هشدار درباره جاده‌سازی دوباره درجنگل ابر

مهر: جنگل ابر به دلیل اینکه در محلی واقع شده که محل نشیمن ابرهای باریده خزری است به جنگل ابر معروف شد و یکی از دیدنی ترین مناطق حفاظت شده ایران است که در محل تلاقی دو ناحیه رویشی ایرانی - تورانی واقع شده است. در این منطقه رویش صد درصد اتفاق می افتد و جنگلها از تنوع با شکوهی برخوردارند. جنگل سرخدار و بلوط زاران زیبای ابر از مهمترین ذخیرگاههای جنگلی در کشور هستند که ارزش حفاظت و مدیریت صحیح دارند. اما چند سال پیش عملیات راهسازی و تعریض جاده میان گذر جنگل "ابر" در حالی آغاز شد که مسئولان سازمانهای منابع طبیعی و محیط زیست اعلام کردند برای تعریض و احداث این جاده هیچگونه مجوز زیست محیطی از سوی سازمانهای مربوطه صادر نشده است. بحران زیست محیطی پیش آمده در این جنگل بکر و زیبا به قدری تشدید یافت که مسئولان سازمان جنگلها و مراتع کشور را بر آن داشت تا از خبرنگاران رسانه های مختلف کشور بخواهند با حضور خود در این منطقه از نزدیک شاهد فاجعه ای باشند که بر سر جنگل ابر می رود. البته به گمان مدیران استانی وقت سازمانهای منابع طبیعی و محیط زیست و مدیرکل وقت جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلهای ایران، این سماجت در ساخت جاده ابر، ریشه در منافعی خارج از استانداردهای راهسازی و تسهیل عبور و مرور در منطقه دارد. پیش از این پیمان یوسفی آذر مدیرکل سابق دفتر جنگلهای خارج از شمال ایران در این باره گفته بود: این جنگل به خاطر عبور 17 کیلومتر جاده که می تواند از مسیرهای دیگر عبور کند نابود خواهد شد و علاوه بر آن با تخریب این جنگلها فرسایش خاک شدت خواهد یافت و آب استان سمنان با خطر جدی مواجه خواهد شد و سفره های آب زیر زمینی از این موقعیت آسیب خواهند دید. به گفته وی، جنگل ابر به لحاظ جغرافیایی محل نشیمن ابرهای خزری در بیش از 6 ماه سال است و با تراکم مه در این منطقه و کاهش دید در طول 6 ماه از سال به همراه سرمای استخوان سوز منطقه، رانندگی در جاده مورد نظر را خطرناک می کند و همین امر هزینه های سرسام آوری را متوجه نگهداری از آن خواهد کرد. در همین رابطه با معاون سابق محیط طبیعی سازمان محیط زیست با انتقاد از فشارهای صورت گرفته نسبت به جاده سازی در جنگل ابر معتقد است هدف از جاده سازی در جنگل ابر تغییر کاربری زمینها و آغاز ویلاسازی در این منطقه است. محمد باقر صدوق با گلایه از مسئولان محلی در سمنان و گرگان اعلام کرد: هر بار سازمان محیط زیست با ارئه مستندات دقیق و علمی و تخصصی هر گونه راهسازی در جنگل ابر را منجر به نابودی منطقه و آسیب جدی به این جنگل دانسته آنها مصوبات استانی دولت را بهانه کشیدن جاده عنوان می کنند. همچنین محمد درویش عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع با تاکید بر غیر اصولی بودن مسیر مورد نظر برای راهسازی در دل جنگل ابر اعلام کرده بود: باید دید چه تعداد از شهروندان می توانند و قرار است از این جاده استفاده کنند و به نظر می رسد 60 کیلومتر راه آن هم با پهنای 11 متر برای تعداد اندکی از افراد بسیار غیر منطقی است. با این حال محمد جواد محمدی زاده رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرده بر اساس پیگیریهای سازمان محیط زیست عملیات ساخت و ساز جاده ابر متوقف مانده و اجازه هر گونه تعریضی در جاده ابر به هیچ وجه داده نمی شود و باید وزارت راه گزینه ای خارج از جنگل را مطرح کند تا در صورت ارزیابی زیست محیطی با آن موافقت شود. اما کاظم جلالی نماینده مردم شاهرود در مجلس در واکنش به مخالفتهای صورت گرفته با انتقال جاده از جنگلهای ابر بر این نکته تاکید دارد که این جاده 20 سال پشتوانه مطالعاتی دارد و در دولت احمدی نژاد نیز چهار مصوبه داشته است بنابراین ساختن آن به نفع مردم است. این نماینده مجلس به امضای رئیس سازمان محیط زیست و موافقت این سازمان با گذر جاده ضمن رعایت ملاحظات زیست محیطی از جنگل ابر اشاره و تاکید کرد: آنچه این روزها به آن توجه نمی شود این است که شرایط حاکمیت دولت پنهان در دولت در جمهوری اسلامی ممکن نیست و مگر شرایط کشور ملوک الطوایفی است که محیط زیست و منابع طبیعی جزو دولت نباشند و کار خودشان را بکنند. چرا مطالعات کارشناسی درباره جاده ابررا قبل از اینکه مصوبه دولت تصویب شود انجام ندادند؟ به هر روی تعریض جاده میان گذر جنگل ابر که به عقیده مسئولان مربوطه هیچگونه مجوز زیست محیطی ندارد، همچنان در این منطقه بکر زیست محیطی ادامه دارد و به اعتقاد یک استاد دانشگاه توقف ساخت جاده ابر همیشه در ظاهر و برای فریب دوستداران محیط زیست بوده ولی در عمل بولدوزرها در این منطقه همیشه در حال کارند. علی نقی مقصودلو استاد دانشگاه اخیراً گفته است: از زمان آغاز ساخت جاده ابر تا کنون هرگز عملیات اجرایی در آن متوقف نشده زیرا مسئولان شهرستان از این پروژه استفاده تبلیغاتی می کنند. مقصودلو به وجود ۶ راه ارتباطی بین استانهای گلستان و سمنان که سه مورد از آن در شرق مرکز استان و در محدوده شهرستان علی‌آباد واقع است اشاره کرد و افزود: این مسیرها شامل محور گرگان، رامیان، شاهرود به طول ۹۵ کیلومتر، محور گرگان، شاهکوه، شاهرود به طول ۹۵ کیلومتر و محور گرگان، آزادشهر، شاهرود به طول کمتر از ۱۳۰ کیلومتر است که با وجود آنها تخریب‌ها به بهانه احداث راه جدید توجیهی ندارد اما مشخص نیست که چه اصراری به تخریب جنگل و احداث یک جاده جدید است. به گفته وی، درحال حاضر زمین‌خواران و سودجویان از این فرصت سوء استفاده و اقدام به پخش آگهی تبلیغاتی مبنی بر فروش زمینهای ویلایی و آپارتمانی در منطقه جنگلی ابر کردند. به اعتقاد مقصودلو، احداث جاده مذکور می‌تواند موجب تخریب حداقل ۵۰ هکتار از جنگلهای هیرکانی با تاج پوشش بالای ۸۰ درصد در طول مسیر احداث شده و برهم خوردن تعادل اکولوژیک منطقه شود. وی افزود: همچنین وجود شرایط ناپایدار زمین‌شناسی در سه منطقه از مسیر جاده که امکان حرکت توده‌های لغزشی آنها بر اساس نظر کارشناسی کاملا محرز است و خطر دستیازی سودجویان و زیاده‌خواهان به عرصه‌های بکر و دست نخورده منابع طبیعی، قطع درختان، تصرف و تبدیل اراضی جنگلی به سایر کاربری‌های مخرب بر اکوسیستم منطقه نیز از دیگر مشکلات احداث این جاده است. امامدیرکل دفتر زیستگاههای سازمان محیط زیست در واکنش به این اخبار اعلام کرد: اخیراً هیچ گزارشی از ساخت غیر قانونی جاده در جنگل ابر دریافت نشده است. ناصر مقدسی افزود: سازمان محیط زیست بر موضع خود مبنی بر ممانعت از ساخت جاده در جنگل ابر استوار است و هیچ تغییری در این نگرش ایجاد نشده است. به گفته وی، جاده های موجود در این مسیر کافی و احداث جاده جدید هیچ ضرورتی ندارد. به همین دلیل سازمان محیط زیست با توجه به حساسیت این اکوسیستم در ممانعت از ساخت این جاده بسیار مصمم است. مقدسی با اشاره به اینکه جنگل ابر هنوز جز مناطق حفاظت شده سازمان محیط زیست نیست اظهار داشت: با توجه به اکوسیستم منحصر به فرد این جنگل به زودی جزو مناطق چهارگانه سازمان قرار می گیرد. وی تصریح کرد: اگر چه برخی کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی خبرهایی مبنی بر تخلف و ادامه جاده سازی در این جنگل می دهند اما هیچ گزارش رسمی از ادامه این فعالیت ها به دفتر زیستگاههای سازمان محیط زیست نرسیده است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز به تازگی با انتقاد از عملکرد وزارت راه در رابطه با جاده سازی در جنگل ابر تأکید کرد: پیشنهاد محیط زیست مبنی بر جاده درجه یک روستایی در جنگل ابر تأیید شده و وزارت راه باید بر اساس شروط تعیین شده اقدام کند زیرا فقط مجوز ساخت جاده درجه یک روستایی در جنگل ابر صادر شده است. وی در پاسخ به این پرسش که آیا عملیات جاده سازی در جنگل ابر منجر به قطع درخت می شود؟ گفت: این ادعا که به هیچ وجه قطع درخت نخواهند داشت درست نیست؛ امکان دارد برای اصلاح پیچ جاده تغییرات مختصری ایجاد شود که در نهایت تعداد کمی درخت نیز قطع شود اما اجازه تخریب را به هیچ وجه نمی دهیم. ضمن این که وزارت راه و شهرسازی مکلف شده تا چند برابر درختان قطع شده را در ارضی بکارد و جبران خسارات کند.