این پیامک ها کلاهبرداری است/ اگر گرفتار کلاهبرداری پیامکی شدیم، چه کنیم؟

پرونده کلاهبرداری های پیامکی بیشترین آمار از انواع جرائم رایانه ای و موبایلی را به خود اختصاص می دهد چرا که طیف وسیعی از جمیعت را در بر می گیرد و شاید بر خلاف تصور عموم که گمان می کنند افراد کم سواد یا با سواد مجازی پایین گرفتار این نوع کلاهبرداری می شوند، باید گفت، در عین ناباوری بسیاری از افراد تحصیل کرده و آشنا با فضای رسانه و مجازی نیز گرفتار چنین کلاهبرداری هایی شده اند. نکته قابل تامل در کلاهبرداری پیامکی این است که انواع این کلاهبرداری ها به یک شکل انجام می شود و تفاوت اساسی آن در محتوای پیام ها است. در این کلاهبرداری، پیامک ها یا دارای لینک هستند تا افراد را به درگاه های جعلی هدایت و از این طریق تمام اطلاعات بانکی قربانیان را سرقت کند یا اینکه محتوای پیامک به گونه ای اعتماد سازی ایجاد می کند تا فرد مجاب شده و به خودپردازها رجوع کرده و یا از طریق تلفن همراه خود، مبالغی را به منظور دریافت جایزه بپردازد که این خود سرآغازی می شود برای یک کلاهبرداری پیامکی و سرقت اطلاعات بانکی. در این گزارش به انواع کلاهبرداری پیامکی اشاره می شود تا شگردهای مجرمان را بهتر بشناسیم.

پیامک سهمیه سوخت

یکی از انواع کلاهبرداری های پیامکی، پیامک جعلی سهیمه سوخت جبرانی است که هر چند وقت یک بار افرادی را به دام می اندازد. در این شیوه، پیامکی با این مضمون "شهروند گرامی، با توجه به رفع مشکل سوختگیری، جهت دریافت سهمیه جبرانی به سایت زیر مراجعه کنید iniopdc.click" ارسال می شود، این پیامک حاوی لینک جعلی است که دارای یک بد افزار است که به محض ورود فرد به این لینک، بدافزار فعال شده و تمام اطلاعات بانکی را سرقت کرده حتی به سایر اطلاعات گوشی تلفن همراه نیز دسترسی می یابد. 

پیامک ابلاغ الکترونیکی ثنا

پیامک ابلاغ الکترونیکی یکی از رایج ترین پیامک های کلاهبرداری است که اخیرا خیلی ها را به دام انداخته، در این شیوه پیامکی به افراد ارسال شده و آن ها را به یک لینک جعلی هدایت می کند و از آن جایی که بسیاری از هموطنان آشنایی با سامانه ثنا نداشته فریب خورده و به دام می افتند. این در حالی است که کلاهبردار یک اپلیکیشن مخرب یا بد افزار با عنوان سامانه روی تلفن همراه قربانیان خود ارسال کرده و قربانی با باز کردن این لینک وارد بد افزار شده و تمام اطلاعات گوشی در اختیار کلاهبردار قرار می گیرد براین اساس شماره تلفن همراه قربانی، آغازی می شود برای یک زنجیره ای از جرم و تمام مخاطبان او نیز به این دام می افتند. عموما پیامک ارسالی این مجرمان این گونه است" (ابلاغ الکترونیکی قضائی) کاربر گرامی علیه شما شکایتی در سامانه ثنا ثبت گردیده است برای اطلاعات بیشتر ابتدا کارمزد سایت را پرداخت کرده و از طریق لینک زیر اقدام به پیگیری شکایت نمایید در غیر این صورت طی ۲۴ ساعت حکم جلب شما صادر خواهد شد. https://sanae.xyz/.ir.

پیامک سبدکالا و قطع شدن یارانه و طرح معیشت

ترفند دیگر مجرمان در کلاهبرداری پیامکی ارسال پیامک سبد کالا، قطع شدن یارانه و طرح معیشت است. مجرمان در این شیوه، فرد را با ارسال پیامکی به درگاه جعلی بانک ها هدایت می کند و قربانی بعد از وارد کردن اطلاعات کارت خود در این درگاه جعلی مورد سرقت قرار می گیرد.

