آیا ترکیه همانند قطر در کویت هم نیرو مستقر می‌کند؟
کویت دلیل دیگری را به تنش در روابطش با عربستان اضافه کرد که به گسترش شکاف در مواضع دو کشور اشاره دارد؛ آن هم بیانیه رسمی کویت در زمینه امضای طرح عملی همکاری نظامی مشترک میان کویت و ترکیه برای سال ۲۰۱۹ با هدف تقویت همکاری نظامی دو کشور است.
خبرگزاری ایسنا: عبدالباری عطوان، نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم نوشت: خبرگزاری کویت که خبر به امضا رسیدن این طرح یا توافقنامه را منتشر کرد، آورده است، سرلشکر محمد الکندری، معاون رئیس ستاد مشترک ارتش کویت و سرتیپ اموت ییلدیر، همتای ترکی‌اش این توافقنامه را امضا کردند. خبرگزاری مذکور همچنین اعلام کرد: دو طرف در این توافقنامه بر سر تبادل اطلاعات نظامی و یکپارچگی تلاش‌ها به اتفاق‌نظر رسیدند، اما این خبرگزاری به بند‌های دیگر و جزئیات بیشتری اشاره‌ای نکرد.
منابعی در کویت در جریان گفتگو با روزنامه رای الیوم، بعید ندانستند که این "توافقنامه" شامل حضور نیرو‌های ترکیه در کویت و قرارداد‌های خرید سلاح از ترکیه به ویژه در زمینه‌های زره‌پوش‌ها باشد، مانند معاهده دفاعی مشترک قطر و ترکیه که از دوحه در مقابل حمله نظامی چهار کشور تحریم کننده (عربستان، مصر، امارات و بحرین) که از ابتدای بحران خلیج فارس تاکنون تقریبا یک سال و نیم قطر را محاصره کرده‌اند، حمایت کرد. اولین شخصی که احتمالات جدی این حمله نظامی را فاش کرد صباح الاحمد الجابر الصباح، امیر کویت بود که اعلام کرد که میانجیگری کشورش مانع از وقوع جنگ شده است.
اطلاعاتی که به دست آوردیم حاکی از آن است که تعداد نیرو‌های حاضر در ترکیه در پایگاه نظامی العدید در قطر به ۳۵ هزار نیروی نظامی با تجهیزات سنگین و کامل می‌رسد و آنکارا نقش برجسته‌ای را در کاهش تاثیرات محاصره قطر ایفا کرد، زمانی که برای جبران تمامی واردات قطر از عربستان که از آغاز بحران و بسته شدن مرز‌های میان دو کشور متوقف شد، کریدور هوایی راه انداخت.
مسؤولان قطری با افزایش سرمایه گذاری‌های مالی در ترکیه به این اقدام خوب آنکارا پاسخ دادند و تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر در بحبوحه بحران کاهش ارزش لیر ترکیه به آنکارا سفر کرد و چکی به ارزش ۱۵ میلیارد دلار برای حمایت از پول ترکیه چه به صورت سرمایه‌گذاری و چه به صورت ودیعه در بانک مرکزی این کشور با خود برد و این اقدام در توقف فروپاشی لیر ترکیه و بازگشت تدریجی آن به حالت ثبات نسبی موفق بوده است.
تمامی روزنامه‌های کویتی از جمله آن‌هایی که به عربستان نزدیک هستند، اظهارات مرزوق الغانم، رئیس پارلمان کویت را که در حاشیه مشارکتش در سومین کنفرانس رؤسای اجلاس مجالس اوراسیا که در شهر ساحلی "انتاکیه" ترکیه ایراد شد را منتشر کردند، اظهاراتی که تاکید داشت بر اینکه ترکیه جمهوری موز نیست و از جنگ اقتصادی که علیه این کشور رخ داده، عبور خواهد کرد. جنگی که حتما با شکست رو به رو خواهد شد.
اهمیت این اظهارات در کنار توافقنامه یا معاهده نظامی ترکیه و کویت نه تنها به خاطر گشوده شدن آغوش کویت به روی ترکیه بلکه به خاطر زمان آن است و در این زمینه به چند نکته اشاره می‌کنیم:
نکته نخست: در اوج تنش در روابط میان عربستان و ترکیه در چارچوب "بحران" ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد سعودی و افزایش فاش شدن اطلاعات درخصوص قتل وی به بیرون و چه بسا مثله کردنش در داخل کنسولگری عربستان در استانبول به دست تیمی از نیرو‌های امنیتی ریاض که برای انجام ماموریت از این کشور آمده بودند و همچنین تاکید مقامات ترکیه بر اینکه خاشقجی زنده وارد کنسولگری شد و آن را ترک نکرد، صورت گرفت.
نکته دوم: این نزدیکی میان ترکیه و کویت پس از شکست سفر شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به کویت در روز شنبه گذشته جهت حل اختلافات میان دو کشور بر سر چاه‌های نفتی مشترک در میادین نفتی "الخلفجی" و "الوفره" صورت می‌گیرد. چاه‌هایی که مسؤولان سعودی در سال ۲۰۱۴ میلادی تولید و استخراج نفت از آن‌ها را متوقف کرده و کویت خواستار پرداخت غرامتی به ارزش ۸ میلیارد دلار در ازای سهمش از تولید نفتی که روزانه به ۲۵۰ هزار بشکه می‌رسد (حجم کلی تولید نفت از این دو میدان نفتی به ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد) شد و بن سلمان اذعان کرد که سفرش را به خاطر اختلافات با کویت بر سر این چاه‌ها از دو روز به دو ساعت مختصر کرد.
نکته سوم: خشمی که به دلیل توئیت‌های خالد بن عبد الله بن فیصل بن ترکی آل سعود در صفحه شخصی‌اش در میان کویتی‌ها به وجود آمده، توئیت‌هایی که در آن‌ها گفته شده که کویت نیاز به طوفان قاطعیت داخلی جهت پاکسازی از چنگال اخوان‌المسلمینی‌ها و دست نشانده‌های سازمان‌های وابسته به شاهزاده‌های قطری دارد؛ وضعیت بیش از حد بد شده است.
نکته چهارم: هشدار مقامات عربستان به گردشگران این کشور که طی این روز‌ها به ترکیه می‌روند و تعداد آن‌ها به بیش از ۶۰۰ هزار گردشگر در سال تخمین زده شده است و برای تحریم ترکیه و یافتن مکان‌های گردشگری دیگر به خاطر ناامنی در این کشور و مواضع خصمانه علیه کشورشان، شبکه‌های اجتماعی پر از توئیت‌های شده است که منعکس‌کننده رویکرد‌های عربستان در این زمینه است.
ظهور اختلافات عربستان و کویت به این روش که منعکس‌کننده عدول از سنت‌های کشور‌های حاشیه خلیج فارس در پایبندی به مساله کتمان کردن اختلافات است حکایت از این دارد که اختلاف و دودستگی در شورای همکاری کشور‌های حاشیه خلیج فارس وسیع‌تر و عمیق‌تر و علنی شده‌اند. همچنین حکایت دارد از آنکه کویت به محور قطری و عمانی در بحران خلیج فارس نزدیک‌تر شده است و نکته قابل توجه اینکه این سه کشور حملات تروریستی که در مراسم رژه نظامی در اهواز رخ داد و منجر به شهادت و زخمی شدن ۸۵ تن شد، به شدت محکوم کردند، این در حالی است که سه کشور تحریک کننده دیگر قطر یعنی عربستان، امارات و بحرین این کار را انجام ندادند.
بدون شک این اختلافات به نحوی بر طرح‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای ایجاد پیمان "ناتوی" عربی که شامل شش کشور حاشیه خلیج فارس و همچنین اردن و مصر می‌شود و در نشست ویژه که اوایل سال ۲۰۱۹ میلادی در واشنگتن اعلام می‌شود تاثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین اطلاعاتی در اختیار داریم که بر این مساله تاکید دارند که سه کشور کویت، قطر و عمان به تشکیل و پیوستن به این گروه آمریکایی ضد ایران تمایل ندارند.
کویت ساز مخالفی را حداقل در حال حاضر آغاز کرده است و چه بسا میانجی‌گری‌اش جهت حل بحران قطر با کشور‌های حاشیه خلیج فارس به بن بست رسیده است و روز‌های آتی نیز سوپرایز‌های بسیاری خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید