اصلاح سیاست‌های ارزی دارو پس از پنج سال

موضوع تخصیص ارز ترجیحی در سال ۹۷ به صنعت دارویی کشور وارد شد، به واسطه تخصیص این ارز، تولیدکنندگان مواد دارویی و تجهیزات پزشکی به صورت مستقیم ارز موردنیاز خود را دریافت می‌کردند و همین مساله باعث شد تا ضمن ایجاد فساد و مافیای دارو در صنعت داروسازی کشور، پرداختی از جیب مردم هم تا ۶۰ درصد افزایش یابد.

به همین دلیل و در راستای کاهش مشکلات موجود در صنعت دارویی و اینکه دیگر امکان صادرات دارو به کمترین حد رسیده بود و چرخه تولید و توزیع دارو هم با مشکلات جدی روبه‌رو شده بود، اقداماتی برای اصلاح یارانه دارو در کشور انجام شد تا از افزایش قیمت دارو به شکل سرسام‌آور و پرداختی زیاد از جیب مردم جلوگیری شود.

به واسطه چنین مشکلات فراوانی در حوزه صنعت دارویی، دولت سیزدهم اصلاح سیاست‌های ارز دارو و اصلاح یارانه دارو را آغاز کرد و اکنون با توجه به اجرای طرح دارویار با هدف ثابت ماندن پرداختی‌های مردم و تحت پوشش قراردادن داروهای فاقد بیمه و براساس تصمیمات صورت گرفته، نه تنها پرداختی از جیب مردم افزایش نخواهد یافت، بلکه ثابت ماندن پرداختی‌ها از جیب مردم را شاهد خواهیم بود و هزینه‌های اضافی آن را  نیز بیمه‌ها متقبل خواهند شد.

اکنون تصمیم دولت بر این شد که ارز ترجیحی که تاکنون به واردکنندگان این صنعت دارویی اختصاص می‌یافت، به سازمان‌های بیمه‌ای اختصاص داده شود تا با این اقدام مردم دیگر شاهد افزایش قیمت دارو در سال ۱۴۰۱ نباشند و قیمت تمام شده دارو به شهریور ۱۴۰۰ برگردد و براین اساس طرح دارویار از ۲۳ تیرماه ۱۴۰۱ اجرایی شده است.

دولت سیزدهم اهتمام ویژه به مساله سلامت دارد

بهرام دارایی رئیس سازمان غذا و دارو در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا درباره اقدامات و برنامه‌های اجرای سیاست‌های ارز دارو و اصلاح یارانه آن اظهارداشت: دولت سیزدهم اهتمام ویژه‌ای به مساله سلامت مردم دارد به خصوص اینکه دغدغه مردم برای سلامت به عنوان یک دغدغه بسیار مهم و اساسی از سوی دولت به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: در دوره پاندمی کرونا همه مشاهده کردیم که در ایران چقدر سیستم بهداشتی به داد مردم رسید، خوشبختانه زیرساخت‌های سلامت کشور آنقدر قوی بود که توانستیم پاندمی این ویروس را کنترل کنیم و در دوره دولت سیزدهم توانستیم با واکسیناسیون گسترده و با واکسن‌های موجود شامل وارداتی و تولیدی، ایمنی خوبی برای مردم ایجاد کنیم و مردم اقبال و توجه ویژه به سیستم سلامت کشور پیدا کردند.

اصلاح سیاست‌های ارزی دارو پس از پنج سال

وی تصریح کرد: نظر مسئولان کشور و رهبر معظم انقلاب این است که بتوان خدمات بهداشتی و درمانی بهتری به مردم ارائه کرد و اینکه مردم بتوانند داروهای خود را بهتر تهیه کنند و این داروها در دسترس‌تر باشد و کمبودها را کنترل کرده و کاهش داد و حتی هزینه‌های درمان را در حوزه دارویی کاهش داد.

دارایی ادامه داد: در هر صورت یکسری سیاست‌ها که از قبل برای تولید داروهای داخلی و واردات داروها با استفاده از ارز ترجیحی بود، نقصان‌هایی در سیستم داروسازی کشور و زنجیره تامین دارو به وجود آورد که اصلاح این سیاست پس از پنج سال یک همت و اراده قوی می‌طلبید.

