محور‌های مذاکرات یمن در «استکهلم

خبرگزاری مهر: مذاکرات صلح یمن میان طرف‌های یمنی و اعضای دولت مستعفی این کشور از روز پنجشنبه هفته گذشته آغاز شده و هم اکنون نیز ادامه دارد. این سومین دور از مذاکرات صلح میان دو طرف است؛ مذاکراتی که در ادوار گذشته با کارشکنی دست‌نشاندگان سعودی به جایی نرسیده بود.

با این حال، این دور از مذاکرات پس از ماه‌ها رایزنی‌ها توسط «مارتین گریفیتس» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور یمن، از روز پنجشنبه میان دو طرف آغاز شد تا شاید پایانی باشد بر حدود ۴ سال تجاوزگری وحشیانه رژیم سعودی و متحدانش به مردم بی دفاع و بی گناه یمن. هیأت یمنی در قالب دولت نجات ملی که متضمن احزاب و جریان‌های مختلف یمنی از جمله جنبش أنصارالله است، در این دور از مذاکرات حضور دارد؛ مذاکراتی که در شهر «استکهلم» پایتخت سوئد برگزار می‌شود.

این درحالی است که علاوه بر طرف‌های مذاکره کننده یعنی هیأت‌های «صنعاء» و «دولت مستعفی»، «مارتین گریفیتس» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد نیز در این دور از مذاکرات شرکت کرده است تا شاید بتواند دیدگاه‌های دو طرف را به منظور پایان جنگ خانمان‌سوز، به یکدیگر نزدیک‌تر کند؛ هرچند که سنگ اندازی‌ها و زیاده خواهی‌های هیأت «دولت مستعفی» همواره کار را برای پیشبرد مذاکرات، سخت کرده و می‌کند.

طرح خروج از «الحدیده» و موضع هوشیارانه هیأت «صنعاء»

مذاکرات صلح یمن در شهر «استکهلم» پایتخت سوئد این شرایط را فراهم آورده است تا گروه‌های یمنی در قالب دولت نجات ملی، حقوق پایمال شده ملت یمن را احیاء کرده و به آن‌ها بازگردانند. درهمین راستا، گروه‌های یمنی گفتگو پیرامون مسائل مهم و دارایِ اهمیت استراتژیک را در دستور کار خود قرار داده اند تا نهایت بهره برداری را از مذاکرات مذکور کرده باشند.

در همین راستا، روشن شدن تکلیف شهر «الحدیده» یکی از مهمترین محور‌های مذاکرات حال حاضر در شهر استکلهم محسوب می‌شود. ائتلاف متجاوز سعودی ماه هاست که حملات گسترده زمینی، هوایی و دریایی را به شهر الحدیده ترتیب داده است و پس از عدم موفقیت در تسلط بر آن، این شهر را به طور کامل تحت محاصره خود درآورده است.

اکنون مطالبه اصلی گروه‌های یمنی در جریان مذاکرات استکهلم، در وهله اول مشخص شدن تکلیف شهر الحدیده و رفع کامل محاصره از آن است، اما به نظر می‌رسد که زیاده خواهی‌های مُهره‌های دست نشانده عربستان سعودی در دولت مستعفی یمن همچنان در این زمینه ادامه دارد و آن‌ها خواهان حل و فصل اصولی و منطقی مسأله شهر الحدیده نیستند. این مسأله آنجا آشکارتر می‌شود که مطالبات غیرمنطقی هیأت «دولت مستعفی» یمن درخصوص الحدیده را می‌شنویم.

در همین راستا، هیأت شرکت کننده در مذاکرات صلح سوئد از سوی دولت مستعفی یمن و «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری این کشور در جریان این مذاکرات اعلام کرد که ارتش و نیرو‌های مردمی این کشور باید به صورت کامل از الحدیده خارج شوند. «محمد عبدالسلام» از اعضای ارشد أنصارالله نیز ضمن اعلام مخالفت هیأت صنعاء با درخواست مذکور، اعلام کرد که شهر الحدیده باید یک شهر بی طرف باشد.

تلاش برای ممانعت از بازگشایی فرودگاه صنعاء

باوجود اینکه گروه‌های یمنی در شهر استکهلم سوئد گرد هم آمده اند تا به بحران‌های مخلتف در این کشور پایان دهند، اما طرف مقابل یعنی هیأت نمایندگی از دولت مستعفی همواره با ارائه شروط زیاده خواهانه و غیرمعقول، سعی در به شکست کشاندن مذاکرات داشته و راه رسیدن به تفاهمات دوجانبه را مسدود می‌کند.

یکی از مهمترین محور‌های گفتگو‌های کنونی در استکهلم سوئد، به مسأله بازگشایی فرودگاه بین المللی صنعاء باز می‌گردد که به دلیل محاصره هوایی یمن توسط ائتلاف متجاوز سعودی، این فرودگاه چند سالی است که تعطیل شده است. فرودگاه بین المللی صنعاء که کنترل آن در دست نیرو‌های یمنی قرار دارد، هم اکنون از لحاظ فنی آمادگی کامل برای ازسرگیری پرواز‌ها را به دست آورده، اما این ائتلاف سعودی و مزدورانش در دولت مستعفی هستند که اجازه انجام پرواز‌ها را نمی‌دهند.

