احتمال وقوع سونامی در سواحل دریای خزر

فارس: کارشناس بخش مرکز هشدار موسسه ملی اقیانوس شناسی کشور گفت: وقوع سونامی‌های لرزه‌ای در دریای خزر در گذشته اتفاق افتاده و احتمال تکرار آن در آینده دور از ذهن نیست و بهتر است زمین لغزش‌های زیرسطحی دریای خزر در سواحل ایران بررسی شود. احسان راست‌گفتار عصر امروز در کارگاه مخاطرات دریایی خزر در سالن مرکزی تالار حکمت دانشگاه گیلان با اشاره به مدل‌سازی سونامی در جنوب دریای خزر (سواحل ایران) اظهار داشت: مطالعه درباره وقوع سونامی در حوزه خزر اهمیت دارد زیرا به دنبال وقوع سونامی‌های اخیر در جهان نظیر سونامی ژاپن و هند و نیز به دنبال ارتقای سطح آگاهی مردم نسبت به این موضوع هستیم. وی افزود: تمرکز جمعیت در طول سواحل دریای خزر مانند دیگر مناطق ساحلی جهان نیاز به ارزیابی خطر سونامی را در این منطقه افزایش می‌دهد. راست‌گفتار وقوع زمین لرزه‌ها را شایع‌ترین منشا ایجاد سونامی در دریاها دانست و گفت: سونامی‌های لرزه‌ای در دریای خزر در خلال دهه‌های اخیر کم و بیش بررسی شده است که از مجموع اطلاعات به دست آمده وقوع متناوب سونامی‌های لرزه‌ای را در گذشته نشان می‌دهد که احتمال تکرار آنها در آینده دور از ذهن نیست. وی با بیان اینکه بررسی دقیق رسوبات فوقانی مقطع عرضی شیب غربی حوزه خزر نشان می‌دهد که زمین لغزش‌ها منشا اصلی احتمال وقوع سونامی در خزر جنوبی (سواحل ایران) هستند، تصریح کرد: یک مورد فرآیند زمین لغزش زیرسطحی در این منطقه در خلال دوره‌های پیشین رخ داده است. کارشناس بخش مرکز هشدار موسسه ملی اقیانوس شناسی کشور، زمین لغزش‌ها را عامل اصلی انتقال محرک سونامی‌ها دانست و افزود: موسسه ملی اقیانوس شناسی در مطالعه خود در این راستا با استفاده از مدل «ژئو ویو» وقوع سونامی ناشی از زمین لغزش‌های زیر سطحی احتمالی دریای خزر را مدل سازی کرده است. وی اضافه کرد: در این مدل در سطح آزاد اولیه وقوع سونامی ارتفاع هر موج به 6 متر و فرو رفتگی‌های دریا به 15 متر می‌رسند. راست‌گفتار به تفاوت سونامی‌های ناشی از زلزله و زمین لغزش اشاره کرد و گفت: سطح منشا، نحوه انتشار، طول موج و پراکندگی سونامی در این دو منشا وقوع با یکدیگر متفاوت است. وی تصریح کرد: در وقوع احتمالی سونامی خزر جنوبی، موجب رسیدن امواج بلند به سواحل جنوبی داغستان، روسیه، جمهوری آذربایجان، نواحی نزدیک بندر آکتائودر غرب قزاقستان بررسی می‌شود. این مسئول، احتمال وقوع سونامی برای سواحل ایران را جدی دانست و پیشنهاد کرد که زمین لغزش‌های زیرسطحی در بخش جنوبی دریای خزر (سواحل ایران) بررسی شود. وی بررسی و مطالعه روی جمیع عوامل وقوع سونامی مانند حرکت رسوبات، اثر موضعی زیاد ناشی از سونامی، شیب تند بستر دریای خزر در نواحی مجاور ایران و وجود سواحل پست را گوشزد کرد. استاد دانشگاه برونل لندن نیز در این کارگاه از همکاری علمی خود با موسسه ملی اقیانوس شناسی در ایران خبر داد و گفت: در حال حاضر مشغول تحقیق روی مغزه (نمونه‌ای از رسوبات دریایی خزر) با یکی از دانشجویان ایرانی در استان گلستان هستیم. سوزان لروی با بیان اینکه تحقیق در باره گیاهان دوره هولوسون (عصر چهارم زمین‌ شناسی) بخشی از تحقیقات ماست، افزود: دوره هولوسون حدود 10 هزار سال پیش آغاز شده است. وی درباره دانشجویان و محققان ایرانی اذعان داشت: دانشجویان ایرانی از سطح علمی بالایی برخوردارند و علوم را به دو زبان فرا می‌گیرند. استاد دانشگاه لندن، از اینکه بیشتر دانشجویان ایرانی قادر به صحبت به زبانی غیر از زبان مادری خود (زبان‌های خارجه) هستند ابراز خرسندی کرد.