آیت الله جوادی آملی: علم نمی‌تواند امامت انسان را بر عهده گیرد

مرجع تقلید شیعیان گفت: علم هرگز نمی‌تواند امامت انسان را بر عهده گیرد چون هر چند می‌داند که این کار چه هست، اما اینکه کجا و چگونه، چه زمانی و در چه مکانی صلاح هست، اینها کار عقل است.

نشست درس اخلاق هفتگی آیت‌الله عبدالله جوادی آملی این هفته نیز در محل مسجد اعظم قم به صورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.

آیت‌الله جوادی آملی در این جلسه، به شرح حکمت ۱۲۳ نهج البلاغه پرداخت و اظهار کرد: این چند جمله نورانی، شناسنامه انسان است، انسانی سعادتمند است که این موارد را داشته باشد، اینها تعیین یک رهبر و معاونان علمی و عملی و کارشناسان درونی نفس است، این کلام نورانی معرفت شناسی را مشخص کرده که انسان یک سلسله شئون علمی و یک سلسله شئون عملی و یک سلسله خواسته‌ها و ناخواسته‌ها دارد و یک غوغایی در درون نفس انسان است که اگر بخواهد بیراهه نرود، راه کسی را نبندد، کسی را نرنجاند، باید امامی داشته باشد؛ اما این سوال هست که آیا این امام انسان، علم انسان است یا عقل انسان؟!.

مرجع تقلید شیعیان گفت: علم هرگز نمی‌تواند امامت انسان را بر عهده گیرد چون هر چند می‌داند که این کار چه هست، اما اینکه کجا و چگونه مصرف شود یا چه زمانی و در چه مکانی صلاح هست، انجام این کار لله است یا للنفس، اینها کار عقل است؛ «و بالعقل یعتقل».

وی ادامه داد: مرحله اول این است که ما را به علم و عالم شدن دعوت کردند، مرحله دوم این است که از ما خواسته‌اند تا مجتهد شویم، اهل بیت (ع) فرموده‌اند: «علَینا إلْقاءُ الاُصول إلَیکُم و علیکمُ التَّفْریعُ»؛ ما اصول کلی را بیان می‌کنیم اما شما باید استنباط فروع و ارجاع به اصول و راهنمایی و فرازندگی اصول نسبت به فروع را داشته باشید، انسان نباید مانند استخر باشد، چنین شخصی نمی تواند بگوید مجتهد هستم، بلکه مجتهد کسی است که مانند چشمه جوشان همواره بجوشد.

آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: در مرحله سوم شناسایی مدیران، معاونان، کارشناسان و رهبری است، حضرت می‌فرماید که انسان اول باید شناسنامه بگیرد که آیا امام او درس و بحث و حوزه و دانشگاه است یا سحر و نماز و بندگی و خلوص و گریه و ناله است؟! وقتی مشخص شد که امام او عقل عملی است و رهبری او را «الْعَقْلُ‌ مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اکْتُسِبَ بِهِ الْجِنَان‌» تعیین می‌کند.

وی ادامه داد: حضرت می‌فرماید «طُوبَی لِمَنْ ذَلَّ فِی نَفْسِهِ»؛ انسان باید در برابر عقل آرام باشد و عزت کاذب را رها کند تا به عزت صادق برسد، فرمود در برابر این امام خودتان ذلول باشید یعنی آرام و نرم و نه ذلیل؛ ذلیل را خداوند هیچ وقت امضاء نکرده است، آبروی ما امانت الهی است در پیش ما، لذا باید امین باشیم و انسان اجازه ندارد آبروی خودش را در هر جایی صرف کند، مومن در درون خود باید ذلول باشد نه ذلیل و پست.

استاد حوزه علمیه عنوان کرد: حضرت می‌فرماید خوشا به حال کسی که در درون خود خضوع را احساس کند، در دین کسب طیب و طاهر داشته باشد، همانطور که ظاهرش را اصلاح کرده، و باطنش را هم اصلاح کند، خیر مردم را بخواهد، به اخلاق الهی متخلق شود، مقداری از مال خود را در راه خدا صرف کند، حرفهای زائد را نزند تا مردم از شرّش در امان بمانند چرا که همین شرّ تبدیل به عذاب الهی می‌شود، این دین، دین وسیعی است و انسان مجبور نیست تا خودش را از این دایره خارج کند و لذا نباید به بدعت رو بیاورد./مهر