جريان انحرافي در صنف شعبده بازي ! + عکس

تهران امروز: محمد قلي‌نژاد با نام هنري «تورينتو»، عضو انجمن شعبده بازان بين‌المللي و همچنين عضو انجمن شعبده بازان آمريكا و اروپاست. اين شعبده باز جوان، از سن 10سالگي فعاليت هنري خودش را به صورت آكادميك زير نظر بهروز كرمي شروع كرده و تا امروز با 28 سال سابقه هنري به‌عنوان يكي از شعبده بازان طراز اول كشور شناخته مي‌شود به‌طوري كه در حال حاضر هنرجويان بسياري زير نظر محمد تورينتو مشغول يادگيري هنر شعبده هستند؛ او از معدود شعبده‌بازان كشور است كه هنر شعبده را تا سطح منتال انجام دهد.

با چند ثانيه نگاه كردن به قاشق، آن را در برابر چشمان حيرت زده تماشاچيان خم مي‌كند و مي‌گويد در اين كار از هيچ نوع انرژي‌اي كمك نگرفته است. تنها ابزار كار او استفاده از هنر power mental است كه به بازي‌هاي ذهني شهرت يافته است. محمد قلي‌نژاد كه اين روزها سي‌و‌هشتمين سال زندگي‌اش را تجربه مي‌كند در سرزميني از كارهاي عجيب و غريب زندگي مي‌كند اما معتقد است همه اينها رازهاي شعبده است نه چيز ديگر. از منتاليسم مي‌گويد و اينكه در اين هنر نه‌تنها از انرژي استفاده نمي‌شود بلكه مدعي است استفاده ازفرمول‌هاي خاص و تاثير روي بيننده بايد در اين كار به‌گونه‌اي باشد كه فرد به اين باور برسد منتاليست تمام اين كارها را با هنري خارق‌العاده‌اي به اسم شعبده انجام مي‌دهد. در اين رشته از شعبده بازي كه طرفداران زيادي دارد از بازي با اعداد رياضي تا فكر خواني و خم كردن قاشق و... مي‌توان سراغ گرفت. او اما هشدار مي‌دهد برخي يك جريان انحرافي در هنر شعبده راه انداخته‌اند و با فراگرفتن اين هنر برخي آدم‌هاي ساده‌لوح را با واژه‌هايي مانند انرژي درماني و... فريب مي‌دهند. او اين جريان انحرافي را خطرناك مي‌داند و مي‌گويد مردم فريب آنها را نخورند.

بعضي شعبده‌بازان مدعي هستند كه با استفاده از انرژي مي‌توانند كارهاي خارق‌العاده‌اي انجام دهند؟ اين ادعا چقدر واقعي است؟‌ به عقيده من هيچ چيزي به اسم انرژي درماني يا شعبده با انرژي وجود ندارد. آنچه كه وجود دارد استفاده از فرمول‌هاي هنر شعبده بازي براي ارائه به بينندگاني است كه از اصل ماجرا اطلاعي ندارد و به‌دليل فن بيان قوي افراد اين ذهنيت برايشان به‌وجود مي‌آيد كه فلان آقا دارد انرژي درماني مي‌كند يا با استفاده از انرژي كارهاي خارق‌العاده‌اي را انجام مي‌دهد. تفاوت شعبده بازي و power mental د رچيست؟‌اين دو رابطه نزديكي با هم دارند؟ لوازم و ابزار مخصوص و سرعت عمل دست، ركن اوليه شعبده است اما در power mental به جاي لوازم و ابزار، فن بيان و تاثيرگذاري روي مخاطب اصل است تا بيننده بتواند با منتاليست همراه شود. فن بيان و سرعت بالا باعث مي‌شود اعمال منتال براي بيننده شگفتي‌ساز شود اما اين كار ربطي به انرژي درماني يا استفاده از انرژي فرد ندارد. اما بعضي افراد مدعي هستند كه مي‌توانند اجسام را با استفاده از انرژي دروني شان خم كنند يا تغيير حالت دهند؟! فن خم كردن قاشق به‌عنوان هنر metal mental شناخته مي‌شود كه رشته خاصي در شعبده بازي است. بيننده در اين كار مشاهده مي‌كند كه قاشق معمولي (نه قاشقي كه داراي لولاست) توسط منتاليست خم مي‌شود و به اين باور مي‌رسد كه فرد داراي انرژي خارق العاده‌اي است كه مي‌تواند اين كار را انجام دهد اما اين كار به هنر ظريف و پيچيده منتال برمي‌گردد كه مي‌تواند روي مردم تاثير بگذارد. شعبده بازان كشورمان زير نظر اتحاديه فعاليت مي‌كنند؟‌ متاسفانه در كشورمان اتحاديه‌اي با اين عنوان وجود ندارد اما تنها موسسه‌اي كه مجوز رسمي آموزش شعبده‌بازي از وزارت ارشاد دارد آموزشگاه پريستو به مديريت آقاي بهروز كريمي در ميدان فردوسي است كه براي هنرجويان كارت شناسايي صادر مي‌كند. تعدادي از افرادي هم كه روي صحنه كار مي‌كنند بعد از ارائه كارشان به هنرهاي صحنه‌اي وزارت ارشاد از اين قسمت مجوز مي‌گيرند و مي‌توانند در اماكن عمومي يا محل‌هاي خاص برنامه اجرا كنند. چه نظارتي بر كار شعبده بازان وجود دارد؟‌ يكي از نكاتي كه ارشاد بر آن تاكيد مي‌كند و قانون درستي هم هست بازي‌هايي است كه با فرهنگ و مليت ما سازگار نيست. اين بازي‌ها نبايد در ايران اجرا شود و دست هنرجو داده شود اما متاسفانه طي چند سال گذشته و با ورود محصولات چيني شعبده بازي به كشورمان و عدم‌نظارت بر اين موضوع،‌اين بازي‌ها كه ممكن است تعدادي از آنها بد آموزي داشته باشد در اختيار همه افراد قرار گرفته است. اين درحالي است كه ما سال‌هاست اجراهايي كه درآنها سيگار وجود دارد را اجرا نمي‌كنيم چرا كه ممكن است الگوبرداري نا درستي از آنها انجام شود يا بازي‌هايي كه مي‌تواننند خطر ساز باشند و در آنها از چاقو و آتش و... استفاده مي‌شود بايد دست افراد حرفه‌اي باشد نه دست افراد عادي كه با پرداخت مبلغ نا چيزي پول مي‌توانند آن را تهيه كنند. اين كار عواقب سوئي به دنبال دارد چراكه وقتي آموزش درستي به هنرجو داده نمي‌شود هنر جو راه را غلط مي‌رود و هم به خودش لطمه مي‌زند و هم به هنر شعبده‌بازي. ظاهرا شعبده بازي هم از كپي‌كاري چيني‌ها در امان نمانده؟ درست است. چيني‌ها با ورود به بازار لوازم شعبده بازي اين وسايل را با كيفيت و قيمت پايين وارد بازار كرده‌اند. اين موضوع براي ما مسئله ساز شده چرا كه بخشي از شعبده به لوازم آن برمي‌گردد. اگر اين لوازم استاندارد نباشد طبيعي است كه شعبده باز نمي‌تواند اجراي خوبي داشته باشد و وقتي اجرا خوب نباشد راز بازي فاش مي‌شود و تاثير مثبتي روي بيننده نخواهد داشت. اين درحالي است كه بچه‌هاي خودمان بهترين اجناس شعبده را با كيفيت بالايي مي‌سازند اما ورود چين به اين بازار لطمه زيادي به آنها زده است. اينها از مبادي رسمي وارد كشور مي‌شوند؟ نمي دانم. اما خيلي جاها از اينها به عنوان لوازم اسباب‌بازي و سرگرمي وارد كشور و فروخته مي‌شود. اما لوازم شوخي، شعبده بازي نيست، سرگرمي‌هايي است كه وارد بازار شده اما جنبه هنري ندارد. بعضي از اين وسايل براي افراد ممكن است مشكلاتي را ايجاد كنند خصوصا وسايلي كه شوك وارد مي‌كند و به آنها نظارتي هم نمي‌شود ولي عواقب بدي دارد. بعضي چيزها مثل قرص‌هايي كه دهان را سياه مي‌كند يا كپسول‌هايي كه بعد از تركيدن خون از آنها مي‌آيد ممكن است به‌دليل كيفيت پايين باعث بروز مشكلاتي براي افراد شود. وضعيت كارگاه‌هاي ايراني توليد لوازم شعبده بازي در چه حالي است؟‌ هنوز بچه‌هايي كه كم و بيش كار مي‌كنند هستند و كجدارو مريز كار مي‌كنند. من هم كارگاهي داشتم كه لوازم شعبده‌بازي را با كيفيت بالايي مي‌ساختيم كه به هموطنان‌مان با قيمت پايين ارائه كنيم چرا كه نمونه مشابه آنها خيلي گران بود و با تغييرات و نوآوري بازي‌هايي را مي‌ساختيم و به خارج از كشور صادر مي‌كرديم اما با ورود چين به بازار شعبده، بازار كار ما هم خراب شد و اكثر كارگاه‌هاي ساخت وسايل شعبده تعطيل شد. چين حتي از كارهاي ما درايران كپي‌برداري مي‌كند و با قيمت پايين‌تر از ما در كشور خودمان ارائه مي‌كند. تنوع رشته‌هاي شعبده بازي تا چه حدي است؟‌ در شعبده رشته‌هاي مختلفي داريم. يكي ايلوژن است كه به اسم بازي‌هاي بزرگ شناخته مي‌شود و روي صحنه‌هاي بزرگ اجرا مي‌شود مثل تابوت و جعبه‌هايي بزرگ كه با شمشير روي آن اجرا مي‌شود. رشته استيج (صحنه)كه رشته مادر است و رشته‌هاي ديگر روي آن سوار است. در اين رشته مخاطب بايد از هنرمند فاصله داشته باشد چراكه بايد صحنه خاصي باشد كه شعبده باز بتواند بازي را ارائه كند و خطاي ديد در آن وجود داشته باشد كه نياز به نقطه كور دارد. رشته كمدي يا بالن مجيك كه با بادكنك اشكال مختلف مي‌سازند و از اين كارها براي اجراهاي كودكان نيز استفاده مي‌شود اين نوع شعبده آسيبي به بچه‌ها نمي‌رساند و بايد با آنها ارتباط كودكانه برقرار شود. animal magic كه بازي با شير و ببر و خرگوش و كبوتر و... است كه لوازم آنها مخصوص حيوانات است. و رشته power mental كه به بازي‌هاي ذهني برمي‌گردد واز اعداد رياضي تا فكر خواني را دربرمي‌گيرد و فرمول‌هاي خاصي دارد. اين اجراها حالت تاثيرگذاري روي بيننده را دارد و طرف بايد به آن باور برسد كه بازي را درك كند و برايش شيرين شود رشته close Up يا نماي نزديك است كه بازي‌هايي است كه توي جيب جا مي‌شود و جلوي چشم طرف اين بازي اجرا مي‌شود بدون اينكه طرف بفهمد چه اتفاقي افتاده و بازي‌هاي خياباني كه نياز به لوازم آنچناني ندارد و وسايل كوچك مثل سكه دارد كه نياز به صحنه و خطاي ديد و نقطه كور و.... ندارد و مي‌تواند كنار خيابان بايستد و برنامه اجرا كند. خيلي از شعبده‌بازان معروف دنيا هم اين كار را در كنار خيابان انجام مي‌دهند.