روش‌هايی برای كاهش مصرف برق

فارس: آنچه در اين مطلب به آن پرداخته مي شود، چگونگي ميزان مصرف برق در لوازم خانگي و نحوه كنترل مصرف با استفاده از علائم استاندارد تعريف شده در برچسب انرژي است. با توسعه جوامع و افزايش روزافزون گرايش به مصرف لوازم برقي در خانواده ها ميزان مصرف برق خانگي نيز افزايش يافته است، طبق آمارها مصرف برق خانگي در ايران 2.5 برابر استاندارد جهاني است؛ يعني در بخش خانگي و تجاري كشور 37 درصد از انرژي مصرف مي شود. به همين منظور دولت تلاش دارد تا از روش هاي گوناگون براي كاهش مصرف برق استفاده كند، اعمال جريمه و قطع برق مشتركان پرمصرف تاكنون نتوانسته راه حل مناسبي براي مديريت مصرف برق باشد. از اين رو تعريف استاندارد و ميزان مصرف برق در لوازم خانگي را در دستور كار خود قرار داده و طي چند سال اخير از طريق دستگاه هاي مختلف به كنترل ميزان برق مصرفي در لوازم خانگي مبادرت ورزيده است. الزام صنايع توليدي به نصب برچسب انرژي اولين گام دولت در زمينه كنترل مصرف انرژي برق در وسايل خانگي بود. اما اكنون دولت گام خود را فراتر از اين برداشته و از واردات لوازم پرمصرف و بدون علامت استاندارد B و A جلوگيري مي كند كه دستورالعمل آن صادر شده است. آنچه دولت را بر اين تصميم واداشته اين است كه وسايل انرژي بر خانگي ما نسبت به مدل هاي بهينه جهاني حداقل 40 درصد بيشتر انرژي مصرف مي كنند. آنچه در اين مطلب به آن پرداخته مي شود، چگونگي ميزان مصرف برق در لوازم خانگي و نحوه كنترل مصرف با استفاده از علائم استاندارد تعريف شده در برچسب انرژي است. هم اكنون بيش از 18 ميليون خانوار شهري و روستايي در كشور زندگي مي كنند. با پيشرفتي كه در توليد و عرضه محصولات برقي رخ داده به دنبال آن تحول فرهنگي نيز در خانواده ها ايجاد شده به طوري كه در بسياري از منازل ايراني به ويژه خانوارهاي شهري بيش از 20 نوع وسيله برقي وجود دارد. وسايلي مانند تلويزيون، يخچال، فريزر، ماشين لباسشويي، چرخ گوشت، اتو، راديو ضبط، كامپيوتر، ويدئو، مايكروويو، سرخ كن، ماشين ظرفشويي، مخلوط كن، كولرهاي آبي و گازي، بخاري برقي، آب ميوه گيري، سشوار، پلوپز و ... با وجود اين تنوع و تعداد وسايل در خانواده ها قطعا استفاده بهينه از انرژي را ضروري تر مي سازد. آمار زير سهم لوازم برقي و روشنايي از مصرف خانگي را نشان مي دهد؛ 30درصد مصرف برق خانوار صرف روشنايي مي شود، 25.9 درصد كولر آبي و گازي، 27.9 درصد يخچال و فريزر، 9.8درصد وسايل صوتي و تصويري، 1.4 درصد ماشين لباسشويي و 5 درصد هم ساير لوازم. كارشناسان معتقدند 90 درصد برق مصرفي لامپ هاي رشته اي به گرما و حرارت تبديل شده و فقط حدود 10درصد برق مصرفي اين لامپ ها به روشنايي تبديل مي شود و چنانچه در خانه از 2 لامپ كم مصرف 20 وات به جاي 2 لامپ رشته اي 100 وات استفاده شود، هزينه برق مصرفي خانوار در يك سال حدود 12 هزار تومان كاهش مي يابد. ميزان برق مصرفي در ديگر لوازم خانگي نيز به همين منوال است. هم اكنون با الصاق برچسب انرژي ميزان برق مصرفي هر كالايي مورد توجه قرار مي گيرد. برچسب انرژي از 7 فلش رنگي كه روي هر يك از آنها يك حرف لاتين از A تا G نوشته شده، تشكيل شده است. حرفA نشانگر كمترين مصرف انرژي و حرف G نشان دهنده بيشترين مصرف انرژي است. برچسب انرژي به خريدار كمك مي كند تاهنگام خريد وسايل برقي ميزان برق مصرفي را در وسيله مورد نظر مورد ارزيابي قرار دهد. براساس اين تعاريف، در يخچال و فريزرها به ازاي افزايش يك رتبه در برچسب انرژي حدود 14 درصد صرفه جويي در مصرف برق صورت مي گيرد. لازم به يادآوري است كه يك