طفره رفتن موگرینی از پاسخ دادن درباره زمان عملیاتی‌ شدن اینستکس

خبرگزاری فارس: «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد که ابزار مالی ویژه اروپا با ایران آماده عملیاتی شدن است.

خبرنگار وال‌استریت ژورنال از موگرینی پرسید آیا این بدان معناست که این هفته عملیاتی می‌شود که وی پاسخی به این سوال نداد.

سه کشور اروپایی طرف برجام از 11 بهمن‌ماه ساز و کاری به نام اینستکس INSTEX را برای تسهیل مبادلات تجاری با ایرن راه‌اندازی کرده‌اند.

اینستکس سر واژه‌ای است که از قرار گرفتن حروف ابتدایی عبارت «Instrument in Support of Trade Exchange» به معنای «ابزاری برای حمایت از مبادلات تجاری» تشکیل شده است.

این نهاد در فرانسه ثبت شده و مقر آن در پاریس است. اداره آن بر عهده آلمان است و انگلیس هم به عنوان سهامدار در آن مشارکت خواهد داشت. ریاست این کنسرسیوم اقتصادی را «پر فیشر»، مدیر سابق «کومرتس‌بانک» آلمان بر عهده خواهد گرفت.

اروپایی‌ها ثبت این کانال ویژه را با تأخیر فراوان آغاز کردند و فعلاً از وعده‌های اولیه برای پوشش دادن مبادلات نفت با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند. اینستکس قرار است در مراحل اول مبادلات مربوط به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را پوشش دهد، اما کشورهای اروپایی وعده گسترش آن را داده‌اند.

کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام وعده داده‌اند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علی‌رغم ایستادگی‌های لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تا کنون هیچ اقدام عملی برای محقق کردن وعده‌هایشان صورت نداده‌اند.

اتحادیه اروپا همچنین علی‌رغم مخالفت با تصمیم آمریکا در زمینه برجام با سایر ادعاهای این کشور در زمینه‌ فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران همسو شده است.

«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.

دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.

ترامپ سرانجام سه‌شنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریم‌های متوقف‌شده علیه ایران را صادر کرد.