راز آغاز ناگهانی سفر‌های خارجی ملک سلمان

خبرگزاری تسنیم: بروس ریدل تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقاله‌ای در سایت اینترنتی المانیتور نوشت که ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی بعد از این که حدود یک سال از سفر به خارج از کشور امتناع می‌کرد، طی ۶۰ روز گذشته فعالیت‌های زیادی در سفر‌های خارجی داشته است.

وی می‌افزاید که بدون شک تلاش برای بهبود وجهه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی یکی از مهم‌ترین عوامل این سفر‌ها است، چرا که در حال حاضر سعودی‌ها به دنبال کنترل وجهه بین‌المللی خود هستند.

بر اساس این گزارش ملک سلمان بعد از رسیدن به تخت پادشاهی در سال ۲۰۱۵ و طی سال‌های اولیه پادشاهی خود به صورت مستمر سفر‌های خارجی را به تعدادی از کشور‌های خاورمیانه و همچنین آمریکا، انگلیس، ژاپن، چین، اندونزی و روسیه انجام داد.

وی همچنین تعطیلات تابستانی خود را در فرانسه یا مراکش می‌گذراند، اما این روال در اواخر سال ۲۰۱۷ متوقف شد. این اتفاق همزمان با بازداشت صد‌ها نفر از عناصر برجسته سعودی در هتل ریتز کارلتون بود که در چارچوب بخشی از رویکرد محمد بن سلمان با ادعای مبارزه با فساد انجام شد، البته بسیاری از کارشناسان نسبت به این موضوع تردید دارند و می‌گویند که این اتفاق بیشتر شبیه اقدامات مافیاگونه است.

به این ترتیب پادشاه عربستان بیش از یک سال از سفر‌های خارجی امتناع کرد. إسراء صابر کارشناس مسائل منطقه از آکادمی بروکینگز در سال گذشته پیش بینی کرد که توقف سفر‌های خارجی پادشاه عربستان ممکن است در نتیجه اوضاع جسمانی وی باشد، اما باید به این نکته توجه کرد که پادشاهان بیمار سعودی همواره تلاش می‌کنند زمان بیشتری را در خارج از کشور سپری کنند تا بتوانند به مداوای پزشکی خود برسند.

قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد عربستان سعودی در کنسولگری این کشور در استانبول که اکتبر سال گذشته اتفاق افتاد، شدت این تشنج‌ها را افزایش داد. بخش قابل توجهی از جامعه جهانی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را مسئول این ترور معرفی کردند. علاوه بر این که در جریان این عملیات و سایر اقدامات منتسب به ولیعهد عربستان، مجموعه‌ای از تجاوزات مکرر ضد حقوق بشر صورت گرفته است.

گفته می‌شود که پادشاه عربستان دستور انجام تحقیقات مختصری در خصوص این تجاوزات را داده است و گزارش‌های پزشکی مفصلی در خصوص بدرفتاری با زندانیان تهیه شده و به پادشاه عربستان تحویل داده شده است. با این وجود می‌بینیم که طی هفته‌های گذشته تعداد زیادی از فعالان حقوق زنان در عربستان بازداشت شده‌اند.

ریدل در گزارش خود تاکید می‌کند که اوج جنجال در خصوص واکنش افکار بین‌المللی درباره رفتار‌های ولیعهد عربستان در اولین سفر خارجی شاهزاده سعودی در فوریه گذشته به مصر صورت گرفت. این سفر برای حضور وی در نشست سران مشترک اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا انجام شد.

رهبران اتحادیه اروپا قبل از برگزاری این نشست در شرم‌الشیخ اعلام کردند که با ولیعهد عربستان دیدار نخواهند کرد، چرا که او نه تنها دستانش به خون جمال خاشقجی آلوده است، بلکه اروپا او را رهبر جنگ مصیبت‌بار عربستان در یمن می‌داند.

پادشاه عربستان در سفر ۳ روزه‌ای که بعد از اکتبر سال ۲۰۱۷ و عزیمت به روسیه اولین سفر خارجی وی به شمار می‌رود، به مصر رفت. ملک سلمان همچنین در اواخر مارس گذشته دیداری را با ژنرال خلیفه حفتر فرماندهی نظامی شورشیان لیبی در ریاض انجام داد. این اولین دیدار مقامات سعودی با حفتر بعد از آغاز شورش‌های وی در لیبی به شمار می‌رود. بعد از این دیدار بود که این ژنرال شورشی حمله خود به طرابلس را آغاز کرد که به نظر می‌رسد با استقبال پادشاه عربستان همراه بوده است. او که رئیس یک دولت خارجی به شمار نمی‌رود، در جریان سفر به ریاض با استقبال غیر عادی و عالی رتبه مقامات این کشور مواجه شد.

پادشاه عربستان در ادامه برای حضور در نشست سران عرب به قرطاج در تونس عزیمت کرد. تاکید پادشاه عربستان بر طرح صلح عربی در این نشست در شرایطی صورت گرفت که گفته می‌شود ولیعهد این کشور با تیم ترامپ به دنبال پیشبرد طرح موسوم به معامله قرن هستند. آن‌ها همچنین تلاش می‌کنند دیدار‌های مستقیمی را با مسئولان رژیم صهیونیستی انجام دهند.

پادشاه عربستان همچنین طی هفته جاری به بحرین سفر کرد تا با حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه این کشور دیدار داشته باشد. سلمان در این دیدار وعده داد که عربستان به تعهدات سابق خود در نجات بحرین از مشکلات اقتصادی عمل خواهد کرد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد ملک سلمان میزان سفر‌های خارجی خود را افزایش داده است. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که پسر وی محمد بن سلمان با مشکلات فزاینده‌ای در خصوص سفر‌های خارجی‌اش مواجه شده است. گفته می‌شود محمد بن سلمان از سوی محمد ششم پادشاه مغرب در دسامبر گذشته به عنوان عنصر نامطلوب معرفی شده است.

عبدالعزیز بوتفلیقه رئیس جمهور وقت الجزایر در جریان سفر وی به این کشور او را مورد تمسخر قرار داد. سفر آسیایی محمد بن سلمان در زمستان گذشته نیز با تنش‌های زیادی همراه بود و تعدادی از برنامه‌های وی بدون بیان علت و توضیح آن نیمه کاره رها شد.

شاید بتوان گفت: آغاز سفر‌های خارجی پادشاه عربستان بتواند راه حلی کوتاه مدت برای مشکلات طولانی مدت آل‌سعود باشد، اما باید گفت که وارث تاج و تخت پادشاهی عربستان به علت رفتار‌های خود طی چهار سال گذشته چهره بسیار منفی از خود در جهان به جای گذاشته است. این در حالی است که وجهه خارجی محمد بن سلمان به هیچ وجه بهبود پیدا نکرده و درخواست‌ها برای انجام تحقیقات در خصوص ترور خاشقچی از سوی محافل حقوق بشری با اصرار بیشتری مواجه شده است.

شاید بتوان گفت که بن‌سلمان تمام کسانی که طی سال گذشته او را به عنوان یک مصلح اجتماعی و اقتصادی و سیاسی می‌شمردند، از دست داده است. اما همچنان حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را در کنار خود احساس می‌کند. این در حالی است که محبوبیت ترامپ در بیشتر نقاط جهان نیز کاهش پیدا کرده است.