پیامک برنده شدن در قرعه کشی

از دیگر ترفندهای کلاهبرداران پیامکی، ارسال پیامک برنده شدن در مسابقات یا قرعه کشی در ایام مذهبی یا برنده شدن در سفرهای زیارتی است در این شیوه مجرم با شماره های مختلف و ناشناس پیامکی با محتوای برنده شدن در قرعه کشی خودرو، بن کالا و سایر پیامک های فریبنده برای قربانیان خود ارسال کرده و از آن ها می خواهد برای دریافت جایزه به دستگاه های خودپرداز رفته یا شماره حساب بانکی و سایر اطلاعات بانکی را در اختیارش قرار دهد، غافل از آنکه این آغازی است برای ورود به سرقت از حساب آن ها. مجرمان در پیامک ارسالی شماره ثابت خود را قید می کنند تا فرد دریافت کننده پیامک با این شماره تماس گرفته و پس از تماس قربانی از او می خواهد تا برای ارسال جایزه، وجهی به حسابش واریز شود یا اینکه او را به سمت خودپردازها سوق می دهد تا از این طریق حساب بانکی قربانی اش را خالی کند.

کلاهبرداری از طریق ارسال پیامک جعلی مامور اداره پست

کلاهبردار در این شیوه، با سرشماره شخصی و با عنوان مامور اداره پست و به بهانه ارسال مرسوله ابلاغیه قضائی، پیامکی که دارای لینک واریز وجه است را برای هموطنان ارسال می کند و عده ای از افراد ساده لوح وارد لینک جعلی شده و وجه مورد تقاضا را که مبالغی اندکی است به حساب اعلام شده در پیامک ارسال کرده و تمام اطلاعات بانکی فرد در اختیار کلاهبردار قرار می گیرد، این در حالی است که هیچ یک از ماموران اداره پست پیامکی با چنین مضمون هایی ارسال نمی کنند.

کلاهبرداری با روش کمک های بشردوستانه

در روش دیگر برخی از کلاهبرداران خود را ساکن کشورهای اروپایی معرفی کرده و با عنوان کمک های بشر دوستانه، احساسات قربانیان خود را تحریک می کند. در یکی از پرونده ها، فردی خود را ساکن یکی از کشورهای اروپایی معرفی کرده و در پیامک خود اذعان داشته که دارای یک بیماری است و قصد دارد بخشی از اموالش را به افراد بی سرپرست و کم بضاعت ساکن ایران اهدا کند به این منظور قربانیان خود را متقاعد می کرد تا مبالغی را برای انجام امورات گمرکی به حسابی که در پیامک آمده است، واریز کند. این شیاد توانسته بود چندین نفر را از این طریق فریب داده و حدود ۹۵۰ میلیون ریال به جیب بزند.

کلاهبرداری با ارسال پیامک اخطار قطع برق

در این شیوه کلاهبردار پیامک جعلی قطع برق را همراه با یک لینک ناشناس برای قربانیان خود ارسال کرده و از آن ها می خواهد تا با ورود به اپلیکیشن "برق من" بدهی خود را بپردازند. افراد با ورود به این لینک جعلی، زمینه فعال شدن یک بد افزار را فراهم کرده و تمام حساب آن ها خالی می شود براین اساس تمام اطلاعات کارت بانکی مالباختگان در درگاه فیشینگ سرقت شده و با توجه به دسترسی برنامه جعلی به پیامک‌ها، رمز دوم یکبار مصرف آن‌ها نیز سرقت و برداشت از حساب آن‌ها صورت می گرفت.

پیامک های جعلی طرح نهضت ملی مسکن

در این شیوه نیز مانند سایر شیوه های کلاهبرداری پیامکی، کلاهبردار با ارسال لینک جعلی از قربانیان خود درخواست واریز وجه می کند این در حالی است که  هرگونه پیامک دریافتی از شماره‌های شخصی با موضوعاتی از قبیل دریافت وام طرح نهضت ملی مسکن، جعلی و به منظور کلاهبرداری و سرقت اطلاعات حساب شهروندان است. پیام های ارسالی از سوی وزارت راه و شهرسازی با سرشماره V.Maskan است و متقاضیان باید به سامانه "سمن" به نشانی saman.mrud.ir مراجعه کرده و از ورود به لینک های ناشناس که از طریق پیامک با سرشماره های شخصی ارسال می شود، خودداری کنند و به هیچ عنوان اپلیکیشن هایی که از طریق پیامک های جعلی برای آن ها ارسال می شود را نصب نکنند.

کلاهبرداری با شگرد ثبت نام افراد جامانده سهام عدالت

همچنان این نوع کلاهبرداری قربانی می گیرد و عده ای بی خبر از همه جا تصور می کنند که چنین پیامک هایی صحت دارد و به راحتی به دام می افتند. مجرمان با ارسـال پیـامک هایی تحت عنوان ثبت نام جاماندگان سهام عدالت یا واریز سود این سهام کاربران را به صفحات جعلی هدایت کرده و اقدام به برداشت غیرمجاز از حساب بانکی آنها می کنند. در واقع مجرمان با طراحی پلتفرمی شبیه نام و نشان سامانه سهام عدالت چنین اقدام مجرمانه ای انجام می دهند این در حالی است که هویت افراد، مشخص و در بانک اطلاعات موجود است و نیازی به ارسال چنین پیامک هایی نیست. از سوی دیگر مردم باید هوشیار باشند که هرگونه اطلاع رسانی در سهام عدالت صرفا از طریق وب‌ سایت های رسمی شرکت سپرده گذاری مرکزی به اطلاع عموم مشمولان سهام عدالت می رسد.

