تکلیف مبهم ایرانی ها برای حج عمره

عربستان ثبت‌نام عمره را از زائران خارجی واکسینه‌شده آغاز کرده است. بر اساس تصمیم جدید این کشور، زائران خارجی باید برای ثبت‌نام در عمره گواهی واکسن‌های مورد تایید عربستان در برابر ویروس کرونا را ارائه دهند. همچنین زائران واکسینه‌شده در کشورهای فهرست قرمز باید پس از ورود، مدتی را در قرنطینه سپری کنند.

هنوز جزئیات بیشتری از عمره اعلام نشده، اما با تصمیم مقام‌های حج این کشور، قرار است مجوز عمره در ابتدا ماهانه به ۶۰هزار زائر داده شود و این تعداد به تدریج به دو میلیون زائر در هر ماه برسد.

با این وجود، وزارت امور مذهبی ترکیه مدعی شده که مقام‌های سعودی، زائران ۳۳ کشور را از شرکت در مراسم عمرۀ امسال منع کرده‌اند که از جمله این کشورها به ایران، ترکیه، آمریکا، امارات، پاکستان، هند، مصر و لبنان اشاره شده است. مقام‌های حج ترکیه همچنین گفته‌اند قرار است فهرست این کشورها در روزهای آتی به‌روزرسانی شود.  

اما بررسی‌ها از منابع حج عربستان سعودی نشان می‌دهد نام ایران و دیگر کشورهای ذکر شده همچنان در فهرست کشورهایی که مجاز به دریافت ویزای عمره معرفی شده‌اند، قرار دارد و نام هیچ‌یک هنوز حذف نشده است.

در وب‌سایت وزارت حج عربستان نیز تاکید شده که زائران واکسینه‌شده از طریق آژانس‌های مسافرتی  عمره، تاییدشده از سوی این وزارتخانه می‌توانند برای ویزای عمره اقدام کنند که نام ایران نیز در این فهرست مشاهده می‌شود. یک مقام آگاه نیز به ایسنا گفت که ایران از فهرست ویزای عمره حذف نشده است.

ایران و عربستان هنوز درباره حضور زائران ایرانی در مراسم عمره به توافق نرسیده‌اند؛ علیرضا رشیدیان ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ درباره بازگشت ایران به عمره پس از پنج سال غیبت، تاکید کرده است: ازسرگیری عمرۀ زائران ایرانی به پذیرش شروط جمهوری اسلامی از سوی عربستان منوط است.  

تضمین عزت، کرامت و امنیت زائران ایرانی، حضور مسؤولان کنسولی جمهوری اسلامی ایران در زمان عمره در عربستان با توجه به متوقف کردن فعالیت دفاتر کنسولی و سفارتخانه ایران در این کشور و همچنین لغو قوانین سختگیرانه برای ورود اتباع عربستانی به ایران، سه شرط ایران برای بازگشت دوباره به عمره است. رییس سازمان حج و زیارت، قبل از آن‌که کرونا مذاکرات دو کشور درباره عمره را متوقف کند، گفته بود: عربستان دو شرط نخست ایران را پذیرفته و شرط سوم در حال بررسی است.

موضوع بازگشت زائران ایرانی به عمره که از سال ۱۳۹۴ پس از تعرض دو مامور فرودگاه جده به دو نوجوان ایرانی، روند آن با تصمیم جمهوی اسلامی ایران متوقف شد، در مذاکرات اخیر ایران و عربستان پیگیری شده است. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در اظهاراتی تازه گفته است: برای موضوع اعزام زوار به عربستان گفت‌وگوهایی در سطوح مختلف و در بخش‌های مختلف انجام شده است و به خاطر موضوع کرونا و شرایط خاصی که وجود دارد سازمان حج و زیارت به تنهایی نمی‌توانست امور را به پیش ببرد. دوستان البته زحمات زیادی کشیدند و همان‌طور که گفتم گفت‌وگوهایی در سطوح مختلف صورت گرفته و در دو مورد ذکرشده وزارت خارجه تلاش کرده که زمینه‌های لازم را فراهم کند.

سازمان حج و زیارت پس از تصمیم عربستان برای برگزاری عمره با حضور زائران خارجی واکسینه‌شده هنوز مواضع و برنامه رسمی خود را اعلام نکرده است، اما علی‌رضا رشیدیان ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ ابراز امیدواری کرده است با احیای روابط بین دو کشور، زمینه اعزام عمره‌گزاران ایرانی نیز به سرزمین وحی فراهم شود.

هرچند به دلیل محدودیت مردم ایران برای دسترسی به چهار واکسن مورد تایید عربستان (فایزر/بیون‌تک، آکسفورد/آسترازنکا، مدرنا و جانسون و جانسون) (و فقط استفاده از واکسن آسترازنکا برای تعداد معدودی در ایران)، چگونگی حضور زائران ایرانی در عمره امسال نیز مساله است. البته برخی مقام‌های سازمان حج معتقدند واکسن نمی‌تواند مانع تلقی شود و در صورت توافق دو کشور درباره شروط قبلی، در مورد واکسن نیز می‌توان به راه حل‌هایی رسید.

هم‌اینک نزدیک به پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر ایرانی در نوبت عمره هستند./ ایسنا