تجویز «همسرداری» به جای «تنظیم خانواده»

فرارو: آموزش کنترل جمعیت و راه‌‌های پیشگیری از بارداری، همواره یکی از مباحث برانگیز دانشگاهی بوده است. درسی که بسیاری از دانشجویان دل خوشی از آن ندارند و برخی نیز به عنوان زنگ تفریح به آن نگاه می‌کنند. با این حال افرادی هم این درس دیرهنگام را ضروری می‌پندارند. احتمال حذف کتاب تنظیم خانواده و جایگزینی با «شکوه همسرداری» در حالی مطرح شده است که بارها دولت با طرح کنترل جمعیت مخالفت کرده است. کتاب «شکوه همسرداری» که قرار بود جایگزینی برای درس تنظیم خانواده باشد، مهرماه امسال در دانشگاه تهران رونمایی می‌شود. هرچند این کتاب، این ترم نیز وارد طرح درس دانشگاه‌ها نشد ولی پیگیری‌ها برای گنجاندن آن به عنوان یک واحد درسی آموزش عالی همچنان ادامه دارد. در روزهای آغازین سال تحصیلی گذشته، یعنی مهرماه 1389، رئیس مرکز امور زنان و خانواده، از تدوین یک منبع دانشگاهی خبر داد که «روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسرداری» نام داشت. مریم مجتهدزاده این منبع را جایگزین درس تنظیم خانواده خواند که به زعم ایشان دارای اشکالات عمده بود. وی همچنین بیان داشت که درس جدید از ترم بهمن، در دانشگاه‌ها تدریس خواهد شد. با این وجود، واحد عمومی تنظیم خانواده همچنان در دانشگاه‌ها تدریس شد و در بهمن ماه، مدیر امور آموزشی وزارت علوم حذف این واحد را به کلی تکذیب کرد و اعلام داشت که اضافه کردن درس «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» در دستور کار این وزارت‌خانه قرار ندارد. بلافاصله، مدیر کل دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم نیز اظهار داشت که هیچ پیشنهادی برای درس شکوه همسرداری به شورای گسترش ارائه نشده است. این در حالی است که هر درس دانشگاهی برای تدریس در آموزش عالی باید مصوبه این شورا را داشته باشد. به دنبال این امر، فعالان اجتماعی به این تناقض اعتراض کردند و مرکز امور زنان را سازمانی بلاتکلیف خواندند که مدام می‌خواهد پا در کفش این و آن کند و با وزارتخانه‌ها و نهادها موازی‌کاری نماید. چند روز بعد، نایب رئیس كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی باز هم خبر حذف درس تنظیم خانواده از برنامه درسی دانشگاه‌ها داد؛ ولی عنوان کرد که انتخاب كتاب «شكوه همسرداری» برای تدریس در دانشگاه بر عهده اساتید است. پس از آن، رئیس سازمان نظام مشاوره و روانشناسی در یک نشست خبری از تدوین کتاب «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» و تدریس آن برای دانشجویان کشور سخن گفت. دکتر غلامعلی افروز با تاکید بر اینکه انتخاب دقیق و ازدواج آسان باید به عنوان دو شعار اساسی ازدواج جوانان مد نظر قرار گیرد، تصریح کرد که کتاب یاد شده در زمینه انتخاب دقیق، تدوین شده است. در ادامه این روند، تصمیم‌ها به این سمت رفت که کنترل جمعیت و راه‌‌های پیشگیری از بارداری دیگر به دانشجویان آموزش داده نشود و واحد درسی جدید جایگزین آن شود. عده‌ای این تغییر را در راستای سخنان رئیس‌جمهور می‌دانستند که چندین بار اعلام کرده است سیاست‌های فعلی تنظیم خانواده را قبول ندارد و فرمول دو بچه کافی است، جامعه را نابود خواهد کرد. پس از خبر حذف درس تنظیم خانواده از دروس دانشگاهی، این باور تقویت شد که دولت دهم برای تغییر سیاست‌های جمعیتی کشور خیز بلندی برداشته است. همین امر سبب مخالف برخی از کارشناسان از جمله یکی از معاونان وزارت بهداشت شد که در مقابل خبر حذف واحد تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها واکنش نشان داد و آن را مخل سلامت خانواده‌ها خواند. روز گذشته، معاون مركز امور زنان و خانواده اعلام کرد مراسم رونمایی از کتاب «شکوه همسرداری» در دانشگاه تهران برگزار می‌شود تا دانشگاهیان قانع شوند که این کتاب برای گنجاندن در محتوای طرح درس دانشگاه مناسب است. احتمال حذف درس تنظیم خانواده برای دانشجویان و جایگزینی آن با درس جدید در حالی مطرح است که کارشناسان عقیده دارند به دلیل جبر رسانه‌ای موجود در جامعه باید آموزش‌های جنسی را از زمان مدرسه آغاز کرد و در هر مقطع تحصیلی (راهنمایی و دبیرستان) یک سری آگاهی را در اختیار نوجوانان قرار داد. با اینکه دولت دهم کنترل جمعیت را مربوط به نظام‌های لیبرالیستی و غربی می‌داند اما جامعه‌شناسان نیز، نبود آموزش لازم و حذف آن را دروازه‌ای می‌دانند که جامعه را به انحراف خواهد کشید.