وی اضافه کرد: این دولت، سیستم درمانی کشور و وزارت بهداشت این همت را داشتند و می‌دانستند که باید این اصلاح یارانه در بخش دارو را انجام دهند تا بتوانند هم چرخه تامین دارو را از این وضعیت نجات دهند و هم به داد صنعت داروسازی بومی کشور برسند چرا که از کشور ایران می‌توان به عنوان یکی از بهترین صنایع داروسازی در دنیا اسم برد و جز ۲۰ کشوری هستیم در دنیا که داروهای موردنیاز خودمان را تولید می‌کنیم. 

تغییر سیاست‌های ارزی دارو به نفع مردم

رییس سازمان غذا و دارو گفت: این سیاست به نحوی تغییر کرده است که نفع بیشتر را بیماران و خدمت گیرندگان از یارانه بگیرند متاسفانه نحوه پرداخت یارانه در سیاست ارزی گذشته روش مناسبی نبود و باعث هدر رفت منابع می‌شد. به دلیل مشکلات زیادی از جمله قاچاق معکوس، نقصان‌ها و کمبودهایی که وجود داشت، یکی از پیش فرض‌های اصلاح یارانه ها و عدالت محور کردن این پرداخت‌ها، اجرای بیمه همگانی برای مردم فاقد بیمه در کشور بود.

بیمه پنج میلیون و ۵۰۰ هزار نفر دستاورد بزرگ دولت

وی ادامه داد: یکی از برکات این طرح می‌تواند این باشد که در ماه گذشته نزدیک ۵ میلیون ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور که فاقد پوشش بیمه بودند را به شکل خودکار بیمه کردیم و مردم بدون پرداخت حتی یک ریال بیمه شدند.

دارایی اضافه کرد: اکنون این افراد می‌توانند با مراجعه به مراکز درمانی در ایران با ارائه کد ملی از خدمات بهداشتی و درمانی و بیمه پایه در بیمه سلامت بهره‌مند شوند؛ این کار بزرگی بود و آرزوی برخی دولت‌ها این بود که این طرح را اجرا کنند که در دولت سیزدهم به وقوع پیوست و عملیاتی شد؛ این به تنهایی دستاورد بزرگی است که در کنار کنترل پاندمی کرونا، دومین گامی بود که دولت سیزدهم برداشت و این اقدام باعث مباهات است.

پرداختی مردم قبل و پس از اصلاح یارانه دارو تفاوتی ندارد

رییس سازمان غذا و دارو  گفت: اما در مرحله بعدی امیدواریم بتوانیم مسیر چرخه تامین دارو را اصلاح کنیم که در این مسیر مردم دچار زحمت نشوند به این معنی که پرداختی مردم قبل و بعد از اصلاح یارانه دارو تفاوتی نداشته باشد.

مردم وقتی این اصلاحات ارز دارو انجام می‌شود پرداختی اضافه نخواهند داشت؛ فقط قیمت‌ها اصلاح شده و توزیع دارو از مسیر نسخه‌نویسی خواهد بود

وی ادامه داد: بعد از اجرای اصلاح یارانه‌ها، یارانه دارو که به شکل ارز ترجیحی در اختیار تامین کننده قرار می‌گرفت، در طرح جدید برای پوشش داروهای موردنیاز مردم که از طریق نسخه‌نویسی تهیه می‌کنند در اختیار بیمه‌ها قرار گرفت و مردم قبل و بعد از این طرح تغییری در پرداختی خود نخواهند داشت به این معنی که مردم اکنون از انجام این اصلاحات ارز دارو، پرداختی اضافه ندارند و فقط قیمت‌ها اصلاح شده و توزیع دارو از مسیر نسخه‌نویسی خواهد بود، پس مردم متحمل پرداخت بیشتر نمی‌شوند.

پوشش بیمه‌ای داروهای بدون نسخه

وی تاکید کرد: نکته مهمی که وجود دارد برای اولین بار داروهایی که تحت عنوان داروهای بدون نسخه «OTC» هستند وارد مرحله بیمه‌ای می‌شوند و کارهای آنها در حال انجام است و بزودی ۱۱۹ قلم دارو تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد زیرا تاکنون این داروها تحت پوشش بیمه نبوده و یا سال‌های قبل از پوشش بیمه خارج شده‌اند و اینها می‌تواند سهم زیادی از نسخه مردم را به خود اختصاص دهد.

