چشم‌های آمنه فردا تقاص می‌گيرند

ارس: دختري جوان خودش را جاي آمنه مي‌گذارد و مي‌گويد اگر چنين بلايي به سر من آمده بود قطعاً به غير از مرگ مجيد به مجازات ديگري راضي نمي‌شدم. ساعت 16 عصر 10 آبان‌ سال 83 مأموران مركز فوريت‌هاي پليسي110 تهران بزرگ طي تماس شهروندان از يك مورد اسيد پاشي با خبر شدند. مأموران با حضور در محل وقوع حادثه در خيابان رسالت و انجام تحقيقات اوليه دريافتند دختر جواني به نام آمنه از سوي فردي مورد اسيدپاشي قرار گرفته است. با انتقال آمنه به بيمارستان، تلاش پزشكان براي درمان وي آغاز شد اما زماني كه آمنه پس از انتقال به بيمارستان‌هاي رسالت و مطهري به بيمارستان لبافي‌نژاد منتقل شد پزشكان اعلام كردند كه ديگر دير شده و چشم چپ آمنه به واسطه غلظت اسيد پاشيده شده كاملا از بين رفته است. با طرح شكايت از سوي اين دختر جوان تحقيقات آغاز و دستورات لازم براي دستگيري فرد اسيدپاش از سوي بازپرس شعبه ششم دادسراي امور جنايي تهران صادر شد. آمنه در جلسه طرح شكايتش اعلام كرد: چند ماه قبل وقتي در دانشكده‌ برق يكي از دانشگاه‌هاي سراسري تهران مشغول تحصيل بودم متوجه شدم كه يكي از دانشجويان به اسم مجيد به من علاقه‌مند شده است. آمنه ادامه داد: پس از طرح اين موضوع توسط اين فرد چندين بار مادرش با منزل ما تماس گرفت اما مادر من به دليل تفاوت‌ زياد سني، فرهنگي و خانوادگي، پاسخ منفي داد. شاكي افزود: جواب خودم نيز منفي بود تا اينكه يكي از دوستانم پيشنهاد داد براي تمام كردن موضوع، يك بار رو در رو پاسخ قطعي خود را به او بدهم. وي گفت: به همين دليل يك روز كه بعد از ايجاد مزاحمت‌هاي فراوان و تماس‌هاي گاه و بيگاه، مجيد به محل كارم آمد، به او گفتم كه با فردي عقد كرده‌ام و ديگر سراغ من را نگيرد. مجيد در مقابل اين ادعاي من خواست كه از همسرم طلاق بگيرم و اظهار كرد كه در صورت عدم جدايي از همسرم مرا خواهد كشت. من تهديدهاي او را جدي گرفتم و همان روز به پليس اطلاع دادم اما پليس گفت تا زماني كه جرمي واقع نشده نمي‌توان وارد عمل شد و رسيدگي كرد. آمنه ادامه داد: با گذشت 2 روز از اين ماجرا عصر روز حادثه زماني كه از محل كارم خارج شدم ناگهان فردي مثل سايه از پشت به من نزديك شد و بعد رو به رويم ايستاد، سپس ظرفي سرخ‌رنگ را جلو آورد و مايع به شدت سوزاننده‌ داخل آن را روي صورتم پاشيد. وي گفت: اول تصور كردم كه آب‌جوش به صورتم ريخته شده است اما وقتي به چند بيمارستان مرا بردند، فهميدم اسيد بوده و همان ابتدا چشم چپم از بين رفت. شاكي در ادامه شكايت خود، مدعي شد: پزشكان اقدام به تخليه‌ چشم چپم كردند و گفتند كه چشم راستم نيز در شرف نابينايي است. به همين دليل پيشنهاد كردند كه براي درمان به بارسلون بروم كه آن زمان با 8 هزار يورو كه بخشي از آن به صورت كمك از سوي دولت وقت به خانواده‌ام پرداخت شده بود، براي درمان به اسپانيا سفر كردم. وي ادامه داد: در آنجا 17 بار مورد جراحي پلاستيك قرار گرفتم و چشم راستم نيز مورد درمان قرار گرفت اما پزشكان اعلام كردند كه اثرات مخرب اسيد تا 5 سال باقي مي‌ماند و به همين دليل يك شب