توليد شير آلوده به وايتكس در كارخانه‌ها

تهران امروز: شير سالم حالت شيميايي قليايي دارد اما زماني كه بار ميكروبي آن از حد مجاز مي‌گذرد، اسيدي مي‌شود. كارخانه‌داران براي جلوگيري از اين اتفاق به آن «آب ژاول » يا «وايتكس» اضافه مي‌كنند . اين عمل باعث مي‌شود تا دوباره حالت شيميايي شير قليايي شود. از طرف ديگر اداره استاندارد هم متوجه اين قضيه نمي‌شود، چون نتيجه اين عمل قابل اثبات نيست !

انتشار برخي اخبار مبني بر بالا بودن بار ميكروبي شير در ايران، واكنش تعدادي از كارشناسان حوزه تغذيه و سلامت را به دنبال داشته است، مدتي پيش رئيس اتحاديه لبنيات كشور خبر قابل تاملي را اعلام كرد و گفت: «حد استاندارد بار میکروبی شیر 100 هزار و در نهايت يك ميليون واحد است که این میزان در مورد تولیدات داخلی به 20 میلیون نیز می‌رسد.» خبر قابل‌تامل بعدي را يك كارشناس صنايع غذايي به تهران امروز مي‌دهد. «فاطمه اسكندري» كارشناس ارشد صنايع‌غذايي به خبرنگار ما مي‌گويد : « اگر بار ميكروبي شير از حد استاندارد آن بيشتر باشد، كارخانه داران بايد آن را برگردانند.» اما به گفته او، برخي كارخانه‌داراني كه به فكر سود خود هستند، براي رد شدن از دايره نظارت وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي و سازمان استاندارد راه حلي را يافته‌اند كه سلامت ميليون‌‌ها ايراني را تهديد مي كند!

اسكندري مي‌گويد: « شير سالم حالت شيميايي قليايي دارد اما زماني كه بار ميكروبي آن از حد مجاز مي‌گذرد، اسيدي مي‌شود. كارخانه‌داران براي جلوگيري از اين اتفاق به آن «آب ژاول» يا «وايتكس» اضافه مي‌كنند. اين عمل باعث مي‌شود تا دوباره حالت شيميايي شير قليايي شود. از طرف ديگر اداره استاندارد هم متوجه اين قضيه نمي‌شود، چون نتيجه اين عمل قابل اثبات نيست!» به گفته او، البته بار ميكروبي در ساير مواد غذايي هم وجود دارد اما مي‌توان از خطرات آن جلوگيري كرد. اسكندري در عين حال حاضر نمي‌شود نام كارخانه‌هاي متخلف را اعلام كند . « دكتر آراسب دباغ» متخصص بهداشت مواد غذايي هم استفاده از وايتكس را يك روش تقلبي قديمي مي‌داند و مي‌گويد: «نبايد اين مسئله را به همه كارخانه داران تعميم داد. الان كارخانه‌هاي زيادي هستند كه مسائل ايمني و بهداشتي را رعايت مي‌كنند ولي فعالان حوزه تغذيه و سلامت خوب مي‌دانند كه برخي كارخانه‌هاي سودجو، براي آنكه مجبور نشوند پول بيشتري براي تهيه شير استاندار بدهند، از وايتكس استفاده مي‌كنند.» به گفته او گراني وتورم امروز حتي اجازه دامداري سنتي را هم به دامداران نمي‌دهد، از طرف ديگر هم كسي به آنها براي صنعتي شدن كار كمك نمي‌كند. به نظر هم نمي‌رسد مسئولان امر برنامه‌اي داشته باشند . « الهام مريخي» ديگر كارشناس تغذيه هم به تهران امروز مي‌گويد: «بار ميكروبي در ساير غذا‌ها و حتي خشكبار هم وجود دارد، اما بار ميكروبي در توليد فرآيند شير خود را زودتر نشان مي‌دهد.» البته با توجه به استفاده كارخانه داران از مايعات غير مجاز مانند وايتكس، به نظر مي‌رسد كه سازمان‌هاي نظارتي با چشمان مسلح هم ديگر قادر به تشخيص آن نيستند . زودهنگام و ديرهنگامش هم فرقي ندارد! مريخي مي‌گويد: «بيشتر شركت‌هاي شير پروانه نظارت دارند اما چون شرايط ايمني و فني بيشتر آنها مناسب نيست، نمي‌توان به سلامت محصول آنها اطمينان كرد .» او مي‌گويد: «حداقل 60 درصد كارخانه‌هاي شير ايران شرايط لازم براي توليد يك محصول سالم را ندارند .»

