اعمال شب و روز اول ماه ذی‌القعده | «چله کلیمیه»چطور انجام می شود؟

ماه «ذیقعده الحرام» از ماه‌های حرام است که حق تعالی در قرآن مجید ذکر فرموده و سید بن طاوس روایتی نقل کرده که «ذی القعده در وقت شدت و در سختی‌ها، محل اجابت دعا است». پیغمبر (ص) نیز در خصوص این ماه فرموده‌اند: هر کس در ماه حرام سه روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگیرد، خداوند برای او عبادت یک سال را بنویسد. شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان در خصوص اعمال این ماه چنین ذکر کرده است:

آداب و اعمال:

فضیلت نماز روز یکشنبه این ماه: در روز یکشنبه این ماه نمازی با فضیلت بسیار از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت شده که مجملش آن است که هر که آن را بجا آورد، توبه‌‌اش مقبول و گناهش آمرزیده شود و دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی شود و والدینش از او راضی و مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد و توسعه رزق پیدا کند و ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود.

کیفیت نماز روز یک‌شنبه ماه ذی‌القعده به این شرح است: در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گزارد در هر رکعت حمد یک مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سه مرتبه و معوذتین یک مرتبه، (پس از اتمام نماز) هفتاد مرتبه استغفار کند و پس از اتمام استغفار، بگوید‌ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ‌ سپس بگوید: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ‌. ظاهر آن است که این استغفار مذکور و دعای بعد را بعد از نماز باید بجا آورد.

سه روز متوالی روزه‌داری: روایت شده که هر که در یکی از ماه‌های حرام سه روز متوالی که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد، ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته شود

بیان حقیقت استغفار: از امیرالمؤمنین علی (ع) روایت شده است که گوینده‌ای در محضر آن حضرت گفت: اَستَغفِرُ الله. حضرت به او فرمود: مادرت بر تو بگرید آیا می‌دانی استغفار چیست؟ استغفار درجه علّیین است و آن نامی است برای شش معنی، اول: پشیمانی از گذشته.

دوم: عزم بر اینکه به آن گناه رجوع نکند و دیگر آن را انجام ندهد. سوم: اگر حقّی از مردم بر عهده اوست، ادا کند تا خدا را که ملاقات می‌کند پاک باشد و حقّی از دیگران بر او نمانده باشد.

چهارم: هر واجبی که بر عهده اوست و آن را ضایع ساخته است، حق آن را ادا نماید.

پنجم: بر خود حتم کند گوشتی که از گناه بر تن او روییده است، به وسیله حزن و اندوه، آب شود تا پوست به استخوان بچسبد و بین آنها گوشت تازه بروید.

ششم: به بدن خود اَلَم و سختی طاعت را بچشاند همان طوری که شیرینی گناه و معصیت را چشانیده بود. در این وقت بگوید: اَستَغفِرُ الله (المراقبات ص ۳۶۹))

«چله کلیمیه»

در بین چله‌های مختلف، یک مورد خاص و مهم وجود دارد، به نام «چله کلیمیه» که از اولین روز ماه ذی القعده که امسال از یک شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه آغاز می‌شود.

حضرت آیت الله جوادی آملی درباره این اربعین می‌فرماید: «از اول ذی القعده تا دهم ذی حجّه که اربعین موسای کلیم است، این یک فصل مناسبی است؛ بهار این کار است. این اربعین گیری، این چله نشینی همین است! وجود مبارک موسای کلیم ۴۰ شبانه روز مهمان خدا بود. فرمود: و واعدنا موسی ثلاثین لیلهً فاتممناها بعشر فتمّ میقات ربّه اربعین لیله. به او وعده دیدار و ملاقات خصوصی دادیم؛ آمد به دیدار ما. اوّل ۳۰ شب بود؛ بعد ۱۰ شب اضافه کردیم، راهش باز بود؛ جمعاً شد ۴۰ شب.»باید توجه داشت که به قول فرمایش حضرت آیت الله جوادی آملی، انسان در طول سال هر زمانی که بخواهد می‌تواند چله بگیرد، اما بهار چله، این ۴۰ شب است، یعنی از اوّل ذی القعده تا دهم ذیحجّه. انجام چله هم آداب خاصی دارد، لازم است انسان مراقبت‌هایی را داشته باشد، به طور مثال مواظب دهانش باشد که غذای بد وارد دهانش نشود، مواظب زبانش باشد که حرف بد نزند، مواظب گوشش باشد که حرف بد نشنود و مواظب چشمش باشد که نگاه بد نکند؛ آنوقت سایر کارها خوب است

مهر