وقتي در خانه بودم ناگهان متوجه شدم داخل حفره‌ چشم راستم چيزي وجود ندارد و به اين ترتيب چشم ديگر خود را هم از دست دادم. *متهم به اسيد پاشي: عاشق آمنه بودم! --------------------------------------------- سرانجام مجيد دستگير شد و به محض بازداشت به ارتكاب اسيد پاشي اعتراف كرد و مدعي شد: عاشق آمنه بودم و براي آنكه بتوانم وي را براي خودم داشته باشم، دست به اين كار زدم. مجيد صبح روز 7 مرداد سال 87 در آخرين جلسه بازجويي گفت: فكر مي‌كردم با اين اقدام به آمنه مي‌رسم. نمي‌خواستم اين طور زندگيش تباه شود. با تكميل شدن تحقيقات از مجيد و مشخص شدن زواياي پنهان اين پرونده براي مجيد از سوي بازپرس پرونده قرار مجرميت صادر شد. *صدور حكم قصاص 2 چشم از سوي شعبه 71 دادگاه كيفري ------------------------------------------------------------------ پس از مجرم شناخته شدن مجيد از سوي بازپرس جنايي تهران، پرونده با قرار كيفرخواست به شعبه 71 دادگاه كيفري استان تهران ارسال شد. 5 قاضي شعبه 71 دادگاه كيفري با همفكري و مشورت و با استناد به مفاد موجود در پرونده براي مجيد حكم قصاص هر 2 چشم به شكلي كه آمنه خواسته بود را صادر كردند. اين حكم به ديوان عالي كشور رفت و سرانجام قضات ديوان عالي كشور نيز حكم را تأييد كرد‌ند و پرونده براي اجراي حكم آماده بود. در زمان تأييد حكم آمنه بار ديگر براي درمان به كشور اسپانيا سفر كرده بود اما به محض بازگشت از اين كشور به دادسراي امور جنايي آمد و در حضور قاضي واحد اجراي احكام دادسرا درخواست اجراي حكم را ارائه داد. سرانجام پس از گذشت مدت زماني موانع اجراي حكم قصاص مجيد برطرف شد و شنيده‌ها حاكي از آن است كه اين فرد، فردا قصاص خواهد شد. در اين بين برخي از قضات، روانشناسان، حقوقدانان و همچنين شهروندان نسبت به اجراي اين حكم واكنش نشان دادند كه در زير مي‌خوانيم. *احكام صادر شده براي قصاص اعضاي بدن بازدارنده نيست ---------------------------------------------------------------- عبدالصمد خرمشاهي حقوقدان و وكيل با سابقه كشور در گفت‌وگو با خبرنگار قضايي فارس، گفت: به نظر مي‌رسد احكامي كه براي قصاص اعضاي بدن صادر و اجرا مي‌شود از بازدارندگي لازم برخوردار نيست. وي ادامه داد: در ماده 272 قانون مجازات اسلامي شرايطي كه براي قصاص اعضا بايد مورد توجه قرار گيرد ذكر شده است. وي تصريح كرد: در اين ماده قيد شده كه بايد قصاص از نظر طول و عرض و حتي عمق صدمه و جرح وارد شده يكسان باشد و به همين دليل در طول چند سال اخير به دليل سخت بودن رعايت شدن همه نكات و جوانب امر كمتر اجراي قصاص عضو را ديده‌ايم. اين حقوقدان با اشاره به صدماتي كه به اين دختر جوان به نام آمنه وارد شده و باعث شده تا تمام صورت وي از وضع ظاهري خوبي برخوردار نباشد گفت: صدمات روحي و جسمي وارد شده به آمنه قطعاً با قصاصي كه براي اين فرد در نظر گرفته شده برابري نمي‌كند و ايجاد تساوي در قصاص اعضا سخت و مي‌توان گفت غيرممكن است. خرمشاهي با اشاره به اين مطلب كه اسيدپاشي جزء جنايات فجيع قرار دارد گفت: متأسفانه كيفري كه براي اين مجازات