ماجراهای دکترای 90 تمامی ندارد

یک از کاربران "فردا"در یادداشتی نوشت: مثل اینکه ماجراهای دکترای نود تمامی ندارد. بعد از آن شیوۀ نه چندان مأنوس برگزاری ازمون که در گوشه وکنار اعتراضهایی را نیز برانگیخت و عجیب اینکه برگزارکنندگان آزمون بی اعتنا به این نقدها و اعراضها تنها چند روز بعد از برگزاری آزمون صحبت از رضایت بالای داوطلبان کردند -درحالیکه برگه های نظرخواهی اولین دورۀ آزمون متمرکز دکترای 90 قبل از آزمون میان داوطلبان توزیع شد و داوطلبان پیش از شروع آزمون در مورد کم و کیف برگزاری آن اظهارنظر کردند!- این روزها و در آستانۀ اعلام نتایج اولیۀ اولین دورۀ دکترای متمرکز، آنچه بیش از همه خبرساز شده، اعداد و ارقام مختلفی است که تحت عنوان هزینۀ مصاحبه از سوی دانشگاههای مختلف و در اطلاعیه هایی اعلام می شود. جالب تر آنکه آنچه توجه خبرگزاریها را بیش از همه جلب کرده مقادیر ذکر شده در این اطلاعیه هاست و نه اصلاً فلسفۀ وجودی آنها. این در حالی است که در یکی از نخستین اطلاعیه های منتشر شده توسط سازمان سنجش و در سایت سازمان، با عنوان «اطلاعیه سازمان سنجش درباره شرایط و ضوابط، تاریخ و نحوۀ ثبت نام در اولین آزمون دکترای90»، یکی از اهداف برگزاری آزمون دکترا به شیوۀ متمرکز «كاهش هزينه اجراي آزمون‌هاي موازي و جلوگيري از اتلاف منابع» ذکر شده بود. تا پیش از سال 90 این خود دانشگاهها بودند که متصدی برگزاری آزمون بودند -اعم از کتبی و شفاهی- و بنابراین داوطلب باید هزینۀ ثبت نام را که چندان نامعمول و نامعقول هم نبود به حساب دانشگاه مورد نظرش واریز می کرد. این امر به خودی خود تا آن زمان مشکل ساز نبود تا زمانی که وزارت علوم با همکاری سازمان سنجش این امر را تحت عنوان «هزینه اجرای آزمونهای موازی و اتلاف منابع» مورد انتقاد قرار دادند و طی یک برنامه ریزی قرار بر آن شد که با برگزاری آزمون دکترا به شکل متمرکز، داوطلبان تنها یک بار هزینه پرداخت کنند و تنها در یک آزمون شرکت کنند تا این نقیصه برطرف شود. اما حالا و تنها چند روز و چند ساعت مانده به زمان اعلام نتایج اولیه، خبرگزاریها در هر ساعت اخبار داغ و جالبی را در این زمینه منتشر می کنند؛ از هزینۀ 500000 ریالی دانشگاه تهران گرفته تا هزینۀ 250000هزار ریالی که وزارت علوم اعلام کرده، اخذ بیش از این مبلغ توسط دانشگاه ها و از داوطلبان جایز نیست. اما جالب تراینکه کسی در این میان از این نمی پرسد که مگر اصلاً از همان آغاز رویکرد آزمون دکترای متمرکز حذف این هزینه های اضافه نبود؟ داوطلبی که قبلا یک بار هزینه می کرد و در آزمون یک دانشگاه شرکت می کرد حال باید یک بار برای آزمون کتبی سازمان سنجش هزینه کند و بار دوم باید به منظور شرکت در مصاحبه های دانشگاه ها -که قرار است مصاحبه شوندگان خیلی بیش از دوره های قبل یعنی سه برابر ظرفیت نهایی دانشگاه ها معرفی شوند- هزینه ای دیگر را بپردازد. و آیا یک ذهن دقیق و شاید کمی بدبین این حق را ندارد که به این بیانندیشد که چه بسا این همه مشاجره میان سازمان سنجش و وزارت علوم با دانشگاهها بر سر اینکه آزمون دکترا بلاخره باید توسط چه کسی برگزار شود و این همه مخالفتهای دانشگاها با وزارت علوم، تنها مشاجره ای بوده بر سر اینکه هزینه ای که قرار است از داوطلب اخذ شود به شماره حساب کدام نهاد و کدام سازمان واریز شود؟ و آیا کمی بدبین بودن در جامعه ای که عادت کرده به موازی کاری و پرداختهای نابجا و غیر ضروری، شرط عقل سلیم نیست؟