چرا عربستان پای میز مذاکره استکهلم رفت؟

خبرگزاری مهر: آتش بس الحدیده که در نتیجه مذاکرات استکهلم سوئد حاصل شده از روز سه شنبه به اجرا درآمده و این در حالی است که گزارش‌هایی از نقض آتش بس از سوی ائتلاف عربستان سعودی در رسانه‌ها منتشر شده است.

مذاکرات استکهلم با حضور «مارتین گریفیتس» نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن و طرف‌های درگیر یمنی برگزار شد. طرف‌های یمنی شرکت‌کننده در مذاکرات صلح سوئد روز پنجشنبه از توافق بر سر آتش‌بس در استان الحدیده و شهر تعز و رسیدن کمک به این شهر‌ها خبر دادند.

بر اساس این توافق؛ در الحدیده، و بنادر الحدیده، الصلیف و رأس عیسی آتش بس فوری برقرار می‌شود. همچنین کمیته هماهنگی درباره بحث استقرار مجدد مشترک و مورد توافق به ریاست سازمان ملل تشکیل می‌شود.

بر اساس توافق، مسئولیت امنیت الحدیده و بنادر الحدیده، الصلیف و راس عیسی بر عهده نیرو‌های امنیت داخلی طبق قانون یمن است و باید به روند قانون احترام گذاشته شود و هر مانعی از بین برود.

در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «ریچارد فالک»، استاد حقوق بین الملل دانشگاه پرینستون امریکا تنظیم نموده که در ادامه می‌آید. «ریچارد فالک» گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در فلسطین در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ نیز بوده و بالغ بر ۲۰ کتاب از وی منتشر شده است.

*مذاکرات استکهلم سوئد منجر به توافق آتش بس در الحدیده و توافقات دیگر شد. نظر شما در مورد این توافقات چیست؟

باید گفت: فضای مناسبی برای حفظ توافق‌ها نیست، زیرا برخی هستند که ممکن است به دنبال اختلال در توافق نامه باشند و حوادث نگران کننده در امتداد این خطوط وجود داشته است.

در عین حال، از دیدگاه بشردوستانه، حتی کاهش جزئی از رنج مردم یمن بسیار مهم است. با باز کردن شهر‌های بندری الحدیدة و صنعا، طبق توافقنامه استکهلم، ۸۰ درصد از واردات مواد غذایی و دارو مدیرت می‌شود و به مردم یمن تحویل داده می‌شود. در حال حاضر، بر اساس منابع معتبر بین المللی، ۱۷.۸ میلیون یمنی از جمعیت ۲۲.۲ میلیون نفری آن در معرض گرسنگی قرار دارند.

*آیا این توافق می‌تواند به حصول توافق در خصوص فرودگاه صنعا و سایر موارد اختلافی منجر شود؟

پیش بینی با اعتماد به نفس هر گونه پیشرفت در رابطه با یمن دشوار است، اما اگر توافق نامه استکلهم متوقف شود، پس انتظار می‌رود که همان استدلال‌های بشردوستانه منجر به بازگشایی فرودگاه صنعا در آینده نزدیک شود.

*چه عاملی باعث شد تا کشور‌های دخیل در جنگ یمن پای میز مذاکره حاضر شوند؟

پاسخ به این سوال نیز دشوار است، زیرا دولت‌ها در چنین موقعیت‌هایی انگیزه‌های واقعی خود را در ملاء عام بیان نمی‌کنند. اگر بندر‌ها بسته باقی بمانند، احتمال دارد که ریاض، به ویژه پس از قتل خاشقجی، نگرانی‌های جدی در مورد محکوم شدن به دلیل یکی دیگر از فجایع انسانی بزرگ دولت سعودی داشته باشد.

به دلایل مشابه، ممکن است واشنگتن در حال حاضر از ابزار فشار برای مذاکره با هدف اصلی کاهش تنش‌های منطقه‌ای استفاده کند. چنین گمانه زنی‌هایی معتبر می‌شوند هنگامی که جنبش ضد ترامپ در مجلس جدید سنا ایالات متحده امریکا با بودجه بیشتر و دخالت در جنگ یمن مخالفت کند.

*با توجه به جنایت‌های جنگی مکرر ائتلاف عربستان در یمن، آیا سازمان ملل و دیوان کیفری بین المللی در این خصوص ورود پیدا خواهد کرد؟

پاسخ این سوال بستگی به زمینه سیاسی دارد و اینکه آیا جنگ با دیپلماسی سریعتر به پایان می‌رسد یا خیر. اگر جنگ با دیپلماسی سریعتر خاتمه یابد، ممکن است فشار‌های زیادی بر طرفین مختلف ذینفع ایجاد شود تا از ابتکار‌هایی که باعث واکنش خصمانه و اتهامات متقابل می‌شود، خودداری کنند.