ناگفته های یک خبرنگار اخراجی صداوسیما

جام جم نوشت: شامگاه جمعه 18 آذر، مسوولان فرودگاه باكو، احمد كاظمي مدير دفتر نمايندگي صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران در جمهوري آذربايجان را در حالي به ايران برگرداندند كه اين مقام رسمي ايراني در كشور جمهوري آذربايجان، چند روز پيش از آن به منظور شركت در جريان ديدار و مذاكرات هيات اعزامي باكو با سيدعزت‌الله ضرغامي، رئيس سازمان صداوسيما، به تهران سفر كرده بود. در پي يافتن چرايي اين اقدام و چند و چون ‌ ماجرا ‌ با احمد كاظمي‌به گفت‌وگو نشستيم. با توجه به حضور شما در مركز جمهوري آذربايجان از مدت‌ها پيش و با عنوان رسمي مدير دفتر صداوسيما در باكو و شناخته‌شده‌بودن موقعيت شما براي دستگاه‌هاي ذي‌ربط آن كشور، آيا شرايط و موقعيت خاصي به وجود آمده كه ممانعت جمهوري آذربايجان از ورود شما به باكو به آن وابسته باشد؟

مسوولان آذري درست زماني دست به اين كار زدند كه 4 روز قبل از آن در جريان سفر علي حسن‌اف، نماينده ويژه رئيس‌جمهور آذربايجان به تهران، تفاهم‌هاي كلي و اساسي بر سر همكاري‌هاي رسانه‌اي در گفت‌وگوهاي انجام‌شده بين گروه آذري و صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران با حضور رياست سازمان صداوسيما حاصل شده بود. براساس اين تفاهم، مقرر شده كميته مشتركي با هدف گسترش همكاري‌ها و بررسي مسائل رسانه‌اي تشكيل ‌شود و اينجانب نيز به عنوان نماينده ايران در اين كميته معرفي شدم. به همين دليل به نظر مي‌رسد اقدام اخير باكو ناشي از تلاش محافلي براي ضربه‌زدن به اين تفاهمات مهم است.

با چنين چشم‌اندازي، اقدام جمهوري آذربايجان را چگونه مي‌توان ارزيابي كرد؟ آيا كساني با شخص شما در آنجا مشكل داشته‌اند؟

اقدام اخير باكو در ممانعت از ورود اينجانب به عنوان نماينده ايران در كميته مشترك رسانه‌اي، نشان داد كه محافلي در جمهوري آذربايجان از تقويت و بهبود مناسبات رسانه‌اي كه مي‌تواند به توسعه مناسبات و تحقق ساير زمينه‌هاي مورد علاقه و توجه 2 كشور مسلمان ايران و جمهوري آذربايجان نيز كمك كند، نگران هستند.

چه محافلي از گسترش مناسبات رسانه‌اي جمهوري آذربايجان و ايران ناخرسند هستند؟

اين محافل عمدتا داراي رويكردهاي مشخص و كاملا علني غربي هستند. در واقع نمايندگان رسانه‌اي غرب در جمهوري آذربايجان آزادانه فعاليت مي‌كنند و داراي استوديو و مجوزهاي لازم فعاليت هستند. جالب است كه توجه كنيد آنها نه‌تنها عليه ايران به سياه‌نمايي و تبليغات منفي مي‌پردازند كه برخي از آنها عليه دولت جمهوري آذربايجان نيز رويكرد تخريبي و حتي براندازانه دارند. اين محافل از گسترش مناسبات رسانه‌اي ايران و جمهوري آذربايجان بشدت نگران هستند.

به طور مشخص چه سياست‌هايي از جانب اين رسانه‌ها دنبال مي‌شود؟

اين محافل مشخصا براي رسيدن به خواسته خود در جهت تيرگي مناسبات ايران و جمهوري آذربايجان، به دنبال بي‌اعتباركردن دولت باكو هستند.

به نظر مي‌رسد دايره تاثيرات اين اقدام طرف آذري به همين جا هم ختم نشود...

قطعا. اقدام اخير باكو همچنين نقض كنوانسيون وين درباره ماموران رسمي و دولتي به شمار مي‌رود و موضعگيري سخنگوي وزارت امورخارجه كشورمان مبني بر لزوم اصلاح و جبران موضوع و همچنين درخواست تعدادي از نمايندگان عضو كميسيون سياست خارجي مجلس از وزير امور خارجه براي اقدامات قاطع در اين خصوص حاكي از آن است كه در صورت عدم اصلاح رفتار اخير، كشورمان اقداماتي عملي را در دستور كار خواهد داشت.

