داروهای موثر در کاهش مرگ‌ومیرهای کرونایی‌

از ابتدای همه‌گیری کووید-۱۹ به دلیل ناشناخته بودن ویروس، هیچ درمان تاییدشده‌ای توسط وزارت بهداشت و یا سازمان غذا و دارو وجود نداشت و همین موضوع سبب شد که پزشکان و محققان از داروهای جایگزین برای درمان این بیماری استفاده کنند. از شروع پاندمی، مطالعات کارآزمایی بالینی بسیاری بر روی انواع داروها شامل داروهای ضد التهاب، ضد مالاریا، ضد ویروس، آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی‌بادی‌ها انجام شده و نتایج متفاوتی را گزارش کرده‌اند.

بررسی‌های انجام شده نشان داده که تاکنون مطالعه جامع و مقایسه‌ای در مورد اثرات داروهای مختلف بر روی پیامدهای کاهش میزان مرگ‌ومیر و زمان بستری در بیمارستان، انجام نشده است.

اختلاف نظرهای زیادی در مورد درمان‌های کووید-۱۹ وجود دارد. بر همین اساس پژوهشگران کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ و دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تهیه یک گزاره‌برگ آخرین نتایج در خصوص تاثیر مداخلات دارویی بر میزان مرگ‌ومیر و مدت زمان بستری را در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بررسی کردند.

این گزاره‌برگ حاصل یک مطالعه منتشر نشده است و باید توجه داشت که جایگزین دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های درمانی کشوری نخواهد شد.

برای انجام این مطالعه ابتدا کلیدواژه‌های مربوطه در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر جستجو شد. سپس ۲۱ هزار و ۴۳۸ مقاله استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از حذف مقالات غیر مرتبط با موضوع، ۷۳ مقاله کارآزمایی بالینی تصادفی فاز سه که داروهای مورد تایید سازمان غذا و دارو را بر روی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بررسی کرده‌بودند، وارد مطالعه شدند و اطلاعات و داده‌های مربوط به این مقالات در خصوص میزان مرگ‌ومیر و طول مدت بستری بیماران، تحلیل شد.

نتیجه این بررسی نشان داد که از میان ۷۳ مطالعه کارآزمایی بالینی فاز سه در بازه زمانی دسامبر ۲۰۲ تا دوم آگوست ۲۰۲۱، تنها دسته دارویی ضد التهاب (شامل؛ هیدروکورتیزون، کلشیسین، پنتوکسی فیلین، دگزامتازون و باریسیتینیب) بر کاهش میزان مرگ‌ومیر تاثیر دارد.

همچنین نتایج این بررسی حاکی از این بود که تنها دو دسته داروهای ضد انگل (شامل؛ آیورمکتین، هیدروکسی کلورکین و کلروکین) و ضد التهاب (شامل؛ هیدروکورتیزون، کلشیسین، پنتوکسی فیلین، دگزامتازون و باریسیتینیب) می‌توانند مدت زمان بستری را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: البته نباید فراموش کرد که این نتیجه از اطلاعات موجود مقالات کارآزمایی بالینی در داروهای موجود بوده است و با توجه به کم بودن تعداد مقالات در بعضی از داروها، نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی و درستی داشت و نیاز است این مطالعه به صورت پیوسته و با نتایج مقالات جدید به‌روز رسانی شود.

در انجام این مطالعه ابوالفضل اکبری، محیا رزمی، سید محمدمتین علوی دانا، مهدی امیری، علی محمد حلوانی، سروش یزدانی، دکتر علیرضا صداقت؛ پژوهشگران کمیته تحقیقات دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همکاری داشتند و دکتر سجاد سحاب نگاه مجری این طرح بوده است.