آیا بیمه بیکاری دوای درد جامعه بیکاران است؟

سرویس اجتماعی فردا؛ پس از دوهفته بررسی و کش و قوس های زیاد بین دولت و مجلس در نهایت بررسی و تصویب طرح بیمه بیکاری در جلسه روز یکشنبه مجلس پایان یافت. طرحی که به عقیده بسیاری از نمایندگان از ماندگارترین و مهمترین مصوبات مجلس هشتم محسوب می شود. حمايت از بيکاران از تعهدات دولت در قانون برنامه چهارم بود که به اجرا در نيامد. در قانون برنامه پنجم، قانونگذار بار دیگر این تکلیف را بر عهده دولت گذاشت و دولت مکلف بود، ظرف مدت يکسال اول از اجراي قانون برنامه پنجم اين لايحه را به مجلس بياورد اما این امر صورت نگرفت تا نمایندگان خود با ارائه طرحی به فکر سروسامان دادن به وضعیت بیکاران و مشمولان تقاضای کار در جامعه برآیند و در نهایت طرحی با 155 امضا تهیه و تقدیم مجلس شد و با وجود مخالفت های شدید دولت مبنی بر وجود بارمالی زیاد این طرح برای دولت، در نهایت این طرح روز یکشنبه در صحن علنی تصویب شد.

بر اساس اين طرح، صندوق بيمه بيکاري و بيکاران متقاضي کار بايد تشکيل شود. منظور از بيکاران در اين طرح هم بيمه شدگاني است که رابطه شان با کارفرما خارج از اراده او قطع شده باشد. البته اين بيکاران بايد مرد بالاي 25 سال يا زن سرپرست خانوار باشد و حداقل يکسال هم شاغل بوده و حق بيمه پرداخت کرده باشند.

حق بیمه بیکاری به چه کسانی و چگونه پرداخت می شود؟

براساس این طرح همچنین حق بیمه بیکاری به میزان چهار درصد (۴%) مزد یا حقوق بیمه شده است که سه درصد (۳%) آن توسط کارفرما و یک درصد (۱%) توسط دولت تامین و پرداخت می شود. دستگاه‌های اجرایی دولتی٬ در سال اول اجرا٬ سهم کارفرما را از محل صرفه جویی در هزینه‌های جاری خود٬ تامین و پرداخت می‌نمایند. دولت مکلف است در سال‌های بعد منابع مورد نیاز را جداگانه و در ذیل ردیف هر دستگاه در بودجه سنواتی پیش بینی نماید و در اختیار صندوق قرار دهد.

در طرح مذکور، از دولت خواسته شده تا با گسترش آموزشگاههاي فني حرفهاي، به آموزش بيکاران و افزايش توانمندي آنها بپردازد. هچنین به منظور تشويق كارفرماياني كه طرح اصلاح ساختار واحدهاي كاري آنان به تاييد كميته تخصصي مربوطه داراي توجيه اقتصادي باشد، از محل منابع صندوق رديف اعتباري پيش‌بيني شده در بودجه سالانه كشور، صندوق توسعه ملي و منابع بانكي، تسهيلاتي در اختيار آنان قرار مي‌گيرد.در صورت عدم اجراي طرح تغيير ساختار توسط كارفرما و يا عدم اعاده به كار شاغلان، كليه هزينه‌هاي اجرايي و مبلغ مقرري پرداخت شده از كارفرماي واحد ذيربط مطالبه و در صورت عدم پرداخت، برابر ضوابط ماده 50 قانون تامين اجتماعي وصول مي‌شود.

نمايندگان همچنين مقرر كردند كارفرمايان بيمه‌پرداز و بيمه شدگان فاقد كارفرما، در صورتي مي‌توانند تحت پوشش بيمه بيكاري قرار گيرند كه علاوه بر پرداخت حق بيمه سهم كارفرما و سهم كارگر، علت بيكاري آنان به تشخيص صندوق غيرارادي و از مواردي مانند شرايط بازار و از دست رفتن سرمايه ناشي شده باشد.

یک نماینده اقتصادی مجلس نیز تصویب این طرح را گامی مهم در جهت حمایت از بیکاران و جلوگیری از بروز بحران های اجتماعی در جامعه دانست.