كيلو وات ساعت معادل روشن بودن يك لامپ 100وات در مدت زمان 10 ساعت است. ميزان برق مصرفي در سرمايش و گرمايش خانوار نيز مورد توجه كارشناسان قرار گرفته است به طوري كه طبق آمارها در حال حاضر 12 ميليون كولر آبي و 3.5ميليون كولر گازي در كشور وجود دارد و اين وسيله پرمصرف با تقاضاي روزافزون مواجه است. توان هر كولر آبي 500 وات و هر كولر گازي 2000 وات است، بنابراين مصرف كولرهاي گازي بيش از كولرهاي آبي است، نكته اي كه همواره مورد تاكيد مسوولان امور برق براي رعايت صرفه جويي درتابستان قرار گرفت. امروزه به جرات مي توان گفت، تمامي خانوارهاي شهري و روستايي از يخچال استفاده مي كنند. در خانوارهاي شهري استفاده از فريزر نيز رو به گسترش است. به طوري كه هم اكنون 18 ميليون يخچال و فريزر و 300 هزار دستگاه به آنها افزوده مي شود. يخچال فريزرها در طول يك شبانه روز حدود 12 ساعت كار مي كنند، اگر ميانگين مصرف برق يخچال فريزرها حدود 2 كيلووات در شبانه روز در نظر گرفته شود، هر ساله در كشور حدود 22 ميليارد كيلو وات ساعت برق توسط اين وسايل مصرف مي شود. طبق اظهارات مسوولان امور برق كشور ساعات سراسري اوج مصرف برق در ايران يك ساعت و نيم قبل از اذان مغرب تا 4 ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسير كشور علاوه بر اين ساعات در بعدازظهر بين ساعت 14 تا 16 مصرف برق به بالاترين حد خود مي رسد و توصيه هاي مكرر كارشناسان انرژي بر اين است كه از حداقل وسايل برقي در اين مدت استفاده شود. ماشين لباسشويي نيز يكي از لوازم پرمصرف برق به شمار مي رود، به طوري كه هم اكنون 10 ميليون ماشين لباسشويي در كشور وجود دارد. توان الكتريكي اين وسيله در حدود 2 كيلو وات است. اگر استفاده از ماشين لباسشويي ?2 بار در هفته در باشد، يك ماشين لباسشويي در سال 200 كيلو وات ساعت برق مصرف مي كند و اگر اين مقدار مصرف در تعداد ماشين لباسشويي هاي موجود ضرب شود سالانه حدود 2 ميليارد كيلووات ساعت برق توسط اين وسيله مصرف مي شود. يكي از توصيه هاي صورت گرفته درباره لوازم صوتي و تصويري از سوي كارشناسان اين است كه صرف خاموش بودن دستگاه كفايت نمي كند، بلكه بايد دستگاه مربوطه خاموش و از برق جدا باشد. در غير اين صورت درصدي از برق مصرفي را اين لوازم در حالت آماده به كار (Stand by) به خود اختصاص مي دهند. كارشناسان بخش انرژي براي كنترل مصرف برق راه حل هايي را ارائه كرده اند كه قابل توجه است. بهتر است از لامپ هاي كم مصرف به جاي لامپ هاي رشته اي استفاده شود. زيرا انرژي مصرفي لامپ كم مصرف حدود 20 درصد لامپ رشته اي و عمر آن 8 برابر لامپ رشته اي است. هنگام خروج از خانه، سيستم هاي سرمايشي خاموش شود. درجه دماي كولرهاي گازي دو تكه (اسپيلت) در فصول گرم روي 26 درجه تنظيم شود. فعاليت هاي گرمازا مانند شست و شو و اتوكشي در ساعاتي كه دماي هوا كمتر است (اول صبح) انجام شود. قرار دادن سايه بان روي كولر مي تواند باعث خنك تر شدن خانه شود. براي استفاده بهينه از يخچال و فريزر درجه ترموستات آن در دماي 3 تا 5 درجه سانتي گراد تنظيم شود. نوار درزگير در يخچال و فريزر به طور مرتب بازرسي شده و مواد غذايي گرم، درون يخچال و فريزر قرار نگيرد. با اين وصف و توجه به راهكارهاي كاهش مصرف انرژي، خانواده ها مي تواننداقتصاد خانواده و انرژي مصرفي را كنترل كنند. با اجراي قانون هدفمندسازي يارانه ها نيز اين توجه ضروري تر به نظر مي رسد. زيرا با افزايش قيمت انرژي ازجمله برق هزينه خانوار افزايش مي يابد و كنترل مصرف و توجه به هشدارهاي كارشناسي مي تواند از زيان اقتصادي خانواده ها جلوگيري كند.