در نظر گرفته شده به نظر مي‌رسد از بازدارندگي لازم برخوردار نيست زيرا شاهد آن هستيم كه چنين جرائمي هنوز هم تكرار مي‌شود. وي با تأكيد بر اين مطلب كه اميدواريم با توجه به تمام سختي‌هايي كه آمنه متحمل شده وي از اجراي حكم و حق قانوني خود گذشت كند گفت: هر چند كه حتي اگر حكم اجرا شود باز هم كفه ترازو به نفع محكوم سنگين‌تر است و او به كيفر واقعي خود نرسيده است. *اجراي حكم قصاص باعث عبرت محكوم و جامعه مي‌شود --------------------------------------------------------------- پس از خرمشاهي كه معتقد است اين‌گونه احكام بازدارندگي لازم را ندارد سيما فردوسي، روانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار قضايي فارس گفت: در دستورات ديني ما آمده است كه بايد قصاص اجرا شود. وي ادامه داد: بنا بر دستورات ديني اجراي قصاص باعث مي‌شود تا فردي كه جرمي مرتكب شده عبرت بگيرد و اين در حالي است كه كل جامعه نيز عبرت لازم را خواهد گرفت و باعث شود تا افرادي كه قصد ارتكاب چنين اعمالي را دارند منصرف شوند. اين روانشناس كشور با اشاره به اين مطلب كه در روانشناسي هم قانون تنبيه وجود دارد گفت: در هر نظام تربيتي، تنبيه وجود دارد و هيچ عقل سليمي نمي‌پذيرد كه تنبيه را از نظام تربيتي حذف كرد و اين تنبيه به معناي محدود كردن فرد خاطي است. وي ادامه داد: مطمئناً هدف از اجراي اين گونه احكام اين نيست كه به طور كامل وقوع چنين جرائمي حذف شود زيرا هستند افرادي كه مريضند و به چنين اقداماتي دست مي‌زنند گفت: هدف اين است كه شخص خاطي عبرت بگيرد و حتي يك نفر از انجام چنين اقدامي منصرف شود. فردوسي درباره اين مطلب كه اجراي اين حكم چه تأثيري در روح و روان فرد قرباني مي‌گذارد گفت: به طور قطع و يقين فردي كه به واسطه اقدام خشونت آميز اين مرد مرود هجوم واقع شده با ديدن اجراي حكم قصاص برخي مشكلات روحي و رواني‌اش حل مي‌شود. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا اجراي چنين احكامي از وقوع عقده‌هاي رواني در قرباني پيش‌گيري خواهد كرد يا خير گفت: شك نكنيد كه پس از اجراي اين حكم به واسطه آرامشي كه به سراغ اين دختر جوان مي‌آيد از بروز برخي عقده‌هاي رواني در آينده جلوگيري مي‌شود. * احكام قصاص برگرفته از فقه است --------------------------------------- اما محمد سلطان همتيار رئيس شعبه 113 دادگاه كيفري استان تهران برخلاف خرمشاهي معتقد بود كه احكامي كه براي قصاص اعضاي بدن و همچنين قصاص نفس صادر مي‌شود برگرفته از فقه اسلامي است. وي ادامه داد: با توجه به اينكه معتقديم شارع مقدس وضع اين قوانين را به عهده داشته و عاقل‌ترين عقلا به حساب مي‌آيد بايد بپذيريم كه اجراي اين احكام نتايج مثبتي را به همراه خواهد داشت. رئيس شعبه 113 دادگاه كيفري استان تهران در پاسخ به اين سوال كه آيا صدور اين احكام مبتني بر عدالت است يا خير گفت: قاضي پرونده به طور قطع تمام جوانب را سنجيده و كسب نظر خبره نموده و سپس چنين حكمي را صادر كرده است. وي در پاسخ به اين سوال كه برخي معتقدند چنين حكمي نمي‌تواند بار معنوي وارد شده به آمنه را جبران كند و تنها يك كيفر فيزيكي خواهد بود گفت: اين اظهار نظر درست نيست زيرا ما براي سنجش معنويات ترازويي نداريم و تنها خداست كه مي‌تواند به معنويات اشراف كامل داشته باشد. همتيار افزود: فردي عملي خلاف قانون انجام داده و باعث شده تا به يك شهروند آسيب وارد شود و طبق قوانين اين فرد مستحق قصاص است و بايد بازتاب عمل خود را با مقابله به مثل بدهد. رئيس شعبه 113 دادگاه كيفري استان تهران درباره اينكه برخي از حقوقدانان معتقدند كه احكام مربوط به قصاص اعضا از بازدارندگي لازم برخوردار نيست گفت: اين حرف صحيح نيست زيرا قانو‌نگذار، بيهوده قانون وضع نمي‌كند و قطعاً به بازدارندگي مجازات‌ها مي‌انديشد و سپس مجازات را برمي‌گزيند. وي همچنين با اشاره به اين مطلب كه در برخي از موارد، بيم از سرايت كيفر به ساير بخش‌ها و اندام بدن محكوم باعث مي‌شود تا حكم قصاص به ديه تبديل شود گفت: برخي موارد وجود دارد كه نظر اهل فن بر اين است كه اگر قرار باشد قصاصي رخ دهد آثار آن مخرب‌تر از جرح واقع شده است و به همين دليل قاضي پرونده قصاص را جايز ندانسته و ديه را انتخاب مي‌كند. *حكم دادگاه تنها قصاص بينايي 2 چشم است -------------------------------------------------- در اين حال يك منبع آگاه در گفت‌وگو با فارس، مدعي شد دادگاه براي مرد اسيدپاش تنها قصاص حد بينايي را در نظر گرفته است و مواردي چون سوختگي پلك و تخليه چشم را لحاظ نكرده است و اين‌گونه احكام با نظارت پزشكي قانوني اجرا مي‌شود. وي ادامه داد: در اجراي چنين احكامي اگر از سوي افراد خبره مشخص شود كه بيم بروز مشكلات ديگر به ساير بخش‌هاي بدن وجود دارد، قصاص انجام نخواهد شد و يكي از دلايلي كه تا امروز اجراي اين حكم به تأخير افتاده همين موضوع است. اين منبع آگاه افزود: به احتمال زياد با توجه به اينكه مقرر شده تا فردا اين حكم اجرا شود تمام موانع پزشكي آن بر طرف شده و با توجه به پيشرفت علم توانسته‌اند اقدامي انجام دهند كه صرفاً حكم دادگاه اجرا شود و به ديگر اعضاي بدن جرحي وارد نشود. وي با اشاره به اين مطلب كه آمنه دختر جواني كه در اين حادثه قرباني شده است بارها مورد عمل جراحي قرار گرفته و هر 2 چشم وي تخليه شده است، گفت: اين در حالي است كه در حكم دادگاه صرفاً به اين موضوع اشاره شده كه قصاص 2 چشم انجام شود و به حدي اسيد ريخته شود كه محكوم بينايي خود را از دست بدهد. اين فرد گفت: در حكم دادگاه هيچ قصاصي در قبال پلك‌هاي سوخته شده آمنه و حتي تخليه چشم او هم نيامده است و صرفاً حد بينايي در نظر گرفته شده است. وي با اشاره به اين مطلب كه اينگونه احكام پس از صدور به ديوان عالي كشور مي‌رود تا تأييد شود گفت: پس از تأييد حكم براي اجراي آن بايد اجازه اجرا از سوي مسئولان صادر شود. اين منبع اگاه با اشاره به اين مطلب كه پس از صدور حكم چندين جلسه صلح و سازش براي جلب نظر مثبت آمنه و بخشش متهم برگزار شد گفت: خانواده مجيد همكاري لازم را نكردند و به همين دليل جلسات صلح و سازش به نتيجه نرسيد. *پزشكي قانوني بر قصاص مرد اسيد پاش، نظارت مي‌كند -------------------------------------------------------------- اما خبرنگار فارس به سراغ رئيس سازمان پزشكي قانوني كشور رفت و از وي پرسيد موضوع نظارت پزشكي قانوني بر اجراي حكم قصاص چيست؟ وي نيز مدعي شد پزشك سازمان پزشكي قانوني در قصاص مرد اسيدپاش كه فردا (شنبه 24 ارديبهشت) به وسيله ريختن اسيد در چشم محكوم براي نخستين‌بار در كشور صورت مي‌پذيرد، نظارت خواهد داشت. احمد شجاعي عنوان كرد: قرباني اين پرونده در حال حاضر دو چشم خود را بر اثر اسيد پاشي محكوم پرونده از دست داده است و طبق راي قاضي بايد چشم محكوم نيز با ريختن اسيد به عنوان قصاص نابينا شود. وي در تشريح نوع اين قصاص كه براي نخستين‌بار در كشور صورت مي‌پذيرد، گفت: طبق راي دادگاه اين پرونده، بايد در داخل چشم محكوم اسيد پاشيده شود تا اين محكوم بينايي خود را از دست دهد. شجاعي در پاسخ به اين پرسش كه آيا اجراي اين قصاص توسط پزشك سازمان پزشكي قانوني صورت مي‌پذيرد، تصريح كرد: پزشك سازمان پزشكي قانوني فقط بر روند پزشكي اجراي اين قصاص نظارت مي كند و اجراي آن با فرد ديگري است. رئيس سازمان پزشكي قانوني خاطرنشان كرد: در اجراي راي اين قصاص به اندازه‌اي اسيد در داخل چشم محكوم به مدت كوتاهي ريخته مي‌شود تا محكوم بينايي خود را از دست دهد. اما خبرنگار قضايي فارس به اين موارد بسنده نكرد و به سراغ چند نفر از شهروندان تهران رفت و از آنها نيز درباره قصاص اين فرد پرسيد. *قصاص 2 چشم براي اين فرد كافي نيست ----------------------------------------------- محمد 29 ساله فارغ‌التحصيل رشته گرافيك در پاسخ به اين سوال كه آيا مجازات كور شدن براي مجيد متهم اين پرونده كافي است گفت: به نظر مي‌رسد اين مجازات، كافي نيست و بايد مجازات سنگين‌تري در نظر گرفته شود. وي ادامه داد: براساس عكس‌هايي كه در فضاي مجازي منتشر شده ديده مي‌شود كه تمام صورت آمنه از شدت غلظت اسيد پاشيده شده سوخته در حالي كه به گفته برخي رسانه‌ها در حكم دادگاه فقط كور شدن مجيد مد نظر قرار گرفته است. در اين بين يك زن جوان كه عنوان مي‌كند هم رشته‌اي آمنه بوده و در دانشگاه در رشته برق تحصيل مي‌كند در پاسخ به خبرنگار فارس اشك در چشمانش حلقه مي‌زند و با حالتي بغض آلود از كم بودن مجازات براي مجيد گله مي كند. اين دختر جوان خودش را جاي آمنه مي‌گذارد و مي‌گويد اگر چنين بلايي به سر من آمده بود قطعاً به غير از مرگ مجيد به مجازات ديگري راضي نمي‌شدم و از دادگاه مي‌خواستم اگر نمي‌توان مجيد را به دار آويخت، صورت او را مانند صورت من بسوزانند. *كاش آمنه مجيد را ببخشد ------------------------------ در اين بين زن ميانسالي پس از آنكه از وقوع اين حادثه به شدت شكه شد و اظهار تأسف كرد، آهي از دل كشيد و گفت: اي كاش آمنه مجيد را ببخشد. زن ميانسال كه دنيا ديده است مي‌گويد: مادرجان! قصاص اين مرد براي آمنه كه چشم و صورت نمي‌شود. حداقل كاش آمنه او را ببخشد تا يك خانواده ديگر هم داغدار نشود. به هر تقدير براساس شنيده‌ها قرار است فردا صبح مجيد در صورتي كه آمنه وي را نبخشد به حكم دادگاه از ناحيه 2 چشم قصاص شود و بينايي خود را همچون آمنه از دست بدهد.