آنچه از سخنرانی اردوغان برمی‌آید

خبرگزاری ایسنا: اگرچه اردوغان قول داده بود "حقیقت عریان" را درباره قتل خاشقجی بیان کند، ولی بخش اعظم سخنرانی امروز او تنها به وقایع نگاری این قتل گذشت و شاید بتوان گفت: نکته مهمی که از این سخنان برآمد این بود که به رغم اعلام اولیه سعودی‌ها مبنی بر تصادفی بودن این قتل از واژه "قتل از پیش طراحی شده" استفاده کرد و به ذکر جزییات این طراحی که بار‌ها طی این چند روز در گزارش اغلب رسانه‌های جهان به شیوه‌های مختلف منتشر شده، پرداخت.

وی گفت که تیم سعودی وارد شده به استانبول برای انجام این قتل شامل ژنرال‌ها و افراد برجسته سعودی بوده‌اند. وی در سخنان خود همچنین به عبارت "قتل وحشیانه" اشاره کرد که شاید بتوان آن را تاییدی بر ادعا‌های قبلی منتشر شده مبنی بر مثله شدن خاشقجی توسط قاتلان سعودی‌اش دانست. این نشان می‌دهد که اردوغان به خوبی از جزییات این قتل آگاهی دارد. اردوغان به این ترتیب تمامی داستان‌های پیشین سعودی‌ها درباره قتل خاشقجی مبنی بر کشته شدنش در یک نزاع تصادفی در داخل کنسولگری را رد کرد.

اگرچه رهبر ترکیه در سخنان خود هیچ اشاره مستقیمی به ولیعهد عربستان که گفته می‌شود آمر اصلی این قتل باشد نکرد، اما به صراحت گفت که حاضر نیست این پرونده را که خشم جهانی را به دنبال داشته، به این زودی ببندد.

به نظر می‌رسد سخنرانی اردوغان که از مدت‌ها قبل برای گفتن "حقیقت محض" توجه جهانیان به آن جلب شده بود یک پیام برای سعودی‌ها داشت: ما می‌دانیم، حواستان باشد.

در واقع شاید پرونده این قتل برگ برنده اردوغان در برابر پادشاهی سعودی باشد. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشته است که اردوغان پیشنهاد رشوه سعودی‌ها برای صرف‌نظر کردن از این پرونده و حتی لغو محاصره قطر را رد کرده است. این نشان می‌دهد که رهبر ترکیه به افق دورتری چشم دوخته است.

اردوغان از متهم کردن مستقیم اعضای خاندان سلطنتی خودداری کرد، اما سوالاتی را مطرح کرد که پادشاهی سعودی را به چالشی جدی با جهان واداشته است.

چرا این ۱۵ سعودی در روز قتل به استانبول رفته‌اند؟ به دستور کی؟ چرا کنسولگری فورا تحقیقات را آغاز نکرد؟ چرا روایت‌های متفاوتی از این قتل عنوان شد؟ چرا جسد پیدا نشده؟ و همدست محلی این قاتلان کیست؟ وی از سعودی‌ها جواب این سوالات را طلب کرده است.

در واقع اردوغان بدون اینکه خبر تازه‌ای داده باشد فقط گزارش‌های رسانه‌ها طی این چند روز از این قتل را تایید کرد. اردوغان هم‌چنین به وضوح نشان داد که به نفع او و ترکیه نیست که نوار‌ها و فیلم‌هایی را که از این قتل در اختیار دارد علنی کند.

این یک واقعیت است که اردوغان بسیار بیشتر از آنچه نشان داد می‌داند؛ دنیا نیز می‌داند که او خیلی بیشتر می‌داند. این دانسته‌ها قدرت چانه‌زنی وی را بسیار افزایش خواهد داد.

او حسن نیت پادشاه را ستود، اما هیچ اشاره‌ای به ولیعهدش نکرد. این نادیده گرفتن از آغاز یک روند جدی و خطرناک برای ولیعهد سعودی حکایت دارد؛ اینکه این جوان قابل اعتماد نیست و به رغم تمامی تلاش‌هایش برای اصلاحات، وجهه قابل قبولی ندارد.