مصائب‌ نان‌آوری زنانه

مهر: مسئولان نسبت به آسیب برخی مشاغل برای زنان و ضرورت چاره اندیشی در مورد آن هشدار داده‌اند. فروشندگی، منشی و ویزیتوری از جمله این شغلهای خطرآفرینند. اما برخی کارشناسان معتقدند هنگامی که خشونت درجامعه افزایش یابد تمام مشاغل می‌توانند آسیب‌زا باشند. ضمیمه نیازمندی های روزنامه را که ورق بزنی پراز آگهی هایی است که خواهان منشی و کارمند دفتری خانم با ظاهری آراسته هستند. انگار که این شغل ناخواسته به نام خانمها سند زده شده است. اما این شغل فراگیر که نیاز به تخصص چندان هم ندارد به اعتقاد معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان رضوی برای بانوان آسیب زا است. او دراین رابطه می گوید: در خصوص هویت و گزینش بعضی از فروشندگان خانم آنچنان تحقیقی انجام نمی‌گیرد و زمینه برای آسیبشان فراهم می‌شود. امیر مرتضوی توصیه می کند: برای کم کردن آسیب این گروه از بانوان که می‌خواهند مشغول فعالیت فروشندگی شوند باید از والدین و یا همسر آنان تعهد گرفته شود. وی معتقد است: زنانی که به عنوان فروشنده و یا منشی و ویزیتور در شرکت‌ها فعالیت می‌کنند، بیشتر در معرض آسیب هستند و در این میان، دختران فراری چون مکانی ندارند،‌ مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. اما دلیل گرایش زنان به این گونه شغلها چیست؟ امان الله قرایی‌مقدم، جامعه شناس،عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم در پاسخ به این پرسش می گوید: جامعه ما در حال گذر از جامعه ای سنتی به مدرن است. درجامعه مدرن زنان همپای مردان در جامعه کار می کنند و جنسیت در کار چندان مفهمومی ندارد. جامعه ما نیز از نظر مشاغل دچار سردرگمی است که این تغییرات اجتماعی نیز به مشکلات دامن می زند. او وارد شدن به شبکه‌های اجتماعی را انگیزه ای برای ورود افراد به مشاغل غیر تخصصی مانند فروشندگی و منشی‌گری عنوان می کند و ادامه می دهد: اما جایگاهی اجتماعی که این شغل ها به بانوان می دهند واقعی نیست که این موضوع نیاز به توسعه اشتغال خانگی و پوشش‌های اجتماعی را یاد آوری می کند. گرایش به شغل های غیر مولد به دلیل نیاز به تامین آتیه اما غلامرضا علیزاده، جامعه‌شناس به نیازهای مالی خانواده ها اشاره می کند و می گوید: کار علاوه بر این که معیشت افراد را تامین می‌کند باید ضمانتی هم برای تامین آتیه افراد داشته باشد و از همین رو اندیشیدن به آینده و دوران سخت سالمندی باعث گرایش افراد به داشتن شغلی سازمانی ولو در رده‌های پایین می‌شود. از همین رو اشتغال زنان به سمت و سوی شغل‌هایی که در رده‌های پایین و غیر مولد قرار دارد، می‌رود تا نیاز به خدمات درمانی و بیمه بیکاری و بازنشستگی ... تامین شود. افزایش هزینه‌های زندگی آن قدر سنگین هست که شانه های نحیف مردانی که حداقل دو شیفت کار می کنند نتواند به تنهایی تحملش کند و نیاز باشد حتی خانم هایی که تمایل چندانی به کار در بیرون از خانه ندارند هم درگیر کند. اما شغل هایی که برای خانمها وجود دارد بر اساس شایستگی و توانمندی های آنان است؟ نگاه ها به توانایی زنان عادلانه نیست معصومه رضایی دبیرکل جامعه اسلامی زنان با بیان این که بیشتر خانم ها در مشاغلی به کار گرفته می شوند که چندان تخصصی نیست می گوید: متاسفانه کمتر به توانایی های خانم ها توجه می شود و به جز معدودی از خانم ها که در جایگاههای مناسب شغلی قرار دارند بیشتر آنها در رده های پایین اشتغال قرار دارند. او ادامه می دهد: متاسفانه هنوز سطح سواد در میان خانم ها پایین است هرچند اگر بالاترین سطح سواد را هم داشته باشند وضعیت استخدام آنها نسبت به آقایان سخت تر است. رضایی نیازهای مالی را دلیل این که زنان مجبورند هر کاری را انجام دهند می داند و می گوید: عدم مهارت های شغلی ،وضعیت اقتصادی خانواده ها و نیاز به کسب درآمد زنان را به سوی این گونه شغل ها برده است. دبیرکل جامعه اسلامی زنان تاکید می کند: برخی نگاه های سبب می شود حضور زنان در عرصه کار عادلانه نباشد و این نگاه را می توان در محدودیت های جنسیتی که در برخی رشته های دانشگاهی وجوددارد دید. متاسفانه این موضع گیری تبعیض آمیز روز به روز شدت می گیرد. تعامل تشکل های زنان و نهادهای مسئول پایین است او در پاسخ به این پرسش که تشکل های زنان چقدر می توانند در تعامل با دستگاههای اجرایی این مشکلات را حل کنند می گوید: تشکل های زنان تنها می توانند مشکلات را بیان و ریشه یابی کنند اما سخنان و موضع گیری هایشان ضمانت اجرایی ندارد و تنها کاربرد روشنگری دارد. رضایی با انتقاد از سطح همکاری دستگاه های حمایت کننده حوزه زنان با تشکل های این حوزه می گوید: این گسست سبب شده با وجود تلاش های ما جامعه زنان همچنان با مشکلات بسیاری روبرو باشد. ضمن اینکه با بیانیه و برگزاری کنگره و سمینار راه به جایی نمی بریم. نباید به بهانه خشونت زنان را از کار محروم کرد توران ولی مراد دبیر ائتلاف اسلامی زنان هم با طرح چنین اخباری مخالف است و می گوید: اصل این که شغل هایی را برای خانمها خطرناک اعلام می کنند اشکال دارد. در جامعه ای که می خواهد رشد سالم اجتماعی داشته باشد نباید به بهانه خشونت در محل خانم هارا از کار محروم کنند. او ادامه می دهد: مسئولان موظفند که امنیت و سلامت جامعه را تامین کنند. این که اعلام شود چند شغل برای خانم ها خطر آفرین است که خانم ها کمتر به سمت آن روند چاره کار نیست. باید سطح امنیت را در جامعه بالا برد در غیر این صورت این خطر ممکن است برای هر شغلی وجود داشته باشد. ولی مرداد معتقد است: خانم ها با وجود توانایی های علمی و تخصصی کمتر در رده های بالای مدیریتی قرا می گیرند و هر چه رده شغل ها بالاتر باشد عرصه برای حضور خانم ها تنگ تر می شود . ضرورت ریشه یابی افزایش خشونت مرضیه قاسم پور وکیل پایه یک دادگستری نیز بر ریشه یابی خشونت و بالا بردن سطح امنیت جامعه اشاره می کند و می گوید: واقعیات تلخ جامعه باید با واقع‌بینی و دور از رویکرد حذف مدار تجزیه و تحلیل شود و با ـ بکارگیری شیوه‌های نوین علمی کاری کرد که نه تنها کسی جرأت تحقیر، تمسخر، آسیب و نقض امنیت جامعه را در سر بپروراند بلکه قدر امنیت را بداند. آنچه که از دست و دلبازی در اعمال محدودیت به حقوق شهروندی زنان به دست می‌آید امنیتی نه چندان دیرپا و ماندنی است. او معتقد است: متأسفانه در اوضاع و احوال نامساعد اقتصادی، اجتماعی عموما زنان و کودکان از نخستین بزه‌دیدگانی هستند که بنابر اعمال معیارهای جنسیتی در درون نظام‌های حقوقی، فرهنگی صدمات و آسیب‌های فراوانی متحمل می‌شوند. از سوی دیگر چالش عمیق بیکاری مردان و کاهش تعداد مشاغل ـ فقدان مصونیت و امنیت اخلاقی اجتماعی با حضور زنان پیوند تنگاتنگی دارد. بر اساس نظرات کارشناسان زنان نیز از این که شغل هایی به نامشان به ثبت رسیده باشد که کم تر نیاز به مهارت و توانایی های ویژه می خواهد راضی نیستند. اما با وجود بازار کاری که بیشتر طالب فروشندگانی با ظاهری آراسته و خانم هایی جهت پاسخ به تلفن هستند چاره چیست.