بی‌پروایی و سبعیت شاهزاده‌ی سعودی حامیان سنتی عربستان در آمریکا را علیه سعودی‌ها شورانده/ حرکت اشتباه بن سلمان چگونه روابط خارجی عربستان را وارد بحران کرد

پایگاه خبری تحلیلی فردا:

محمد بن سلمان شاهزاده و ولیعهد عربستان سعودی به دور دنیا سفر کرده تا برای بازیابی شهرت پایمال‌شده‌اش تلاش کند. گرچه او توانسته در ارتباط با دیگر حکومت‌های استبدادی موفقیت‌هایی را به دست آورد اما در کل به چهره‌ای دوقطبی کننده تبدیل شده که به برند و شهرت پادشاهی عربستان سعودی آسیب می‌زند. در ایالات متحده‌ی آمریکا، ۷۵ سال شراکت قدیمی بین دو کشور تحت فشار شدیدی قرار گرفته و خطر از دست دادن حمایت حزبی سنتی [جمهوری خواهان] این رابطه را تهدید می‌کند.

شاهزاده‌ی سعودی در نشست گروه G20 در آرژانتین تنها از سوی رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین مورد استقبال گرم قرار گرفت. حتی دونالد ترامپ، مهم‌ترین محافظ و حامی بن سلمان، تصمیم گرفت ملاقات دوجانبه با وی نداشته باشد. با این وجود شاهزاده توانست عکس گروهی که می‌خواست را بگیرد، ایستاده در کنار سایر رهبران G20، تا در داخل پادشاهی عربستان این اطمینان را ایجاد کند که همه چیز خوب است.

شاهزاده در راه برگشت از بوینس آیرس از آسمان متحد قدیمی خود، مراکش، عبور کرد. پادشاه فعلی مراکش، شاه محمد ششم، به خاطر عدم ملاقات با بن سلمان مورد تمجید رسانه‌ها قرار می‌گیرد. بر خلاف وی، رسانه‌های الجزایری دولت این کشور را به خاطر پذیرفتن ولیعهد سعودی مورد انتقاد قرار می‌دهند. سعودی‌ها از سرکوب وحشیانه‌ی اپوزیسیون اسلام‌گراها در دهه‌ی نود در الجزایر حمایت کردند، سرکوبی که هنوز انتقادهای جدی را متوجه ارتش این کشور می‌کند. رئیس جمهور الجزایر عبدالعزیز بوتفلیقه، با عذر و بهانه‌ی ناخوشی احوال، از ملاقات با بن سلمان طفره رفت. دیدار از پیش برنامه‌ریزی شده از اردن هم انتقادات زیادی در این کشور به همراه داشت.

کاخ سفید همچنان مصرانه اعلام می‌کند که عربستان سعودی متحد مهم آمریکا در منطقه است: برای فروش اسلحه، نفت ارزان و مهار ایران، حیاتی است. دولت آمریکا به دنبال افشای ارتباط بین ترور جمال خاشقجی و دفتر شاهزاده‌ی سعودی در ریاض در روز قتل تحت فشار قرار گرفته است. شواهد مبنی بر مشارکت و همدستی بن سلمان در قتل از پیش برنامه‌ریزی شده‌ی خاشقجی قوی است و قوی‌تر هم می‌شود. نکته‌ی بدتر برای پادشاهی سعودی این است که قضیه‌ی خاشقجی توجه بیشتری را به جنگ فاجعه‌بار این کشور در یمن جلب کرده، جایی که بزرگ‌ترین فاجعه‌ی انسانی جهان در حال وقوع است.

حامیان و متحدان سعودی در ایالات‌متحده تحت شدیدترین نقدهای موشکافانه از زمان تحریم‌های نفتی سال ۱۹۷۳ قرار دارند. برخلاف فشارهای سال ۱۹۷۳ که در ارتباط با سیاست‌های مربوط به اسرائیل می‌شد، فشارهای کنونی بیشتر در مورد شخصیت (مشخصاً محمد بن سلمان) است تا تفاوت‌ها و اختلافات در مورد سیاست‌گذاری. هیچ‌کس خواستار کناره‌گیری پادشاه فیصل نیست. انتقادهای امروز از ریاض خواستار تغییر در رهبری در ریاض است که بسیار سخت‌تر است، اگر غیرممکن نباشد. این بی‌پروایی و سبعیت رفتار شاهزاده‌ی سعودی است که حامیان سنتی پادشاهی عربستان در آمریکا در رسانه‌ها و کنگره را علیه سعودی‌ها کرده است. دشوار بتوان فهمید که چگونه این وضعیت تغییر خواهد کرد: احتمال زیاد این است که یک حرکت اشتباه دیگر از محمد بن سلمان به رسوایی بیشتر او منجر بشود.

در حالی که اعضای هر دو حزب در واشنگتن منتقد رفتار سعودی‌ها شده‌اند دموکرات‌ها بیش از جمهوری‌خواهان در موضع خود اتفاق نظر دارند. همه‌ی سناتورهای دموکرات رأی به خاتمه‌ی حمایت آمریکا از جنگ یمن دادند. جمهوری‌خواهان به دو دسته‌ی منتقدان و وفاداران به رئیس جمهور تقسیم شدند. اگر این تفرقه‌ی درون حزبی عمیق شود نتایج منفی برای رابطه‌ی آمریکا و عربستان خواهد داشت. عربستان سعودی هرگز در آمریکا محبوب نبوده است اما رؤسای جمهور آمریکا از هر دو حزب اهمیت روابط قوی با ریاض را به رسمیت شناخته‌اند. این واقعیت شاید مانع دسترسی محمد بن سلمان به تاج و تخت پادشاهی شود.

تنها نشانه‌ از اخبار خوب در یمن است. انتقال حوثی‌های زخمی به عمان و گفتگو برای تبادل زندانیان حرکتی است در جهت خاتمه دادن به جنگ و پایان محاصره. اگر گفتگوها بین طرف‌های درگیر آن‌چنان که قولش داده شده در سوئد آغاز شود، اولین گفتگو در طی دو سال اخیر خواهد بود. ایالات متحده باید از این فرآیند حمایت بکند نه اینکه سعی کند از اشکال‌تراشی‌ شاهزاده‌ی سعودی محافظت کند.

خاندان سلطنتی سعودی بدون شک با دقت هر تقابل دیپلماتیک بین بن سلمان و رهبران خارجی را زیر نظر دارد تا نشانه‌ای بیابد از اینکه قتل استانبول زیر قالی پنهان شود و هر طور هست قضیه رفع و رجوع شود. مهم‌تر اما این است که باید نظر افکار عمومی در ایالات متحده سنجیده شود تا مشخص شود که آیا مهم‌ترین حامی امنیتی عربستان سعودی برای سه ربع قرن [یعنی آمریکا] در حال از دست رفتن است یا خیر. پادشاهی عربستان امروزه شدیداً نیازمند یک سفیر توانمند و هوشیار در واشینگتن است اما متأسفانه خالد بن سلمان به اندازه‌ی برادرش سمی است.

منبع