پیامک کلاهبرداری با عنوان هدیه بانکی

 در این شیوه نیز در پیامک مجرمان یک درگاه‌های جعلی باز می شود به عنوان مثال شما در قرعه کشی فلان بانک برنده شده اید براین اساس برای دریافت جایزه خود به درگاه بانک اعلام شده در پیامک وارد شوید. درگاه جعلی کاملا شبیه درگاه اصلی بانک ها است. با ورود به درگاه جعلی تمام اطلاعات حساب بانکی افراد هک می شود و مجرم اطلاعات حساب بانکی، رمزهای ورود به حساب های کاربری، اطلاعات هویتی و غیره را سرقت می کند.

مجرمان در مناسبات مختلف با تحریک احساسات عمومی افراد اقدام به کلاهبرداری می کنند و با عنوان جمع آوری کمک به نیازمندان با ارسال پیامک به قربانیان، آن ها را ترغیب کرده تا به حساب شخصی آن ها مبالغی واریز شود. این مجرمان با تشکیل کمپین کمک به نیازمندان، ایجاد کانال یا گروه‌های خیریه به منظور کمک به کودکان بی‌سرپرست، خرید دارو برای بیماران صعب العلاج، یا عناوینی از این دست که این مادر بیمار است و به داد کودکانش برسید، فعالیت خود را زیر نظر سازمان یا وزارتخانه های رسمی، موجه جلوه داده و سعی می کنند اعتماد عمومی را جلب کنند در حالی که فاقد مجوز رسمی بوده و به قصد کلاهبرداری چنین پیامک هایی را ارسال می کنند.

پیامک کلاهبرداری برای ثبت‌کنندگان آگهی آنلاین

کلاهبرداران پیامکی حتی به ثبت کنندگان آگهی آنلاین نیز رحم نمی کنند آن ها با ارسال پیامک جعلی از سوی سایت‌های واسط فروش کالای دست‌ دوم به ثبت کنندگان آگهی در این سایت‌ها، آنها را به درگاه فیشینگ بانکی هدایت و اطلاعات بانکی‌شان را سرقت می‌کنند. در این شیوه خود را کارشناس سایت معرفی کرده و از قربانیان خود می خواهند برای ثبت آگهی، مبالغ ناچیزی را به حسابی که در پیامک اعلام شده، واریز کنند یا قربانیان خود را به یک لینک آلوده که حاوی بد افزار است هدایت کرده و از آن ها می خواهند وارد درگاه بانکی شوند که البته این درگاه بانکی جعلی است و باز همان داستان تکراری، اتفاق می افتد، دسترسی به اطلاعات بانکی و در نهایت خالی کردن حساب قربانیان.

چه مجازاتی در انتظار کلاهبرداران پیامکی است؟  

به نمونه های رایج کلاهبرداری پیامکی در این گزارش اشاره شد اما در آینده با ارائه خدمات بیشتر به مردم، شیوه کلاهبرداری ها نیز تغییر کرده و متناسب با شرایط و با وجود عدم آگاهی مردم، رنگ وبوی دیگری به خود می گیرد اما با این حال قانون برای هر جرمی مجازات هایی را پیش بینی کرده است براین اساس برای کلاهبرداری های پیامکی نیز جرم انگاری شده و مجازات هایی در کمین مجرمان است. براساس قانون، کلاهبرداری پیامکی از مصادیق جرم کلاهبرداری است؛ در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری معنای دقیق جرم کلاهبرداری تعریف شده است براین اساس هر فردی که از طریق حیله و فریب، دست به اعمال مانور های متقلبانه بزند و از این طریق، مال دیگری را ببرد، مرتکب جرم کلاهبرداری شده است. در کلاهبرداری پیامکی تمام این موارد وجود دارد با این تفاوت که در این شیوه، کلاهبرداری از طریق ارسال پیامک انجام شده به همین دلیل در قانون، ضمانت اجرایی برای این نوع کلاهبرداری در نظر گرفته شده است به موجب این قانون کلاهبردار، علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی، معادل مالی که اخذ کرده است، محکوم می شود.