شیر درجه سه، شیری است که بار میکروبی آن بین پانصد‌هزار تا يك ميليون میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد و براساس قانون سلامت، دامداران باید از تحویل شیری که بیشتر از یک میلیون بار میکروبی داشته باشد، خود‌داری كنند

او هم به مانند «فاطمه اسكندري» حاضر نمي‌شود تا نامي از كارخانه‌هاي خاطي را ببرد . بار ميكروبي چيست؟ در استاندارد جهانی، شیر درجه یک، به شیری گفته می شود که بار میکروبی آن زیر صدهزار میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد. شیر درجه دو، شیری است که بار میکروبی آن بین صدهزار تا پانصد هزار میکروب در هر میلی لیتر باشد . شیر درجه سه، شیری است که بار میکروبی آن بین پانصد هزار تا يك ميليون میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد و براساس قانون سلامت، دامداران باید از تحویل شیری که بیشتر از یک میلیون بار میکروبی داشته باشد، خود داری كنند . بار ميكروبي در ايران ! تقريبا هم بخش دولتي و هم بخش كارشناسي و خصوصي اعتقاد دارند كه بار ميكروبي شير در ايران بالاست. اما بخش دولتي و مسئول به اين مسئله توجهي ندارند! براساس گفته‌هاي «احسان ظفری» رئیس اتحادیه لبنیات، هم اکنون شیر خام تولیدی وضعیت مناسبی ندارد و می توان گفت فقط 40 درصد از شیر خام تولید شده در واحد‌های صنعتی از کیفیت بالایی برخوردار است و 60 درصد مابقی که بیشتر مربوط به دامداری های سنتی است، وضعیت مطلوبی وجود ندارد . او با بیان اینکه بار میکروبی شیر نباید از یک میلیون بالاتر باشد، مي‌گويد: «حد استاندارد بار میکروبی شیر 100 هزار واحد است که این میزان در مورد تولیدات داخلی به 20 میلیون نیز می رسد .» به گفته او انجام اقداماتی برای کاهش بار میکروبی شیر توسط واحد‌های لبنی نیز تا حدی امکان پذیر است و در برخی موارد به طور کامل از بین نمی رود. ظفري یکی از را ه حل‌های ممکن برای کاهش بار میکروبی شیر را افزایش دما مي‌داند که این امر نیز تا حدی ممکن است. چون بیش از حد معینی به مواد پروتئینی موجود در شیر ضربه وارد ساخته و طعم و مزه محصول را تغییر می دهد . رئیس اتحادیه لبنیات با بیان اینکه بار میکروبی شیر خام در فصول گرم به میزان قابل توجهی افزایش می یابد،مي گويد: «رعایت مسائل بهداشتی در زمان دوشش، نگهداری در دمای مناسب و حمل و نقل مطلوب نیز تاثیر مستقیمی در کاهش یا افزایش کیفیت شیر خام دارد .» دکتر جواد وکیلی گیلانی، رئیس هیات مدیره مرکز همکاری های امور دام با تاکید بر اینکه کارخانه‌ها باید از تحویل شیر با بار میکروبی بالا خودداری کنند هم مي‌گويد: «متاسفانه از کل تولید شیر در کشور، تنها دو میلیون تن شیر تولید شده در دامداری های صنعتی به صورت بهداشتی تولید می شود .» او با بیان اینکه بار میکروبی شیر در دامداری های «صنعتی» درحد کشورهای اروپایی و آمریکایی است، مي‌گويد: «متاسفانه در دامداری‌های سنتی بار میکروبی شیر بسیار بالاست. در حالی‌که در دامداری‌های صنعتی این میزان حداکثر به یک میلیون می‌رسد.»آمارهاي دکتر مجتبی نوروزی رئيس سابق سازمان دامپزشكي كشور هم مي‌گويد كه بار میکروبی شیر در ایران از پانصد هزار تا چندين میلیون واحد است ! در كمال تعجب، اعرابی کارشناس صنایع غذایی هم مي‌گويد: «هرچند بار میکروبی شیرها از حد استاندارد اروپا و آمریکا بالاتر است اما غیر از موارد شدید، عاملی برای مسمومیت افراد به شمار نمی‌آید. این بار میکروبی شیرها به علت مقاومت دستگاه گوارش ایرانیان آسیب‌زا نیست.» اما رسول دينارود معاون سابق وزير بهداشت مي‌گويد: «‌آلودگي غذا در ايران سالي 35 هزار نفر را مي‌كشد و ميلياردها تومان خسارت اقتصادي به بار مي‌آورد.». البته اين آمار به دو سال قبل باز‌مي‌گردد وهنوز آمار تازه‌اي اين مرگ وميرها اعلام نشده است! حال بايد پرسيد آيا مردم مي‌دانند كه شيري كه اين روزها با قيمت‌هاي عجيب مي‌خرند، ممكن است بلاي جانشان باشد يا نه !