریختن زباله و باقی مانده سبزیحات در جوی های آب در هر ساعتی از روز یکی از مهمترین دلایل افزایش جمعیت موشهاست. تغییر روش مبارزه با کاهش جمعیت موش واستفاده از روشهایی که پیش از این آزموده شده اند می تواند از تهدیدهایی که این جانور کوچک می تواند برای شهروندان داشته باشد بکاهد.