اگر گرفتار کلاهبرداری پیامکی شدیم، چه اقداماتی انجام دهیم؟  

ممکن است به هر دلیلی گرفتار کلاهبرداری پیامکی بشویم و در یکی از افرآیندها یا در انتهای داستان متوجه شویم که مورد کلاهبرداری قرار گرفته ایم آیا در چنین شرایطی باید بی تفاوت از مساله عبور کنیم و بگوییم اتفاقی است که افتاده و کاری از دستم بر نمی آید و دیگر پولم بر نمی گردد یا باید مساله کلاهبرداری را به صورت جدی پیگیری کنیم؟ پرونده هایی وجود داشته که فردی از این طریق مورد کلاهبرداری قرار گرفته و توجهی به این اتفاق نکرده اما ناخواسته در یک چرخه جرم قرار گرفته و از طریق شماره تلفن وی، بسیاری از مخاطبان گوشی تلفن همراه فرد نیز کلاهبرداری شده است.

سرهنگ علی محمد رجبی رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا در گفت و گو با ایرنا تاکید دارد که هموطنان حتما اقدامات پیشگیرانه را جدی گرفته تا هرگز به دام کلاهبرداران نیفتند و چنانچه گرفتار شدند، حتما اقدامات بعدی را جدی گرفته و بی تفاوت از کنار آن عبور نکنند.  

سرهنگ رجبی اضافه می کند: به هر دلیلی ممکن است در هر یک از فرایندها گرفتار شویم در هر مرحله ای که باشیم در ابتدا باید اینترنت گوشی را قطع کرده، موبایل را خاموش کرده و برنامه ای را که نصب کرده ایم حتما حذف کنیم تا جایی که ممکن است به مخاطبان گوشی خود اطلاع دهیم که مورد کلاهبرداری قرار گرفته ایم و مراقب باشند اگر پیامی از سوی شما دریافت کردند به آن توجهی نکنند تا چرخه جرم متوقف شود و در نهایت موضوع را به پلیس فتا و دفتر خدمات قضائی اطلاع داده و شکایت کنیم.

ریس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا از شهروندان می خواهد در صورت مواجهه با این نوع کلاهبرداری به شماره ۰۹۶۳۸۰ پلیس فتا گزارش دهند تا حساب بانکی کلاهبرداران که پول‌ها را به آن انتقال می‌دهند، مسدود شود.  

به فرستنده پیامک ها دقت کنید

وی در توصیه به هموطنان می گوید: حتما به فرستنده پیامک هایی که ارسال می شود، توجه کنید، سامانه ثنا، یارانه، شرکت های ثبت آگاهی، پلیس فتا، سازمان جرائم سازمان یافته و سایر سازمان و نهادهای دولتی با شماره های شخصی پیامک نمی دهند. از سوی دیگر در کلاهبرداری پیامکی، قربانیان به سایت یا لینک های جعلی هدایت می شوند که این سایت یا لینک ها کاملا شبیه لینک آن سازمان یا نهاد مربوطه است، بعد از انجام فرآیندهایی از فرد درخواست می شود تا یک برنامه موبایلی را نصب کند، وقتی این برنامه نصب می شود دسترسی های غیر مجاز به پیامک، اینترنت و سایر دسترسی ها فراهم می شود  این در حالی است که تمام درگاه های کشور شاپرک دات آر را دارد یعنی هیچ درگاهی غیر از شاپرک دات آر ندارد، اگر این هشدارها را جدی بگیریم هرگز گرفتار نخواهیم شد. کلاهبردار وقتی یک بد افزار نصب می کند می تواند رمزهای پویای بانکی را خوانده و برداشت های خود را انجام دهد و از سوی دیگر به سایر پیامک ها و مخاطبان گوشی دسترسی یابد با سرشماره قربانی به دیگران پیام داده و اینگونه وارد حلقه ای از جریان کلاهبرداری می شوید.

کدام پیامک ها جعلی است؟  

سرهنگ رجبی در مورد  نشانه های پیامک های جعلی می گوید: به هیچ عنوان پیامک های سازمان و نهادهای رسمی از طریق شماره های شخصی ارسال نمی شود و این اولین نکته ای است که باید به آن دقت کرد. از سوی دیگر باید به پیامک های که دارای لینک یا آدرس اینترنتی آن هم از طریق شماره های مشکوک هستند، شک کرد چنانچه به این دو نکته ساده توجه داشته باشیم، هرگز گرفتار کلاهبرداری پیامکی نمی شویم، کسانی که به دام چنین کلاهبرداری هایی افتاده اند به همین دو نکته ساده بی توجهی کرده و بدون اندک تاملی، پیامک ها را جدی گرفته، پیامک ها را باز کرده و وارد لینک های جعلی شده اند.

منبع: ایرنا