15 میلیون ایرانی دچار اختلالات روانی

مهر: آخرین بررسیها و مطالعات کشوری که البته چندان هم جدید نیست، نشان می‌دهد 20 درصد جمعیت ایران به نوعی از اختلالات روانپزشکی دچار هستند. کارشناسان معتقدند از پیامدهای ناگوار بروز این اختلالات افزایش مراجعه به دعانویس‌ها، رمالها و فالگیرهاست. سلامت روان افراد نه تنها کم ارزش نیست که چه بسا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به طوریکه شعار امسال سازمان جهانی بهداشت "پیش به سوی سرمایه گذاری در سلامت روان" نامگذاری شده است. این در حالی است که دکتر عباسعلی ناصحی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت از نوع نگاه مسئولین به حوزه سلامت روان انتقاد می کند و معتقد است که مسئولین و مدیران و سیاستگذاران از آگاهی لازم در مورد اهمیت سلامت روان ندارند. شاید یکی از پیامدهای ناگوار بروز اختلالات روانی در جامعه، افزایش مراجعات به افرادی است که هیچ علم و تخصصی در زمینه روانپزشکی و روانشناسی ندارند اما متاسفانه از اقبال نسبی برخوردارند. این افراد در قالب دعانویس، رمال و فالگیر، از ساده اندیشی برخی افراد نهایت بهره را برده و آنها را سرکسیه می کنند بدون اینکه عایدی نصیب مشتری خود کرده باشند. مطالعات کشوری نشان می دهد حدود 10 درصد جمعیت 15 تا 64 سال کشور به این قبیل افراد مراجعه می کنند. به گفته دکتر عباس ناصحی مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، میزان شیوع اختلالات روانی در زنان 26 و در مردان 16 درصد است. این در حالی است که زنان 49 درصد جمعیت کشورمان را تشکیل می دهند. ناصحی با اشاره به پایین بودن سن بلوغ جنسی و جسمی در خانمها که باعث استرس آنها می شود، گفت: خانمها در مقایسه با مردان نسبت به داروهای ضد افسردگی پاسخ کمتری دارند و عوارض این داروها در زنان بیشتر از مردان است. همچنین تبعیض های اجتماعی، مسائل ناشی از طلاق، سوء رفتارهای جنسی و مسئولیتهای شغلی در شیوع افسردگی در زنان موثر است. این در حالی است که مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت معتقد است که در مورد پیشگیری از بیماریهای روان دست این وزارتخانه زیاد باز نیست. زیرا مشکلات جسمی از روشهای پیشگیری قاطعی برخوردارند اما پیشگیری از اختلالات روان به راحتی پیشگیری از مسایل جسمی نیست و نیاز به کار مستمر و پیگیری اقدامات در دوران بزرگسالی دارد. بر همین اساس، دکتر احمد حاجبی رئیس اداره سلامت روان وزارت بهداشت از ارائه خدمات سلامت روان در طرح پزشک خانواده خبر می دهد و می گوید: به منظور ارتقای خدمات سلامت روان، روانشناسان بالینی در گروههای درمانی پزشک خانواده در شهرهای بالای 20 و 50 هزار نفر فعال می شوند. وی همچنین از اجرای طرح جامع کشوری پیشگیری از خودکشی خبر می دهد و می افزاید: این طرح در قالب افزایش مداخلات و آموزش در دو دانشگاه کشور به صورت پایلوت اجرا شده و پس از بررسی نتایج طرح در دیگر دانشگاههای کشور نیز اجرا می شود. اهمیت موضوع اختلالات روان به اندازه ای بالاست که دکتر مرضیه وحیددستجردی، وزیر بهداشت این موضوع را حرف اول جامعه می داند و می گوید: باید فکری به حالت سلامت روان جامعه کرد. دکتر محمد شریعتی، قائم مقام معاون بهداشت وزارت بهداشت معتقد است که سلامت روان و اختلالات سلامت روان موضوعی پیچیده و مورد توجه در دنیاست که بار عمده ای از بیماریهای موجود در دنیا را به خود اختصاص داده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پرفسور حمید قدس، استاد دانشگاه سنت جرج لندن با اشاره به اینکه 450 میلیون نفر در جهان دچار اختلالات روانی هستند، گفت: 121 میلیون نفر نیز از افسردگی رنج می برند و پیش بینی می شود تا سال 2020 نسبت این بیماریها در جهان 15 درصد افزایش یابد. به گفته وی، از هر 4 خانواده یک نفر در طول عمر خود به بیماری روانی مبتلا می شود که این موضوع بسیار نگران کننده است. پروفسور قدس افزود: 28 درصد کشورها فاقد بودجه اختصاصی برای بهداشت روانی هستند و 36 درصد کشورهایی که بودجه ای به این حوزه اختصاص داده اند تنها یک درصد بودجه سلامت آنها به بهداشت روان اختصاص دارد. دکتر مصطفی معین، رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت با اعلام اینکه 42 درصد از مبتلایان به اختلالات روانی مشکل خود را به خانواده هایشان اطلاع نمی‌دهند، افزود: 80 درصد از مبتلایان به اختلالات روانی در کشورهای جهان سوم زندگی می‌کنند و اختلالات روانی به تنهایی بیش از بیماریهای قلبی و عروقی بر جامعه هزینه تحمیل می‌کنند. وی با اشاره به آمار افراد مبتلا به اختلالات روانی در ایران که حدود 30 درصد تخمین زده می شود، افزود: 70 درصد بیماران در جهان به دلیل ترس از "انگ" و "تبعیض" از مراجعه به روانپزشکان خودداری می کنند. این در حالی است که دکتر محمدرضا محمدی، رئیس مرکز تحقیقات روانپزشکی و روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان داشته که 80 درصد مبتلایان به اختلالان روانپزشکی در کشورهای در حال توسعه از دریافت خدمات لازم محرومند. دکتر عباسعلی ناصحی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اعلام اینکه افسردگی و اقدام به خودکشی در مردان و زنان طلاق بیشتر است از افسردگی، اعتیاد و اختلالات دو قطبی به عنوان سه بیماری اصلی در اختلالات روانی نام برد و افزود: افسردگی 26 درصد، اعتیاد 24 درصد و اختلالات دو قطبی 12 درصد بار اختلالات روانی شامل می‌شوند.