وی ادامه داد: از طرفی ما تغییری در قیمت این داروها هم نخواهیم داشت یعنی خود قیمت دارو علاوه بر اینکه ثابت می‌ماند تعدادی از این داروهای تحت پوشش بیمه‌ها قرار می‌گیرد، البته همه این فعالیت‌ها متضمن بودجه‌های هنگفتی است که دولت سیزدهم  متقبل و موظف به تامین شده و  آنها را تامین می‌کند که مردم رفاه و آسایش داشته باشند و به لحاظ سلامت و درمانی خیال آنها راحت باشد.

تغییر سقف پوشش بیمه‌ای داروها از حداقل قیمت‌ها به پرمصرف‌ترین قیمت داروها

دارایی افزود: اما درباره پوشش بیمه ممکن است برخی سوال کنند که همین پوشش بیمه پوشش باکیفیتی نیست، عمق ندارد و مبالغ قابل توجهی در نسخه‌نویسی مورد توجه بیمه قرار نمی گیرد، در حالی که باید گفت ما در واقع و به صورت تدریجی این پوشش را باکیفیت و عمق آن را بیشتر می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در این مرحله ما آمدیم این سقف پوشش بیمه را از حداقل قیمت داروها به پرمصرف‌ترین قیمت داروها تغییر دهیم این کار بزرگی است؛ پیش از این بیمه‌ها، دارویی را ملاک عمل قرار می‌دادند که کمترین قیمت را در گروه دارویی داشته باشد و این باعث می‌شد که مردم وقتی به داروخانه مراجعه می‌کردند دارویی را که از همان گروه در نوعی خاص دریافت می‌شد و قیمت بالاتری داشت، خود فرد مابه‌التفاوتی را به صورت نقدی به داروخانه پرداخت می‌کرد.

سقف پوشش بیمه را از حداقل قیمت داروها به پرمصرف ترین قیمت داروها تغییر دهیم این کار بزرگی است به این معنی که بیمه ها دارویی را ملاک عمل قرار می‌دادند که کمترین قیمت را در گروه دارویی داشته باشد

وی ادامه داد: اما اکنون به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که دارویی که بیشترین مصرف را در کشور دارد آن را ملاک قرار دادیم که در واقع ملاک بیمه پایه قرار گیرد و این کار مهمی بود که در این طرح انجام شد و می‌توانیم آن را از برکات این طرح قلمداد کنیم.  حتی داروهای تحت لیسانس نیز قیمت آنها تغییر نمی‌کند و مانند گذشته با قیمت قبلی ارائه می‌شود.  

تامین پایدار و کافی در زنجیره تامین دارو

رییس سازمان غذا و دارو اظهار داشت: اما چیزی که از همه مهم‌تر است اینکه چرخه تامین دارو از این بی‌کفایتی خارج می‌شود و ما تامین پایدار و کافی را در زنجیره تامین دارو خواهیم داشت.

وی ادامه داد: در پاسخ به اینکه چرا این اتفاق رخ می‌دهد باید گفت که ما باید قبلا تحت مدیریت یک ارز به نام ارز ترجیحی، دارو را تامین می‌کردیم و ممکن بود که این ارز به موقع تامین نشود و به اندازه کافی نباشد و حتی ارز موردنظر هم نباشد و این باعث می‌شد که در مواقع مختلف ما کمبود در زنجیره تامین و تولید دارو پیدا می‌کردیم، اما حالا محدودیت‌هایی که در میزان ارز داشتیم بسیار کمتر خواهد شد و تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان ما به اندازه کافی می‌توانند مواد اولیه را تامین کنند و تولید خود را به اندازه کافی افزایش دهند حتی در مقادیری که برای صادرات نیاز است.

سیاست ارز ترجیحی ضربه شدید به صادرات دارویی وارد کرد

وی معتقد است که به خاطر همین سیاست ارز ترجیحی صادرات دارویی ما که یکی از مهمترین صادرات کشور به لحاظ راهبردی و فنی است، دچار ضربه شدید شده است و به یک چهارم یا حتی کمتر تقلیل پیدا کرده است.

وی تاکیدکرد: این در حالی است که کسانی که خواهان داروهای ما هستند در دنیا تعداد آنها بیشتر شده است، ما ظرفیتی داریم که می‌توانیم با آن ظرفیت خالی مانده در کارخانه‌های داروسازی، صادرات مهمی را در آینده نزدیک به اقصی نقاط دنیا داشته باشیم و یکی از صادرات مهم و راهبردی ما خواهد بود و چون دارای ارزش فنی است، می‌تواند رتبه کشور را در اقتصاد دنیا رشد دهد و نفوذش در تصمیم‌گیری‌ها در این زمینه را افزایش دهد.

مردم پرداختی اضافه نخواهند داشت

وی اظهار داشت: مردم در مسیر نسخه‌نویسی و با تجویز پزشک با مراجعه به داروخانه هیچ پرداختی اضافه نخواهند داشت و نگران نباشند کارهای جدیدی در حال انجام است و داروهای بیشتری تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد و سطح پوشش بیمه را با مبالغ بالاتری افزایش خواهیم داد.

دارایی ادامه داد: امیدواریم کارهایی که در دولت سیزدهم برای بهبود وضعیت سلامت و بهداشت مردم و ارتقای آن و عمق بخشی به این خدمات در حال اجراست، بتواند به بهترین شیوه انجام شود چرا که تمام نگرانی ما بخاطر مردم است که نگران و آزرده خاطر نشوند و  به لحاظ سلامت و بحث‌های بهداشتی به دولت سیزدهم متکی شوند چرا که کارهای بزرگی را در این باره انجام می‌دهد و ما را کمک کنند تا در خدمت به مردم موفق باشیم.

پرداخت طلب بیمه‌ها در راستای اجرای سیاست‌های اصلاح یارانه دارو

رییس سازمان غذا و دارو اظهارداشت: نکته مهم برای هر اصلاح و تغییر سیاست ارز دارو، یکسری از الزامات و مقدمات است که باید اجرا شود یکی از مهمترین قسمت‌ها در اجرای این سیاست‌های اصلاح یارانه‌های دارویی این است که ما بتوانیم مطالباتی را که در بخش‌های مختلف نسبت به هم دارند آنها را به حد تعادل برسانیم.

وی تصریح کرد: این مطالبات در بخش خصوصی، بیمارستان‌ها، داروخانه‌های سرپایی، شرکت‌های پخش دارو و کارخانه‌های داروسازی و همینطور بیمه‌ها است که هرکدام ممکن است نسبت به دیگری تعهدی یا بدهکاری داشته باشند که در سال‌های گذشته متاسفانه این مبالغ، طلب و بدهی‌ها روز افزون شده است و مقداری سیستم ما را دچار اختلال کرده است.

دارایی ادامه داد: یکی از اتفاقات خیلی خوبی که امسال رخ داد این است که مطالبات در حال تسویه است و به حداقل می‌رسد که در نوع خود بی‌نظیر بوده است؛ حجم مبالغی که به بیمه‌ها و شرکت‌های پخش دارو  پرداخت شده است امیدواریم به شرکت‌های داروسازی برگردد.

وی اضافه کرد: همین‌طور مطالباتی که دانشگاه‌ علوم پزشکی از سیستم تامین‌اجتماعی دارد و مطالباتی که سازمان تامین‌اجتماعی از دولت دارد اینها به خوبی پیش می‌رود و امیدواریم آخرین بخش که مربوط به مطالبات تامین‌اجتماعی است به خوبی انجام شود چرا که ما چندماهی بخاطر این مطالبات که داروخانه‌های سرپایی از سیستم تامین‌اجتماعی دارند، عقب هستیم.

رییس سازمان غذا و دارو افزود: امیدواریم به سازمان تامین اجتماعی هم کمک شود که این مطالبات پرداخت شود و همه به روز باشند و پس از سال‌ها برای اولین بار داروخانه‌ها، دانشگاه‌ها و شرکت‌های پخش دارو و بیمه‌ها بتوانند مطالبات خود را به روز شده ببیند و بتوانیم این کار بزرگ را به خوبی پیش ببریم.

دارایی گفت: انتظار ما از سازمان برنامه و بودجه این است که به ما در این زمینه کمک کند و امیدواریم با سرعت این تسویه حساب پیش برده شود تا سازمان غذا و دارو و بیمه‌ها بتوانند این طرح ملی و بزرگ را انجام دهند./ایرنا