فست‌فود و ماهواره به جای سفره و خانواده

خبرآنلاین: خانواده به عنوان اولین مدرسه آموزش رفتار و اصلیترین الگوی همانندسازی در زندگی افراد بشر است. از نگاه رفتاری در یک گروه‌بندی خانواده را می‌توان در سه گونهٔ زیر شناسایی کرد: یک: خانواده متزلزل که از هدف اصلی خویش بازمانده، آرمانش را از دست داده و از درون تهی شده و با هر ضربه بیشتر می‌ریزد. مدیریت در این خانواده تجزیه شده، جاذبه کافی برای پایبندی اعضای آن به میثاق زندگی مشترک وجود ندارد، مملو از روابط خصمانه و غیردوستانه است، مسوولیت هیچکس روشن و مشخص نیست، در آن فردای روشن و آینده امیدبخش وجود ندارد و انتقاد‌ها به شکل تهاجم است و مستقیم و ظالمانه صورت می‌گیرد. دو: خانواده متعادل که ایده‌آل هر پسر و دختر در زندگی رسیدن به یک خانواده متعادل است. در خانواده متعادل هر یک از اعضا از توانایی‌های خود آگاهی دارند، نوعی هماهنگی و همخوانی در کلیه رفتار‌ها و عناصر شخصیتی اعضای آن دیده می‌شود، رویه مشاوره با یکدیگر، همدلی و حمایت از اعضا اصلیترین عامل دوام و تعادل در آن است و به طور خلاصه سازمانی است که بصیرت و اعتماد به نفس اعضایش عامل حل مشکلات و رفع موانع است. سه: خانواده متکامل؛ این نوع از خانواده نه تنها هیچگونه مشکلی ندارد، بلکه از تعادل لازم برخوردار بوده و مشکل‌زدا است. هدف‌ اعضای این خانواده والا‌تر از منافع شخصی است و در مواقع ضروری با فکر و ایده و ابزار مادی به کمک خانواده‌های دیگر می‌روند. تنوع، کار، استراحت، تفریح، مهمانی و عبادت هریک در جای خود و در اوقات خویش در این خانواده قرار دارد. حال که به طور بسیار خلاصه با انواع خانواده‌های موجود آشنا شدیم لازم است به یک حقیقت تلخ اشاره کنم و آن هم هشداری است که چندی پیش در یک مصاحبه عرض کردم: «خانواده ایرانی در مرز خطر است.» گسست نسل‌ها و فاصله گرفتن اعضای خانواده از یکدیگر نه تنها خانواده را آسیب‌پذیر کرده بلکه فرزندان را در معرض انواع ناهنجاری‌ها قرار داده است. عدم توجه نهادهای فرهنگی به جایگاه واقعی خانواده باعث شده در روزنامه‌ها، سایت‌ها، صداوسیما و سینما خانواده جایگاه واقعی خویش را پیدا نکند. به طور مثال در شرایطی که در صداوسیما هر رشته برای خود شورایی دارد، چرا نباید خانواده نیز شورایی داشته باشد که صاحب‌نظران بر محتوای فیلم‌ها و سریال‌ها در ارتباط با مساله حیاتی خانواده نظارت کنند؟ با توجه به تضعیف ارکان خانواده از درون و بیرون باید توجه کنیم که این عنصر حیاتی و بسیار مهم مورد هجوم واقعی و جدی ناتوی فرهنگی قرار گرفته و تمام فیلم‌ها و سریال‌های ماهواره‌ها با هدف ایجاد تزلزل در خانواده، تضعیف بنیان‌های اخلاقی و اجتماعی آن و کمرنگ کردن ارزش‌های قدرت‌بخش به خانواده در حال فعالیت گسترده هستند و معلوم نیست ما چه زمانی این واقعیت‌های تلخ را خواهیم پذیرفت. کاهش ارتباط کلامی در خانواده و رسیدن آن به ۱۵ تا ۱۷ دقیقه در روز باعث شده همدلی و فصل مشترک‌های عاطفی در خانواده‌ها کمرنگ شود و عدم تعهد به فرهنگ خودی و نابردباری نسل جوان موجب عدم حضور در مشارکت‌های اجتماعی شده است. گسست عاطفی موجب ازخودبیگانگی و خلق زمینه گسست فکری شده و اشتغال روزافزون والدین همزمان با فناوری‌های پیشرفته ارتباطات باعث شده ماهواره و اینترنت به عنوان دو لبه قیچی برشگر خانواده به کار بیفتند. نفوذ فرهنگ بیگانه، فقر فرهنگی در خانواده، فقدان هویت اجتماعی و ضعف الزام معنوی باعث فاصله گرفتن فرزندان از باورهای دینی والدین شده و آموزش دینی جای تربیت دینی را گرفته است. در این شرایط ایجاد فراکسیون خانواده در مجلس شورای اسلامی و شورای خانواده در صداوسیما و وارد کردن مهارت‌های تربیتی در کتب درسی و فیلم‌ها و سریال‌ها هرچند درمان قطعی دردهای گفته شده نیست، اما می‌توانند در روند حرکت تخریب خانواده کندی و توقف ایجاد کنند. بار دیگر عرض می‌کنم عدم اختصاص جایگاه اصلی خانواده به آن باعث کم‌توجهی به این رکن اساسی جامعه شده تا جایی که فست‌فود جای سفره‌های صمیمانه را گرفته و دوست جای پدر و مادر و فیلم و سریال ماهواره جای کانون پرعاطفه خانواده و فامیل را.