وضعیت اورژانسی اورژانس!

شانزدهمین کنگره بین‌المللی طب اورژانس در حالی برگزار شد که طی آن زنگ خطر کمبود متخصص طب اورژانس از سوی رئیس انجمن طب اورژانس ایران به صدا در آمد. گرچه جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس کشور بارها کمبود ۱۵هزار نفری نیروی متخصص در این بخش را اعلام کرده است.

با توجه به فرسودگی، امنیت جانی، سختی کار در اورژانس بیمارستان‌ها و به تعویق افتادن برخی از مطالبات، یک زمانی افراد زیادی به این رشته علاقه‌مند بودند اما حالا با عدم تمایل و اقبال برخی دانشجویان در این بخش مواجه شده است. همان‌طور که نادر توکلی، رئیس کنگره بین‌المللی طب اورژانس نیز در این همایش گفته است از دو سه سال پیش شاهد سیر نزولی متقاضی ورود به رشته طب اورژانس هستیم که این موضوع، زنگ خطری برای وزارت بهداشت است؛ موضوعی که نظام سلامت کشور را تهدید می‌کند چراکه این بخش از مراکز درمانی و بیمارستان‌ها به صورت شبانه‌روزی به مردم خدمات ارائه می‌دهند و نبود نیروی متخصص می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را به آنها وارد کند. طب اورژانس یا پزشکی اورژانس یکی از تخصص‌های پزشکی محسوب می‌شود که همیشه با بیماران نیازمند خدمات سریع فوریت‌های پزشکی یا بیماران بد حال، سر و کار دارد و همین استرس، کار پزشکان این رشته را بیشتر کرده است. به هر حال ورودی هر بیمارستان یا نخستین نقطه‌ای که بیمار به آن مراجعه می‌کند، اورژانس است و متخصصان طب اورژانس مسیر بیمار را مشخص می‌کنند. البته پیش از این پزشک طب اورژانس نداشتیم که گاهی بیمار وارد بخش نادرست می‌شد و شاید زمان برای درمان او به هدر می‌رفت اما متخصصان طب اورژانس بر اساس اولویت، کارهای درمانی را برای بیمار انجام می‌دهند. یک پزشک متخصص این بخش باید آن‌قدر به خود مسلط باشد که در چنین شرایطی بهترین تصمیم را در سریع‌ترین زمان ممکن بگیرد و همین موضوع موجب شده تا این رشته استرس زیادی داشته باشد. با توجه به این‌که این افراد به صورت ۲۴ساعته و ایام تعطیل نیز آماده خدمت رسانی هستند، با استرس و فشار زیاد و در ادامه هم با فرسودگی زودرس شغلی مواجه می‌شوند. از آنجا که متخصصان طب اورژانس تنها در حوزه بیمارستانی فعالیت می‌کنند و در مطب کار اورژانسی انجام نمی‌شود خارج شدن این افراد از سیستم بیمارستان بی‌مفهوم است و وجود مشکلات مالی برای بسیاری از مردم، موجب شده بار مراجعه بیماران به بیمارستان‌های دولتی افزایش پیدا کند و روزانه شاهد تعداد بیماران قابل توجهی در این بخش باشیم.

مراجعه‌کنندگان غیرضروری در اورژانس

البته ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و این بخش طبق گفته رئیس انجمن طب اورژانس ایران با مراجعه کنندگان زیاد و شلوغی‌های غیرقابل پیش‌بینی همراه است. او تصریح می‌کند: « بیش از ۷۵درصد مراجعان به بخش‌های اورژانس، بیماران سرپایی با مشکلات طبی هستند که خدمات محدودی نیاز دارند اما به‌دلیل حضورشان در اورژانس حجم زیادی از نیروی انسانی، تجهیزات و فضای این بخش را به خودشان اختصاص می‌دهند، به طوری که نیاز و ضرورتی به حضور در این بخش ندارند.»

سرانجام استخدام نیروهای اورژانس

این در حالی است که ماجرای دنباله‌دار استخدام نیروی انسانی در وزارت بهداشت مخصوصا در این بخش همچنان ادامه دارد و طبق اظهارات بهروز رحیمی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت ۷۵هزار نیروی انسانی در سه مرحله در این وزارتخانه جذب می‌شوند. گویا قرار است از مجموع ۲۵هزار و۱۲۰نفر مجوز استخدام در وزارت بهداشت، حدود ۳۵۰۰ نفر در حوزه فوریت‌های پزشکی و اورژانس کشور جذب شوند. البته بعید به نظر می‌رسد وزارت بهداشت بتواند مرحله دوم استخدام نیروهای مورد نیاز خود را عملیاتی کند، چراکه هنوز تکلیف جذب و شروع به کار قبول شدگان آزمون ۲۸ مهر مشخص نشده است.

هوشمند سازی اورژانسی 

جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس کشور در شانزدهمین همایش بین‌المللی طب اورژانس در مرکز همایش‌های رازی با بیان این‌که بالای ۹۸ درصد سیستم اورژانس هوشمند است و تمام فرآیندها اتوماسیونی انجام می‌شود، گفت: به‌زودی هوش مصنوعی در سیستم به کار گرفته می‌شود. وی با اشاره به این‌که اورژانس هوایی نیز با در اختیار داشتن ۵۲ دستگاه بالگرد بزرگ‌ترین ناوگان هوایی کشور محسوب می‌شود، تعداد ماموریت اورژانس هوایی را بیش از ۴۰۰۰ماموریت برآورد کرد. میعادفر به فعالیت ۲۶هزار نیرو در بخش فوریت‌های پزشکی اشاره و عنوان کرد: در پایگاه‌های اورژانس کاردان‌ها، کارشناسان و فوریت‌های پزشکی هستند اما با توجه به فعالیت شبانه روزی آنها در بخش کیفیت در نقاط کم‌برخوردار نمایندگان مردم توقعات زیادی از نمایندگان ما دارند. رئیس سازمان اورژانس کشور در این حال این نکته را یادآور شد: «متاسفانه هزینه‌های حوزه سلامت در برخی موارد ضروری نیست و باید تولیت واقعی دست نظام سلامت باشد تا در مناطق کم برخوردار نیز امکانات درمانی افزایش یابد.» میعادفر با اشاره به وجود بیش از۱۴۰۰ پایگاه شهری در کشور، اظهار کرد: ۷۵درصد ماموریت‌های اورژانس در کلانشهرها رخ می‌دهد درحالی که می‌توان هزینه درکلانشهر را با اقدامات پبشگیرانه کم کرد و در سایر شهرها خدمات بیشتری انجام داد. وی اورژانس را نهاد مجری سیاست‌های ابلاغی درحوزه فوریت‌های پزشکی دانست و گفت: چالش‌های زیادی در حوزه اورژانس وجود دارد. میعادفر با بیان این‌که هوشمند سازی باعث کاهش خطاهای پزشکی می‌شود، ادامه داد: برای نخستین باردردولت سیزدهم رشته فوریت‌های پزشکی ایجاد شد، زیرا معتقدیم باید افراد قوی در اورژانس پیش بیمارستانی تربیت شوند، زیرا نقش اصلی را پزشک درمحل حادثه ایفا می‌کند. وی تاکید کرد: در بحث آموزشی باید کارهای عملیاتی نیز انجام شود، چون در اورژانس پیش بیمارستانی بیشتر مهارت مهم است.