در اين روزها اطلاع‌رساني وسيعي را هم در رابطه با ماجراي اخراج شما از باكو در رسانه‌هاي داخلي شاهد بوده‌ايم. علت اين بازتاب گسترده را چه مي‌دانيد؟

اساسا در ماه‌هاي اخير به 2 دليل توجه به تحولات جمهوري آذربايجان در رسانه‌هاي داخل كشورمان در حال افزايش است. اول اين كه به علت اشتراكات تاريخي، فرهنگي و ديني رسانه‌هاي ايران نمي‌توانند به تحولات جمهوري آذربايجان بي‌توجه باشند و دوم اين كه افزايش روزافزون تبليغات ايران‌ستيزي در نشريات و رسانه‌هاي جمهوري آذربايجان موجب جلب توجه رسانه‌هاي كشورمان به علل اين موضوع و واكاوي آن و پرداختن به موضوعات جمهوري آذربايجان شده است، با وجود اين هنوز توجه به مباحث جمهوري آذربايجان جايگاه واقعي خود در رسانه‌هاي كشورمان را پيدا نكرده است. علت بازتاب گسترده اقدام اخير باكو در رسانه‌هاي داخلي اين بود كه از نظر اين رسانه‌ها اين اقدام در راستاي ادامه رويكرد‌هاي ضدايراني و ضداسلامي جمهوري آذربايجان و رويكرد تعطيلي و محدودكردن فعاليت نهادهاي ايراني در باكو صورت گرفته است و از اين حيث، اين رسانه‌ها خواهان برخورد قاطع وزارت امور خارجه و ديگر اقدامات لازم هستند. جمهوري آذربايجان كشوري است كه بر احترام به اصول دموكراسي و آزادي اطلاع‌رساني تاكيد مي‌كند، بنابراين هر گونه تلاش براي تعيين تكليف به نمايندگي يا هر گونه ايجاد محدوديت و موانع تصنعي براي نمايندگي صداوسيما در باكو با اين موضوع مغايرت دارد.

رويكرد رسانه ملي، اطلاع‌رساني درباره جمهوري آذربايجان بر پايه تقويت اشتراكات 2 كشور و كمك به توسعه مناسبات همه‌جانبه تهران و باكو است. در جمهوري آذربايجان رسانه تجزيه‌طلب ضدايراني‌اي نظير شبكه گون آذ تي وي كه از شيكاگو آمريكا عليه ايران پخش مي‌شود، داراي استوديو و خبرنگار است و روزانه تبليغات تجزيه‌طلبانه عليه ايران پخش مي‌كند. رسانه‌هاي غربي نيز داراي نمايندگي‌هايي هستند كه نه‌تنها عليه ايران بلكه عليه دولت باكو نيز دست به تبليغات منفي مي‌زنند. در چنين شرايطي ايجاد موانع تصنعي در مسير فعاليت دفتر نمايندگي صداوسيما در باكو با استانداردهاي مناسبات 2 كشور همسايه و مواضع مقامات باكو درباره روابط براد‌رانه و دوستانه 2 كشور مغايرت دارد.

با اين همه به عنوان يك دست‌اندركار، افق پيش روي مناسبات رسانه‌اي ايران و جمهوري آذربايجان را چگونه مي‌بينيد؟

تاكنون 3 موافقتنامه همكاري رسانه‌اي ميان 2 كشور امضاء شده است. مردم جمهوري آذربايجان بشدت به رسانه‌هاي ايران و توليدات آنها علاقه‌مند هستند و در جريان سفر آقاي علي حسن‌اف به ايران، تهران اراده خود را براي گسترش همكاري‌هاي رسانه‌اي نشان داد .

جداي از اتفاق روي‌داده درباره شما، افق مناسبات رسانه‌اي 2 طرف را چگونه مي‌بينيد؟

به خاطر علاقه و تمايل بالايي كه در مردم جمهوري آذربايجان نسبت به رسانه‌هاي ايراني وجود دارد، اين افق روز به روز رو به گسترش و گشايش‌هاي تازه است.