نوسانات ارزی نشان می‌دهد هیجان، نبض انتظارات بازار را در دست گرفته
حرکت دلار سوار بر هیجان
در حالیکه بانک مرکزی، با ابزار سیاست پولی و نظارت بر ترازنامه بانک‌ها رشد نقدینگی و افزایش قیمت دلار را کنترل کرده است که در تثبیت قیمت دلار در تابستان موثر بود، هم‌اکنون دلار تهران تحت تأثیر هیجانات خرید ناشی از تغییر انتظارات پس از جنگ صعودی شده و هیجانات مبتنی بر انتظارات، نبض بازار ارز را در دست گرفته است.
اخبار سیاسی و آغاز عملیات طوفان الاقصی شرایطی فراهم کرد تا دلالان و سوداگران بهانه‌ای برای ایجاد التهاب در بازار ارز پیدا کنند. نرخ ارز در بازارهای رسمی در ماه‌های گذشته ثابت و در مواقعی کاهشی بود، به این صورت دلار در مرکز مبادله در کانال ۴۱هزار تومان و در بازارهای غیررسمی در کانال ۴۸هزار تومان مبادله می‌شد اما روز گذشته شاهد بودیم دلار در بازار غیررسمی و کانال‌های تلگرامی به ۵۲ و حتی ۵۳هزار تومان رسید و امروز نیز در این محدوده داد‌و‌ستد می‌شود. این، نتیجه کار سوداگران و رسانه‌های نیابتی آنهاست تا با جوسازی هیجانی قیمت‌ها را تغییر دهند و در این بین افرادی متضرر خواهند شد که تحت تاثیر این هیجانات اقدام به خرید دلار کنند. در این شرایط مردم عادی که اطلاعی از بازار ندارند و فقط تحت تاثیر هیجانات و جوسازی سوداگران اقدام به خرید ارز می‌کنند باید مراقب باشند، زیرا این شرایط دوامی ندارد و پیش از این هم اتفاق افتاده و دوباره آرامش به بازار برگشته است؛ به‌ویژه در شرایط فعلی که ۵.۵ میلیارد یورو منابع مسدودی در کره‌جنوبی به حساب‌های ایران در قطر واریز شده و ۱.۷میلیارد دلار از دارایی کشور در لوکزامبورگ هم در مرحله عملیاتی و در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است.
دلالان مشغول کارند
پس از اتفاقات اخیر و سوء‌استفاده دلالان برای افزایش قیمت ارز، تحت تاثیر حضور به‌موقع و مؤثر بانک مرکزی در مدیریت این فضا و همچنین حضور فعال شرکت‌های پتروشیمی در ۱۶ مهر، بازار حواله، عرضه بسیار مطلوب و کم‌سابقه‌ای داشت و طی این روز در مجموع ۳۷۱ میلیون دلار عرضه و ۲۸۸ میلیون دلار معامله انجام شد. این اقدام به موقع نشان داد که بانک مرکزی برخلاف برخی جوسازی‌های هدفمند، کاملا بر بازار مسلط است و با دست پر از نظر ارزی توان مدیریت این بازار و تخصیص لازم برای ثبت سفارش‌ها را دارد. با وجود تلاش ذی‌نفعان افزایش نرخ ارز در کشور برای ایجاد التهابات ارزی که هر روز به بهانه‌های مختلف و با روایت‌سازی‌های جعلی، می‌کوشند، ضمن به چالش کشیدن سیاست‌های نظام، آرامش روانی بازار را با هدف سوداگری به هم بزنند، هماهنگی‌های بین دستگاهی و اشراف هم‌زمان دستگاه‌های تصمیم‌گیر و اجرایی تاکنون مانع تحقق اهداف سوداگران شده است. در همین راستا باید بر این نکته تاکید و تصریح کرد که اتفاقا افزایش اقتدار سیاسی و نظامی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شروط لازم تقویت ارزش پول ملی در کنار مجموعه عوامل دیگر، موجب افزایش ارزش پول ملی طی شش ماه گذشته نسبت به ارزهایی مثل لیر و دیگر ارزهای منطقه شده است.
بانک مرکزی چه می‌کند؟
مروری بر متغیرهای بنیادی و مؤثر بر بازار ارز نشان می‌دهد سیاست‌گذار پولی در یکی از بهترین دوره‌های خود از نظر دسترسی به منابع ارزی باکیفیت قرار دارد که با همین پشتوانه می‌تواند ضمن تأمین نیازهای واقعی کشور، بازار ارز را هم به‌خوبی مدیریت کند. فروش نفت کشور در دو سال اخیر متحول شده و ارز ناشی از صادرات دو میلیون بشکه نفت و میعانات در اختیار دولت قرار می‌گیرد که در چند سال گذشته بی‌سابقه است. در صادرات غیرنفتی هم اوضاع خوبی داریم و اگر درآمدهای نفتی را لحاظ کنیم، تراز تجاری کشور رقمی بیش از ۲۰میلیارد دلار مثبت می‌شود. خوشبختانه بانک‌جهانی در جدیدترین برآورد خود، رشد اقتصاد ایران در ۲۰۲۳ را ۴.۱درصد پیش‌بینی کرده است، این یعنی اقتصاد کشور می‌تواند تولید و صادرات و ارزآوری بیش از سال قبل را هم تجربه کند.
ازسوی دیگر آزاد‌سازی منابع بلوکه‌شده کشور در برخی از کشورها حاکی از دست باز بازارساز برای کنترل این هیجانات کاذب است، به طوری که در سایه موفقیت دیپلماسی دولت و دسترسی بانک مرکزی به ۵.۵ میلیارد یورو منابع مسدودی در کره جنوبی، حالا ۱.۷میلیارد دلار دیگر از دارایی‌های کشور در کشور اروپایی لوکزامبورگ هم از یک کارزار حقوقی به نفع ایران خلاص شد و در اختیار بانک مرکزی کشورمان قرار گرفت. بنابراین وضعیت ذخایر ارزی کشور و چشم‌انداز آن بسیار مطلوب است و قیمت‌سازی دلار در فضای مجازی را باید تنفس مصنوعی دلالانی دانست که طی ماه‌های گذشته از ثبات نرخ ارز نفس‌شان بند آمده و حالا یک تنش در هزاران کیلومتر آن‌طرف‌تر از کشور را بهانه جهش ارزی عنوان می‌کنند.
بازار آرام می‌شود
سیدکمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی دراین باره معتقد است که در شرایط موجود نیز دلیل اصلی نوسانات نرخ ارز و رشد قیمت‌ها تا ۵۳ و۵۴هزار تومان نیز به‌دلیل تنش و فضایی است که در منطقه به‌وجود آمده و تاثیر منفی بر نرخ ارز گذاشته است.
این اقتصاددان با اشاره به تثبیت قیمت‌ها در بازار ارز طی ماه‌های گذشته، گفت: ۹۰ درصد شرایط موجود به‌دلیل اتفاقات اخیر خاورمیانه است و این جو روانی در فضای مجازی باعث نوسان نرخ ارز بوده است. وی تاکید کرد: در ماه‌های گذشته بانک مرکزی با اجرای سیاست‌های تثبیت توانسته بود آرامش را به بازار ارز بازگرداند و ثبات خوبی به بازار داده بود و بی‌شک با برقراری آرامش دوباره در منطقه، نرخ ارز ثابت می‌شود. در مرحله بعد باید تا پایان سال توجه ویژه‌ای به کسری بودجه و تورم داشته باشیم و در صورت کنترل آنها نرخ ارز متعادل خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید