موضوع خاشقجی چه آثاری بر آینده قدرت بن سلمان دارد؟

خبرگزاری مهر: خبر ناپدید شدن «جمال خاشقجی» نویسنده و منتقد سرشناس سعودی بعد از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول و بعد از آن انتشار خبر ترور وی توسط عناصر رژیم آل سعود موجی از واکنش‌ها را در قبال سیاست‌های سرکوبگرانه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به دنبال داشته است؛ ولیعهدی که هیچ گونه انتقادی را علیه سیاستهایش بر نمی‌تابد و به بدترین شکل ممکن به هرگونه انتقادی واکنش نشان می‌دهد.

روزنامه «آی» چاپ انگلیس در مقاله‌ای تحت عنوان «اشتباه محاسباتی سعودی‌ها درباره خاشقجی» نوشت: توطئه کشتن جمال خاشقجی روزنامه نگار مخالف عربستانی نشان دهنده اقدامات و سیاست وحشیانه‌ای است که ریاض برای ساکت کردن افراد جدا شده از نظام این کشور و ترساندن تمام مخالفان در پیش گرفته است. هدف از این گونه اقدامات این است که عربستان نشان دهد هرگونه نقد حتی به صورت غیر مستقیم شدیدترین درجات خشونت را به دنبال خواهد داشت. این همان ویژگی‌های یک حکومت دیکتاتوری است که صدای مخالفان در آن شنیده نمی‌شود.

در همین راستا، خبرنگار مهر مصاحبه‌ای با «ریچارد مورفی» دیپلمات پیشین و کهنه کار امریکا انجام داده است که در ادامه می‌آید.

«ریچارد مورفی» دیپلمات پیشین و کهنه کار آمریکایی با ۳۴ سال فعالیت در حوزه خاورمیانه و کشور‌های عربی، در سال‌های جنگ ایران و عراق سفیر آمریکا در عربستان سعودی بود و سپس معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه شد. مورفی اینک با شرکت در شبکه‌های «بی‌بی‌سی»، «سی‌ان‌ان»، «فاکس نیوز» به تحلیل درباره رویداد‌های جهان به ویژه خاورمیانه می‌پردازد. وی عضو هئیت امنای دانشگاه آمریکایی «بیروت» در لبنان نیز هست.

*با توجه به روابط غرب و به ویژه آمریکا با عربستان، چرا موضوع جمال خاشقجی ابعاد گسترده پیدا کرد؟ معمولاً در موارد نقض حقوق بشر به خاطر بحث خرید‌های تسلیحاتی عربستان از یک سو و فروش نفت از سوی این کشور از سوی دیگر، نوعی اغماض و چشم پوشی در خصوص عربستان همیشه رکن سیاست خارجی این کشور‌ها بوده است. ولی در قضیه خاشقجی این موضوع متفاوت است. دلیل آن چیست؟

من تعهد اساسی ایالات متحده به عربستان سعودی را این گونه توصیف می‌کنم: تضمین دفاع از عربستان در مقابل تجاوز خارجی در ازای تلاش برای حفظ ثبات در بازار جهانی نفت.

سرنوشت جمال خاشقجی بحثی در مورد ارزش‌های حقوق بشر ارائه نموده است که تا حدی در روابط بین عربستان و ایالات متحده امریکا امری غیر عادی است.

ممکن است این سوال پیش آید که چرا این حادثه موضوعی مهم محسوب می‌شود. واقعیت این است که او ساکن ایالات متحده امریکا بوده و به طور منظم با یکی از روزنامه‌های برجسته آمریکا یعنی «واشنگتن پست» همکاری می‌کرد. علاوه بر این جزئیات وحشیانه مرگ او موجب ناراحتی عمومی شده است.

*برخی معتقد هستند از آنجایی که عربستان قیمت نفت را بنا به درخواست ترامپ پایین نیاورد، آمریکا از طریق موضوع خاشقجی درصدد اعمال فشار به عربستان است. نظر شما چیست؟

رئیس جمهور ترامپ بار‌ها و بار‌ها در مورد ارزش روابط استراتژیک بلند مدت بین عربستان سعودی و ایالات متحده امریکا صحبت کرده است. من اعتقاد ندارم این استدلال که از مرگ خاشقجی جهت فشار بر قیمت نفت استفاده شده است، درست باشد.

*برخی کشور‌های غربی از جمله آمریکا، عربستان را تهدید به تحریم کرده اند. در مقابل عربستان نیز سخن از واکنش مقتضی در صورت تحریم سخن رانده است. به نظر شما تقابل با عربستان در خصوص موضوع خاشقجی تا کجا پیش خواهد رفت؟

قطعا تحریم‌هایی علیه عربستان سعودی اعمال می‌شود؛ گرچه هنوز مشخص نیست ابعاد تحریم‌ها تا چه اندازه باشد و تا چه حد بر دولت عربستان فشار وارد کند.

*موضوع خاشقجی چه آثاری بر آینده قدرت محمد بن سلمان خواهد گذاشت؟

رهبری عربستان سعودی همچنان در حال مطالعه چگونگی پاسخ به اتهاماتی مبنی بر اینکه وی به طور مستقیم خاشقجی را به قتل رسانده می‌باشد.

اطلاعات به سرعت در حال تکمیل است و برخی مقامات ارشد عربستان سعودی به علت مرگ خاشقی اخراج شده اند. این که آیا این موضوع بر نقش محمد بن سلمان تاثیر می‌گذارد یا خیر، هنوز معلوم نیست.