از سیم خاردار تا بزرگترین بوستان شهری خاورمیانه

هوای آلوده، دیوارهای بتونی سر به آسمان کشیده، سیم خاردارهای تیز و برنده، برج‌های مراقبتی که هر روز سربازی در آن ایستاده، و این پرسش که سال‌هاست بی‌جواب مانده: چرا چنین مکان بزرگی اینجا، درجنوب شهر، هنوز بدون استفاده مفید برای اهالی آن پابرجاست؟! آیا می‌شود روزی این دیوار‌ها را نبینیم؟... این‌ها شاید سوال بسیاری از اهالی منطقه ۱۹ تهران و دیگر رهگذرانی بود، که پس از گذشتن از اتوبان نواب و دیدن پادگان پا به سن گذاشته قلعه مرغی با آن روبه رو می‌شدند. شاید همین سوالهای بی‌جواب بود که پاسخی فرخنده را برای اهالی تهران به ارمغان آورد: احداث بزرگ‌ترین بوستان شهری خاورمیانه در جنوب شهرتهران. ۰ پادگان قلعه مرغی با قدمتی معادل ۷۰ سال در زمان رضاخان، و در منطقه‌ای از جنوب شهر تهران در مساحت ۳۰۰ هکتار برای نیروی هوایی ارتش دایر شد. البته به گفته اهالی قدیمی محل، قبل از انقلاب در آن مسابقات ماشین سواری نیز انجام می‌گرفته است. معماری ارتشی غربی پادگان قلعه مرغی هم اکنون از منظر میراث فرهنگی و قدمت تاریخی نیز قابل توجه است. توجهی که مسولان شهری از کنار به راحتی نگذشتند: شهردار منطقه ۱۹ تهران با اشاره به وجود آشیانه‌های متعدد در محیط پادگان، اظهار داشت: «آشیانه‌های موجود در پادگان را، که جزوی از ابنیه فرهنگی کشور است حفظ می‌کنیم و از آشیانه‌ها برای برخی از فعالیت‌های مختلف استفاده می‌کنیم.» این کار می‌تواند خاطرات بسیاری از مردم این منطقه را، که زمانی مکانی برای آموزش خلبانان بوده است، حفظ کند. هنوز زمان زیادی از برچیده شدن دیوارهای پادگان نگذشته است. کلنگ احداث بزرگ‌ترین بوستان شهری خاورمیانه چندی پیش با حضور مقام معظم رهبری و در قالب طرحی به نام ولایت به زمین زده شد. خبرنگاران نیز توانستند برای نخستین بار پس از ۷۰ سال از زمان تاسیس پادگان به محوطه آن وارد شوند. پادگانی که در یکی از جنوبی‌ترین نقطات شهر تهران واقع شده است. محمدباقر قالیباف درباره این طرح بزرگ گفته است:« ما قصد داریم در محل پادگان شهرک جدیدی احداث کنیم و در این شهرک الگوی شهری ۳۰ سال آینده را بسازیم. در احداث این شهرک الگوی ساخت و ساز ایرانی و اسلامی به نمایش گذارده خواهد شد». شهردار تهران تصریح کرده: ما نمی‌خواهیم با یک نگاه کوتاه مدت و ضربتی چند ساختمان در این محدوده بسازیم بلکه قلع مرغی را یک فرصت مناسب برای رشد جنوب شهر و حتی فرصتی تاریخی برای تمامی شهر تهران می‌دانیم. همچنین دکتر قالیباف اضافه کرده است: پادگان قلعه مرغی به مجموعه‌ای چند بعدی تبدیل خواهد شد که به طور قطع ۷۰ درصد از این محدوده فضاهای سبز، ۲۵ درصد مسکونی، اداری، تجاری و فرهنگی و ۵ درصد باقی مانده هم مجموعه‌های خدماتی مانند رستوران و... را در برمی‌گیرد و مجموعه این اقدامات می‌تواند پادگان قلعه مرغی را به بزرگ‌ترین تفرجگاه جنوب شهر تبدیل کند. فارغ از عملیات عمرانی تاکنون حدود ۱۹۰ هزار درخت و درختچه از انواع گوناگون در این بوستان کاشته شده و میزان چمن کاری صورت گرفته در بزرگ‌ترین بوستان خاورمیانه حدود ۵/۷ هکتار تخمین زده شده است. آن گونه که مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران اعلام کرده است، بوستان ولایت مجهز به برج‌های نوری بوده و درصورت ضرورت، روشنایی آن با استفاده از انرژی خورشیدی تامین می‌شود. به گفته علی‌محمد مختاری: ۲‌هزار کارگر به‌صورت شبانه‌روزی در این مجموعه مشغول کارند و پروژه بیش از ۳۰درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا سوم خرداد ۷۰ هکتار آن به بهره‌برداری می‌رسد. با توجه به مشکل اساسی آلودگی هوا درشهر تهران احداث چنین فضاهایی می‌تواند در راستای بهبود اوضاع زیست محیطی تهران راهگشا باشد. از دیگر امکانات این تفرجگاه می‌توان به مواردی چون پارک کودک، شهر بانو، پیست موتور سواری و شهربازی اشاره کرد. در بحث احداث شهربازی سخنگوی شهرداری تهران گفته است: نزدیک به ۴ هزار متر مربع در قسمت مسقف و حدود ۶ هزار متر مربع مساحت در بخش روباز درنظر گرفته شده است. گفتنی است با بهره‌برداری از شهربازی بوستان ولایت، این شهربازی بزرگ‌ترین شهربازی منطقه جنوب تهران محسوب خواهد شد و تا حدی فقر فضاهای تفریحی در مناطق جنوبی را مرتفع می‌کند. قرار است بزرگ‌ترین مجموعه شهربانوی کشور نیز تا سوم خرداد ماه در بوستان ولایت به بهره برداری برسد. ایده ساخت مجموعه شهربانو درپی احساس نیاز به استفاده بانوان از امکانات ورزشی، تفریحی و فرهنگی در محیطی ایمن و با فراغ بال شکل گرفته است. همچنین به گفته نصرالله کمالیان، عضو کمیسیون عمران با توجه به وسعت این بوستان می‌توان از آن در امر مدیریت مواقع بحران، به‌ویژه در بحث زلزله‌های احتمالی بهره برد. قرار است فاز اول بوستان ولایت تا پایان خردادماه امسال به اتمام برسد. با افتتاح فاز نخست مجموعه طرح ولایت، این بوستان برای استفاده عموم آزاد می‌شود. از این رو علاوه بر افزایش سرانه فضای سبز شاهد افزایش سرانه فرهنگی و اجتماعی منطقه ۱۹ نیز خواهیم بود. هنگامی که روز به روز خبر احداث یا افتتاح پروژه‌ای در جنوب شهر را می‌شنویم با خود می‌گوییم گویا اراده‌ای در مسولان شهری ایجاد شده است تا از مناطق جنوبی تهران در زمینه‌های فرهنگی، تفریحی، عمرانی فقرزدایی کنند...