منابع ناشی از هدفمندی یارنه ها را باید در جهت اشتغال و حمایت از بیکاران به کار گرفت غلامرضا مصباحی مقدم" در گفت و گو با فردا تصویب طرح بیمه بیکاری را اقدامات مثبت مجلس هشتم دانست و گفت: بیمه بیکاری از گذشته در قانون وجود داشت اما قانون قبلی قانون ضعیف و نیازمند بازنگری بود. در قانون هدفمندی یارانه ها مقرر شده بود 50 درصد درآمدی که دولت از اصلاح قیمت حامل های انرژی به دست می آورد را بین خانوارها به صورت نقدی و غیر نقدی توزیع کند.

وی تصریح کرد: توزیع نقدی که همین کاری است که در حال حاضر در حال انجام است، اما مقصود از توزیع غیرنقدی چند اقدام بود؛ یکی از اقدام ها همین تامین بیمه بیکاری بود یعنی از محل درآمد ناشی از اصلاح قیمت حامل های انرژی بیکاران جامعه تحت پوشش قرار گیرند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: منظور از بیکاران نیز بیکارانی است که تقاضای کار دارند و برای کار ثبت نام کرده اند و کار متناسب با تخصص، توانایی و تحصیلات آنها عرضه نشده است. بیمه بیکاری این فرصت را بوجود آورده است که حداقل درآمد را در دوران بیکاری به بیکاران بدهند خصوصا کسانی که قبلا شاغل بوده و از اشتغال محروم شده اند مثلا نیروی مازاد بوده و تعدیل شده اند و از شرکت ها کنار گذاشته شده اند.

رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی با بیان اینکه این بیکاران باید براساس این قانون آموزش داده شوند، گفت:باید از آموزش های فنی و حرفه ای برای مشاغل جدید استفاده شود و متناسب با کارهای تازه دوره های آموزشی جدیدی برای این افراد گذاشته شود تا این افراد از نظر فنی و حرفه ای برای کارهای تازه آماده شوند.

عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس افزود: مشروط به اینکه این افراد در دوران بیکاری اعلام آمادگی کنند و اگر کاری متناسب با تحصیلات و تخصص شان به آنها عرضه شد بپذیرند و دوره تحصیلی و آموزشی برای پذیرفتن شغل جدید را نیز بگذرانند.

وی با اشاره به اینکه با این قانون نیروی کار ما از یک حداقل معاش برخوردار خواهد شد، اظهار داشت: با این قانون نیروی کار مطمئن است که زندگیش فلح نمی شود و با مشکل اساسی در زندگی مواجه نخواهد شد. در این قانون اولویت هم به متاهلین داده شده است .

این نماینده مجلس با رد استدلال های دولت مبنی بر تامین نشدن منابع مالی این طرح نیز گفت:استدلال دولت این بود که این قانون هزینه هایی را برای دولت ایجاد می کند و منابع مالی آن تامین نشده و برخلاف اصل 75 قانون اساسی است که اذعان دارد نباید برای دولت ایجاد هزینه کرد مگر اینکه منبع آن مشخص شود. اتفاقا در این طرح منابع مورد نیاز برای حل مشکل بیکارن در نظر گرفته شده است.

مصباحی مقدم تصریح کرد: هدفمند کردن یارانه ها درآمد خوبی دارد که دولت می تواند از این منبع استفاده کند و به جای اینکه پول را به خانواده های بسیار مرفه جامعه بدهد که متاسفانه در طرح هدفمندی مشمول این حمایت ها قرار گرفته اند می تواند این پول را بصورت هدفمند به خانوادهایی که نیاز به کمک دارند بدهد.

بیکاری؛ عامل بروز بحران های اجتماعی

وی تاکید کرد:بیکاری مایه فساد و بروز بحرانهای اجتماعی است و اگر به بیکاران رسیدگی نشود و برایشان شغل ایجاد نکنیم و در کوتاه مدت هزینه زندگی شان را تامین نکنیم اینها به امان می آیند و اعتراض خواهند کرد در نتیجه باید این بیکاران ساماندهی شوند و به گونه ای عمل کنیم که کشور را از هرگونه آسیب پذیری صیانت کنیم.