هیأت «دولت مستعفی» یمن در جریان مذاکرات سوئد برای صدور مجوز جهت بازگشایی فرودگاه بین المللی صنعاء این پیش شرط را مطرح کرده که تمامی پرواز‌ها از و به فرودگاه صنعاء مورد بازرسی و تفتیش قرار گیرند؛ شرطی که با مخالفت صریح و قاطع هیأت صنعاء و أنصارالله مواجه شد.

در همین ارتباط، «محمد عبدالسلام» رئیس هیأت مذاکره کننده انصارالله یمن در مذاکرات صلح سوئد تاکید کرد: «بازگشایی فرودگاه صنعاء باید بر اساس قوانین بین المللی صورت پذیرد و ما هیچ گونه بازرسی هواپیما‌ها را نمی‌پذیریم». البته هیأت صنعاء با طرح ایفای نقش سازمان ملل متحد در فرودگاه صنعاء به منظور پیشبرد مذاکرات و نشان دادن حسن نیت خود در این زمینه، موافقت کرده است.

تشکیل دولت انتقالی؛ پیشنهاد راهبردی هیأت یمنی

یکی از مهمترین و راهبردی‌ترین پیشنهاداتی که در جریان مذاکرات صلح یمن در کشور سوئد مطرح شده، پیشنهاد تشکیل دولت انتقالی به منظور فراهم آوردن شرایط جهت انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی، بوده است. محمد عبدالسلام در حاشیه مذاکرات سوئد تأکید کرد: «شاید راهکار پایان بحران یمن ورود به یک مرحله انتقالی با یک سقف زمانی مشخص باشد؛ به گونه‌ای که تمامی احزاب و جریان‌های سیاسی یمن در این مرحله به ایفای نقش بپردازند».

با وجود مطرح شدن این پیشنهاد، اما هیأت اعزامی به نمایندگی از دولت مستعفی یمن هیچ واکنشی بدان نشان نداده است؛ این بدان معناست که این هیأت نه به منظور تحقق صلح و پایان بحران در یمن که به منظور دیکته کردن خواسته‌ها و مطالباتش پای به سوئد گذاشته است.

در هر صورت آنچه که مد نظر گروه‌های یمنی در خصوص تشکیل دولت انتقالی است، بدون شک در راستای تأمین مطالبات مردم این کشور محسوب می‌شود و مخالفت طرف مقابل با این مطالبه به حق مردم یمن در واقع، تیر خلاصی است بر تمامی شعار‌هایی که در حمایت از یمنی‌ها سر می‌دهند. محمد عبدالسلام، رئیس هیأت یمنی در مذاکرات سوئد بر لزوم تشکیل دولت انتقالی تأکید کرده است.

عدم جدیت سعودی برای برقراری صلح

واقعیت آن است که تداوم حملات ددمنشانه رژیم سعودی و متحدانش به یمن آن هم همزمان با ادامه مذاکرات صلح سوئد بار دیگر نشان داد که سعودی‌ها همچنان راهکار نظامی و جنایتکارانه خود را به راهکار سیاسی برای حل بحران یمن ترجیح می‌دهند. در طول چند روزی که از مذاکرات استکهلم سپری می‌شود مناطق مختلفی از یمن هدف حملات سعودی‌ها قرار گرفته و به دنبال آن ده‌ها غیرنظامی به شهادت رسیده اند.

در همین ارتباط، «یحیی سریع» سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن در سخنانی از تداوم حملات ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی رژیم سعودی به این کشور به شدت انتقاد کرد. وی تأکید کرد که تداوم این حملات همزمان با ادامه مذاکرات صلح در کشور سوئد نمی‌تواند کمکی به این مذاکرات کند. این مقام نظامی یمن همچنین اظهار داشت: تداوم حملات متجاوزان به این کشور همزمان با مذاکرات استکهلم حاکی از عدم جدیت ریاض در تحقق صلح است.

بزرگترین چالش مذاکرات چیست؟

بزرگترین چالش مذاکرات کنونی میان هیأت «صنعاء» و هیأت اعزامی به نمایندگی «دولت مستعفی» یمن آن است که این هیأت دولت مستعفی اختیاری از خود برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک ندارد و به صورت کاملا منفعلانه و به منظور کاستن از میزان فشار‌های افکار عمومی، وارد مذاکرات شده است.

شاید اگر نمایندگانی از عربستان سعودی و امارات متحده عربی پای میز مذاکرات با هیأت صنعاء حاضر شده بودند، مذاکرات بیش از این شاهد پیشرفت بود، چراکه هیأت «دولت مستعفی» عملا از خود اختیاری ندارد.

«سلیم المغلس» عضو هیات مذاکره کننده انصارالله یمن در این خصوص می‌گوید: «ما طرح توقف جنگ در همه جبهه‌های تعز را مطرح کردیم، اما هیات ریاض مخالفت کرد. توقف جنگ یا آتش بس چه در تعز یا الحدیده و یا در دیگر مناطق به حضور نمایندگانی از عربستان و امارات در پای میز مذاکرات نیاز دارد».