نشست صلح «سوچی» در دو راهی بیم و امید

خبرگزاری مهر: دهمین دور از مذاکرات صلح سوری «آستانه» امروز دوشنبه برگزار می‌شود. تنها تفاوت این دور از مذاکرات صلح سوری با ادوار گذشته آن، این است که این مذاکرات نه در شهر آستانه قزاقستان که در شهر سوچی روسیه برگزار خواهد شد. گروه‌های معارض سوری نیز چندی پیش از آمادگی کامل خود برای مشارکت در این دور از مذاکرات صلح خبر داده و قرار است در آن شرکت نمایند.

این در حالی است که «استفان دی میستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه نیز از صبح امروز در شهر سوچی حضور پیدا کرده تا بتواند در این دور از مذاکرات و گفتگو‌های صلح شرکت نماید. نمایندگان هیأت اعزامی از سوی دمشق نیز خود را برای مشارکت در مذاکرات و گفتگو‌های سیاسی به شهر سوچی رسانده اند. ریاست هیأت نمایندگی دمشق در این دور از مذاکرات همچون ادوار گذشته برعهده «بشار الجعفری» نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد است.

اینکه نشست صلح سوریه در این دور نشست «آستانه» نام دارد، اما در شهر سوچی برگزار می‌شود بدان معناست که قرار است در این دور از مذاکرات در امتداد سلسله مذاکرات شهر آستانه قزاقستان صورت پذیرد و به نوعی مکمّل مذاکرات گذشته در پایتخت قزاقستان باشد. بر هیچکس پوشیده نیست که مهمترین توافق حاصل شده از بطن مذاکرات آستانه، تشکیل «مناطق کاهش تنش» در سوریه بوده است؛ توافقی که تا به امروز تلاش زیادی برای حفظ آن انجام شده است.

برهمین اساس، پر واضح است که یکی از محور‌های اصلی و اساسی نشست صلح کنونی در شهر سوچی، مسأله افزایش و گسترده‌تر کردن دامنه مناطق کاهش تنش است. بدون شک، نمایندگان هیأت اعزامی از سوی دمشق تمام تلاش خود را به کار خواهند بست تا بتوانند دامنه مناطق کاهش تنش در سوریه را به شهر ادلب و مناطق واقع در اطراف آن برسانند؛ جایی که تروریست‌های تکفیری جبهه النصره در آنجا مستقر هستند.

نکته‌ای که در این میان قابل تأمل به نظر می‌رسد، این است که در حال حاضر دولت دمشق در عرصه میدانی در مقایسه با گروه‌های مسلح معارض و همچنین گروه‌های تروریستی ـ. تکفیری دست برتر را دارد و ابتکار عمل را در این عرصه به دست گرفته است؛ این همان چیزی است که موجبات خشم و عصبانیت معارضان را تاکنون به دنبال داشته است. نظامیان ارتش سوریه تاکنون دستاورد‌های زیادی را در محور جنوبی این کشور خلق کرده اند و این دستاورد بسیار بزرگ، برگ برنده هیأت دمشق در مذاکرات آستانه است.

پیشروی‌های نیرو‌های سوری در نبرد با تروریست‌های تکفیری تا جایی ادامه پیدا کرده است که طبق آخرین آمار و گزارش ها، تاکنون بیش از ۹۰ درصد از مساحت درعا به کنترل کامل مقاومت درآمده است. این درحالی است که تکفیری‌ها و متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن‌ها ازجمله ایالات متحده آمریکا پیش بینی تحقق چنین پیروزی ارزشمندی را برای مقاومت سوریه نمی‌کردند.

نیرو‌های مقاومت سوری با این دستاورد میدانی بزرگ خود، در عمل ثابت کردند که تهدیدات ایالات متحده مبنی بر لزوم پرهیز دولت دمشق از ورود به نبرد ضد تروریسم در محور جنوبی، پوچ و واهی بوده است. شهر درعا در مرز‌های مشترک با اردن واقع شده و از این حیث بسیار حائز اهمیت محسوب می‌شود. تسلط ارتش سوریه بر شهر درعا موجب خواهد شد تا تمامی تحرکات تکفیری‌ها در مرز‌های مشترک سوریه و اردن خنثی شده و دیگر تهدیدی از سوی این مرز‌ها متوجه سوریه نباشد.

باید به این نکته توجه داشت که در سایه عدم همکاری دولت اردن با دولتمردان دمشق، مرز‌های اردن طی سال‌های گذشته شاهد بیشترین تردّد از سوی گروه‌های تروریستی ـ. تکفیری بوده است. اهمیت دیگر درعا نزدیکی آن به دمشق است. فاصله کوتاه میان درعا و دمشق به عنوان پایتخت سوریه موجب شده تا برقراری آرامش و ثبات در «درعا» به مثابه آرامش و ثبات در دمشق تلقی گردد؛ لذا درعا از این نظر نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

علاوه بر شهر درعا، نظامیان ارتش سوریه موفق شدند در استان قنیطره نیز دستاورد‌های بسیار زیادی را خلق کنند. طبق آخرین اخبار و گزارش ها، نظامیان ارتش سوریه تنها دو منطقه تا آزادی کامل قنیطره فاصله دارند و اگر بتوانند طی روز‌های آینده این دو منطقه را نیز از لوث تروریست‌های تکفیری پاکسازی کنند، دیگر پرونده تکفیری‌ها در استان قنیطره برای همیشه بسته خواهد شد و آن‌ها در این استان حرفی برای گفتن نخواهند داشت.

آنچه که مسلم است، آن است که ایالات متحده آمریکا تحت هیچ شرایطی نمی‌خواهد مذاکرات صلح سوری در شهر سوچی به نتیجه برسد آنچه که مسلم است، آن است که ایالات متحده آمریکا تحت هیچ شرایطی نمی‌خواهد مذاکرات صلح سوری در شهر سوچی به نتیجه برسد. آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند تا طرح خود مبنی بر ایجاد خودمختاری برای تروریست‌های جبهه النصره در محور جنوبی سوریه را تکمیل کنند؛ طرحی که البته با پیشروی‌های خیره کننده مقاومت در محور جنوبی و دستاورد‌های آن، به نوعی در نطفه خفه شده و به نظر نمی‌رسد به جایی منتهی شود.

با تمامی آنچه که گفته شد، این دولتمردان دمشق هستند که در جریان مذاکرات صلح آستانه در شهر سوچی دست برتر را دارند و معارضان نمی‌توانند همچون گذشته برای پذیرش راهکار‌های هیأت دمشق جهت برون رفت از بحران سوریه، پیش شرط‌های عجیب و غریب مطرح سازند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که خاک سوریه رفته رفته در آستانه آزادسازی کامل قرار گرفته و اعلام پاکسازی کامل آن قریب الوقوع به نظر می‌رسد.

در حال حاضر ارتش سوریه برای آغاز عملیات نظامی گسترده در ادلب برنامه ریزی می‌کند و اگر معارضان، فرصت مذاکرات صلح کنونی را غنیمت نشمرده و به یکه تازی خود ادامه دهند، دیری نخواهد پایید که عملیات گسترده مقاومت در ادلب نیز کلید زده خواهد شد. به نظر می‌رسد که مذاکرات کنونی یکی از آخرین فرصت‌های معارضان در سوریه باشد.