در ایران روزانه چند نفر بر اثر مصرف مواد مخدر می میرند؟

خبرگزاری تسنیم: رضا تویسرکان‌منش بعدازظهر امروز در مراسم افتتاح کارخانه جدید تولید داروهای درمان اعتیاد با فناوری نوین اظهار کرد: سوءمصرف مواد مخدر و اعتیاد به مواد مخدر و روانگردانها یکی از بلاها و آسیبهای اجتماعی مزمنی است که از دیرباز در تمام جوامع بشری وجود داشته و آمارها و ارقام در ده‌های گذشته نشان از افزایش مصرف مواد مخدر در دنیا دارد.

مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: علیرغم تمام اقدامات و حمایتهایی که در مجامع بین‌الملل و کشورهای مختلف صورت می‌گیرد، پیچیدگی ماجرای اعتیاد که یک پدیده زیستی و اجتماعی است، باعث شده کار کنترل و مهار آن با دشواری روبه‌رو باشد.

وی تصریح کرد: طبق آخرین تخمینهای صورت گرفته طبق شیوع‌شناسی، حدود دو میلیون و 800 هزار نفر مصرف‌کننده مستمر مواد مخدر یا اصطلاحاً معتاد وجود دارد که معادل 5.4 درصد جمعیت فعال کشور را تشکیل می‌دهند همچنین یک میلیون و 600 نفر نیز در کشور به صورت غیرمستمر و تفننی مواد مخدر مصرف می‌کنند.

این مقام مسئول ادامه داد: در این بین سهم زنان کمتر از 6 درصد بوده و مواد مخدر مورد استفاده به طور عمده در ایران، مواد افیونی شامل تریاک، هروئین، انواع و اقسام موادی است که از تریاک گرفته می‌شود.

تویسرکان‌منش خاطرنشان کرد: مواد مخدر مورد استفاده در ایران در سهم کمتر نیز شامل مواد محرک و روان‌گردان از جمله حشیش، شیشه یا ترکیبی از مواد محرک جدید است.

مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر عنوان کرد: سالانه حدود چهار تا پنج هزار نفر در کشور به دلیل مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند یعنی حدود 12 تا 13 نفر در هر شبانه‌روز بر اثر مصرف مواد مخدر به کام مرگ می‌روند.

وی بیان کرد: به طور کلی شیوع عمومی مصرف مواد مخدر در کشور 5.4 درصد، در جمعیت کارگری تا 22.3 درصد، در جمعیت دانش‌آموزی حدود دو درصد، جمعیت دانشجویی 4.7 درصد و در زنان 0.6 درصد جمعیت فعال زنان را تشکیل می‌دهد.

این مقام مسئول افزود: به موجب قانون مبارزه با مواد مخدر، برای درمان اعتیاد در کشور مسیر مشخص وجود دارد؛ درمان اختیاری با عنوان ماده 15 در مراکز سرپایی، بستری و اقامتی کشور شامل مطبها، کمپها و مراکز اقامتی بلندمدت انجام می‌شود.

تویسرکان‌منش یادآور شد: در مراکز کاهش آسیب نیز شامل مراکز گذری، سرپناه‌گاه‌ها و مراکز سیار خدمات کاهش آسیب ارائه می‌شود، در بُعد دوم و سوم نیز معتادان متجاهر و بی‌خانمان در کمپهای ماده 16 تحت درمان قرار می‌گیرند همچنین معتادانی که مصر به عدم درمان باشند و از فرصت درمان اختیاری استفاده نکنند، به موجب قانون در اردوگاه یا زندان نگهداری می‌شوند.

مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه یکی از گسترده‌ترین مراکز درمانی در درمان اعتیاد در ایران وجود دارد، ادامه داد: در کشور 7 هزار و 462 مرکز سرپایی برای درمان اعتیاد وجود دارد که سال گذشته به حدود یک میلیون و 200 هزار نفر خدمت‌ ارائه کردند.

به گفته وی، در کشور هزار و 146 مرکز اقامتی میان‌مدت برای درمان معتادان در کشور وجود دارد که سال گذشته بیش از 214 هزار نفر در این مراکز پذیرش شدند.

این مقام مسئول با بیان اینکه در سال 99، بیش از یک میلیون و 500 هزار نفر داوطلب درمان اعتیاد در مراکز درمان، تحت درمانهای سم‌زدایی، نگهدارنده و کاهش آسیب قرار گرفتند، گفت: 33 مرکز فعال ماده 16 نیز برای نگهداری معتادان متجاهر در کشور وجود دارد که سال گذشته به حدود 60 هزار معتاد در این مراکز خدمت‌رسانی شد.

تویسرکان‌منش متذکر شد: اساس درمانهای اعتیاد بر درمانهای غیر دارویی و روانشناختی است، درباره مواد محرک و روان‌گردان، درمان اختصاصی سم‌زدایی و جایگزین وجود ندارد و درمان در این رابطه از مباحث تکنیکال، رواشناختی و با استفاده از حمایتهای اجتماعی انجام می‌شود اما درباره مواد افیونی تعداد معدودی دارو وجود دارد که کمک‌کننده مراحل سم‌زدایی یا درمانهای نگهدارنده است که در این رابطه عمدتاً از سه داروی متادون، شربت تریاک و بوپرنورفین استفاده می‌شود.

مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: تمایل به استفاده از متادون در طی سالهای اخیر بسیار زیاد شده و سهم بالایی از درمان اعتیاد در کشور به متادون اختصاص پیدا کرده به طوریکه در سال گذشته بالاترین آمار مسمومیتهای دارویی و مرگ ناشی از مخدرها به متادون نسبت داده شد به همین دلیل ستاد مبارزه با مواد مخدر با تدابیر دبیر کل محترم ستاد، بر آن شد که شیوه‌های متنوع خدمات دارویی و غیردارویی را در کشور ترویج دهد البته خط قرمز ما این است که اینگونه داروها مبتنی بر شواهد علمی باشند، حتماً مجوزهای قانونی و اخلاقی را اخذ کرده و بعداً به عنوان یک روش استاندارد در کشور استفاده شود.

وی با بیان اینکه امروز به دنبال ترویج استفاده از "بوپرنورفین" در درمان اعتیاد هستیم، گفت: این دارو، سالها در دنیا مورد استفاده قرار گرفته، احتمال سوءمصرف آن کم است و وابستگی کمتری ایجاد می‌کند همچنین در بحث علائم محرومیت و وسوسه ناشی از اعتیاد مؤثر بوده و به فرد کمک می‌کند با توجه به مصرف طولانی‌ اثر این دارو، زندگی خود را ادامه دهد.

این مقام مسئول با بیان روند بوپرنورفین، امروز سهم بالایی در درمان اعتیاد در دنیا دارد، اظهار کرد: پیش‌بینی تا سال 2026 میلادی سهم این دارو در درمان اعتیاد بیشتر شود البته متأسفانه سهم این دارو در درمان اعتیاد در کشور ما پایین بود.

تویسرکان‌منش با بیان اینکه قیمت این دارو تاکنون نسبت به متادون و شربت تریاک بالاتر بود، عنوان کرد: درمان‌گران ما آشنایی کمتری با این دارو داشتند همچنین سود حاصل از تولید و فروش متادون و شربت تریاک بیشتر بوده همچنین این دارو اصلاً تحت پوشش بیمه قرار ندارد و مددجویان به دلیل شناخت کمتر، تمایل پایینی برای استفاده از آن نشان می‌دادند.

مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: ما در جلسه 76 کمیته درمان و کاهش آسیبهای اجتماعی 12 راهکار برای ترویج استفاده از بوپرنورفین تعیین و تصویب کردیم، استفاده از شرکتهای دانش‌بنیان برای تولید ارزان‌قیمت و با کیفیت این دارو و ترکیبات آن و ایجاد تنوع در ترکیبات بوپرنورفین از جمله این 12 راهکار بود، به دنبال این مصوبه در جلسه هشتادم، شیوه‌نامه‌ای را تدوین و تأیید کردیم که بر مبنای آن در سال 1400، با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت، سهم این دارو را در درمان و کاهش آسیب اعتیاد به میزان قابل توجهی به طور منطقی بالا خواهیم برد.